-

*****

ప్రతివసంత యామినిలో..రేరాజువి వేంకటేశ.

సరసాద్భుత కవనానికి..గురువైతివి వేంకటేశ

ఒక నేస్తము నీవులాగ..మనసైనది యిదిగిదిగో 

ఒక నీడను నేను నుండ.. తనువైనది యిదిగిదిగో 

సుఖదుఃఖము  ఒకపవిత్ర..సుమమైనది యిదిగిదిగో

రకమేయది రమ్యమైన.. రణమైనది యిదిగిదిగో..ప్ర 

మధురామృత భావాలకు..నెలవైనది యిదిగిదిగో.

మధుసూదన లక్ష్యమ్ముకు.. మేలైనది యిదిగిదిగో 

రూపమేదొ చెక్కబోతె.. రూకలేక  యిదిగిదిగో 

పాపమాయ నన్ను జేరి.. పలుకందక యిదిగిదిగో. ప్ర 

ప్రవహించే సౌందర్యపు..యేఱైనది యిదిగిదిగో

భావభావము బంధవ్యము.. బర్వైనది యిదిగిదిగో 

పయనించే నీలిమేఘ..మాలలేను యిదిగిదిగో

కలలఫలము లందించే..తరువైనది యిదిగిదిగో... పా 

చెలిమివీణ తంత్రులలో..విహరించే యిదిగిదిగో ..

విప్లవించు వినోదాల..విందైనది ఇదిగిదిగో..!

శ్రమకుతగ్గ ఫలమిచ్చే..మాధవుడే యిదిగిదిగో

గురుబోధయె దారిచూపు..వెలుగైనది ఇదిగిదిగో..పా 

పాడరాని గీతానికి.. పాఠ్య మౌను వేంకటేశ

మాటలేని మోనానికి.. మచ్చ యేల వేంకటేశ

ప్రతివసంత యామినిలో..రేరాజువి వేంకటేశ.

సరసాద్భుత కవనానికి..గురువైతివి వేంకటేశ

**

-చందమామ  …కడు చిత్రం అంతులేని మిడిసిపాటు 

అరువు తెచ్చుకున్న (వెలుగు)అందంతో!! వేంకటేశా

కలువ పువ్వు.. కడు చిత్రం నీటిలోన తెలియాడు మిడిసి పాటు అరువు తెచ్చుకున్న అందంతో!!వేంకటేశా

రూపు సుందరమైన చూచే కనులకు విందగు వేంకటేశా

మాట మంచిదైన వినే మనసుకు ఇంపగు వేంకటేశా

మది సుగుణమైన పొందే మన్నన ఘనమగు.! వేంకటేశా

"ఆకర్షించే అందమైన వేషము కన్నా ఆకట్టు మధురమైన భాషణమే కదా వేంకటేశా

                  

ఎక్కడైనా …చదివి చూడు మనసు వ్యధ చెందితే…

మాటలు మార్చేస్తారు!! వేంకటేశా

కళ్ళు చెమ్మగిల్లితే  …స్వరం మార్చేస్తారు !! వేంకటేశా

ఎంత అదృష్టం … వ్యధ చెందినవారు!! వేంకటేశా

తమవారిని గుర్తు చేసుకుంటూనే వుంటారు!!…వేంకటేశా

వాస్తవాలను విస్మరించే వారు వేంకటేశా

ఊహల్లో విహరించేవారు వేంకటేశా

“కలిమి “ కడు దురదృష్టకరం పొందినవారు తమవారిని మరిచి పోతారు !!వేంకటేశా

చెలిమి చేసి మోసము చేసి అందరినీ మరిచేవారు!! వేంకటేశా

మీ విధేయుడు.. మల్లాప్రగడ

****

సీస పద్య మాలిక

సీ౹౹ ఏ దేవుడేవేళ నిల వేంకటాద్రిపై

కొలువుండు భక్తుల కొంగు పసిండి

ఏ దేవుడేవేళ నిల వేంకటాద్రిపై

దేహాత్మ భావమ్ము దివ్య తేజ 

ఏ దేవుడేవేళ నిల వేంకటాద్రిపై

కను ముందు నిలచిన కల్పతరువు

ఏ దేవుడేవేళ నిల వేంకటాద్రిపై

ఈశ్వర నియతిగా యిచ్ఛ వసతి 

 ఏ దేవుడేవేళ నిల వేంకటాద్రిపై

తిమిరాన్ని తరిమేటి తపన కలుగు 

ఏ దేవుడేవేళ నిల వేంకటాద్రిపై

రాజిల్లు నతిలోక రక్షక మణి

ఏ దేవుడేవేళ నిల వేంకటాద్రిపై

ఈశ్వరేచ్చయనుచు యిష్ట మగుట 

ఏ దేవుడేవేళ నిల వేంకటాద్రిపై

జగమేలు దేవతా చక్రవర్తి

ఏ దేవుడేవేళ నిల వేంకటాద్రిపై

దేహేంద్రియములుగా దీక్ష ముక్తి 

ఏ దేవుడేవేళ నిల వేంకటాద్రిపై

కేవలం కర్మల కాల మాయ 

ఏ దేవుడేవేళ నిల వేంకటాద్రిపై

వాక్కుమహిమజూపు వాస్తవమ్ము 

ఏ దేవుడేవేళ నిల వేంకటాద్రిపై 

దుర్లభమని యన్న దరిని జేర్చు 

ఏ దేవుడేవేళ నిల వేంకటాద్రిపై

శ్రాద్దకర్మలవల్ల శాంతి నిచ్చు 

ఏ దేవుడేవేళ నిల వేంకటాద్రిపై

ఇష్టార్ధములగా యిచ్ఛ పెరుగు 

ఏ దేవుడేవేళ నిల వేంకటాద్రిపై

దానం తపస్సుగా దాత యగుట 

ఆ .:పరము పురుష లీల పావణుడుగువేళ 

సన్ని ధాన మౌను సమయ కళలు 

కలిని తరిమి బలిమి కనుల కలిమి నిచ్చు 

వేంకటగిరి కర్త వేంక టేశ 

****

*****

మందారం.. వేంకటేశాయ నమః 

మంచిచేసి మురిసిపోవు మనిషిచెలిమి వేంకటేశ

మానవతా వాదాన్నినిలిపేచెలిమి వేంకటేశ

చిగురాకుల ఊసులన్ని చిరుగాలికి చెప్పగల్గు 

శుభ రాత్రిన సుఖదుఃఖము పొందగల్గు వేంకటేశ

మరుమల్లెల పరిమళాన్ని కురులచాటు దాచగల్గు 

చిరుహాసము చేరువగుట చెంత చెలిమి వేంకటేశ

సిరిచందన చిరుజల్లులు విరహాలకు మత్తు గల్గు 

సరిలేరని సమరమ్మును సమయమ్మగు వేంకటేశ

సుమశరముల తాకిడికే అదరగల్గు బెదర గల్గు 

మమకారము మమత మెలిక మగువ చెలిమి వేంకటేశ 

విజేతలుగ నిలవాలని కలలుగనే పువ్వు సిగ్గు 

సహాయముకు చెంతచేరి సలుపు చెలిమి వేంకటేశ

ఊహలలో ఉరుకుతున్న ఉత్సాహం కలువ సిగ్గు 

దాహమునే తీర్చగల్గు దాత చెలిమి వేంకటేశ

ఆటంకాలే ప్రగతికి ఆశలవల లే యగుటే 

 సోపానాలవుతాయట సోకు చెలిమి వేంకటేశా

చేజారిన క్షణాలనే పదేపదే కల్వ గల్గు 

సౌజన్యపు శిఖరానా సాగు చెలిమి వేంకటేశ

పరిసరాల పరిరక్షణ బాధ్యతగా భావ బుగ్గ 

కరుణ కళల కావ్య చరిత కాల చెలిమి వేంకటేశ

 విలయాలను ఆపాలని చేయు చెలిమి వేంకటేశ

 కోరికలను మట్టుపెట్ట కోరు చెలిమి వేంకటేశ

****

 O1*శ్రీగురుభ్యోనమః🙏*

*🙏ఓం శ్రీమాత్రేనమః🙏*

*జయ పద్మపలాశాక్షి జయ త్వం శ్రీపతిప్రియే*

*జయ మాతర్మహాలక్ష్మి సంసారార్ణవ తారిణి*

*మహాలక్ష్మీ నమస్తుభ్యం నమస్తుభ్యం సురేశ్వరి*

*హరిప్రియే నమస్తుభ్యం నమస్తుభ్యం దయానిధే🙏*

*పద్మాలయే నమస్తుభ్యం నమస్తుభ్యం చ సర్వదే*

*సర్వభూత హితార్థాయ వసువృష్ఠిం సదా కురు🙏*

*జగన్మాతర్నమస్తుభ్యం నమస్తుభ్యం దయానిధే*

*దయావతి నమస్తుభ్యం విశ్వేశ్వరి నమోಽస్తుతే🙏*

*శుభోదయం శుభంభూయాత్ శుభమస్తు*🙏

****

02.. దుర్లభం త్రయం ఏవై  తత్ దైవానుగ్రహ హేతుకం.

మనుష్యత్వం,ముముక్షత్వం,మహాపురుష సంశ్రయః.

మనిషిగా పుట్టటం, ముక్తి కలగాలనే కోరిక వుండటం, సమర్ధుడైన గురువు లభించడం.

ఈ పైవాటి అన్నింటిలో మనకు రెండు శ్రమ పడకుండానే లభించాయి.

ఇక మనకు కావాల్సింది ముక్తి పొందాలనే కోరికను అలవర్చుకోవడం.

ఇదే మన సహజమార్గ సాధన లక్ష్యం.

****

03..సుజనాః పరోపకారం శూరాః శస్త్రం ధనం కృపణాః |    

కులవత్తో మందాక్షం ప్రాణాత్యయ ఏవ ముంచతి |

(రసగంగాధరం)

   *సత్పురుషులు పరోపకారాన్నీ, శూరులు శస్త్రాన్నీ, పిసినారులు ధనాన్నీ, కులస్త్రీలు సిగ్గునూ ప్రాణం పోయినప్పుడు మాత్రమే వదిలిపెడతారు.

****

04.శ్లో.  యస్య నాస్తి స్వయం ప్రజ్ఞా శాస్త్రం తస్య కరోతి కిం

లోచనాభ్యాం విహీనస్య దర్పణః కిం కరిష్యతి

భావము.  ఎవనికైతే స్వయం ప్రజ్ఞ ఉండదో వానికి శాస్త్రం ఏమి చేయగలదు? కనులు లేనివానికి దర్పణము ఏమి చేయగలదు? 

కనుక మనం తెలిసికున్నదానిని లోతుగా పరిశీలించుకోనపుడు అర్థం చేసికోనపుడు తెలిసికున్నదానివలన ప్రయోజనము ఉండదు. 

****

05.శ్లో.మృత్యోర్బిభేషి కిం బాలన స భీతం విముంచతి |    

 అద్య వాబ్దశతాంతే వా మృత్యుర్వై ప్రాణినాం ధ్రువః

(పంచతంత్రం-మిత్రభేదం)

       *ఓ మూఢుడా, మరణానికి ఎందుకు భయపడుతున్నావు? భయపడిన వారిని అది విడిచిపెట్టదు. ఈ రోజైనా లేదా వందేళ్ల చివరలోనైనా ప్రాణులకు మరణం అనివార్యమైనది.

****

06.శ్లో.మానస శమయేత్తస్మాత్జ్ఞా నేనాగ్నిమివాంబునా౹      

ప్రశాంతే మానసే హ్యాస్యశారీర ముపశామ్యాతి.౹౹

     

   (సంగ్రహము)

      *నిప్పుని నీటితో ఆర్పినట్టుగా మనస్సులోని దుఃఖాన్ని జ్ఞానంతో దహింపజేయాలి,మానసిక చింతలు పోగొట్టుకుంటే ప్రశాంతమై శరీరం కూడా ఆరోగ్యంతో చక్కగా ఉంటుంది.

*****

07..జ్ఞానం ప్రధానం న తు కర్మహీనమ్l

కర్మ ప్రధానం న తు బుద్ధి హీనంl

తస్మాదుభాభ్యాం తు భవేత్ప్రసిద్ధి:

న హ్యేక పక్షో విహగ: ప్రయాతిll 

భావం: జ్ఞానం ప్రధానమే కానీ, కర్మ హీనమైన జ్ఞానం నిరుపయోగం. కర్మ ప్రధానమే కానీ, జ్ఞానం లేని కర్మ కూడా నిష్ప్రయోజనమే. జ్ఞాన,కర్మ సముచ్చయము వలననే మానవుడు తరిస్తున్నాడు. ఒక్కరెక్కతోనే పక్షి ఎగురలేదు కదా!

*****

08..ఉచ్ఛైర్గతిర్జగతి సిధ్యతి ధర్మతశ్చేత్

      తస్య ప్రమా చ వచనైః కృతకేతరైశ్చేత్ |

     తేషాం ప్రకాశనదశా చ మహీసురైశ్చేత్

     తానంతరేణ నిపతేత్ క్వ ను మత్ప్రణామః ||

(చంపూరామాయణం)

         ధర్మం ద్వారా ఉత్తమమైన గతి లభిస్తే, వేదవాక్యాల ద్వారా ఆ ధర్మం యొక్క నిజమైన అవగాహన కలిగితే, ఆ వాక్యాల వివరణను భూసురులు (బ్రాహ్మణులు) అందిస్తే, నా ప్రణామాలు వారికి కాకుండా ఇంకెవరికి సమర్పించబడాలి?

******

09..యౌవనం ధనసంపత్తి:

ప్రభుత్వ మవివేకితాl

ఏకైక మప్యనర్ధాయ 

కిము యత్ర చతుష్టయమ్ 

భావం: యౌవనము, ఐశ్వర్యము, అధికారము మరియు అవివేకము.. ఇవి ఒక్కొక్కటీ అనర్ధాన్ని తెచ్చిపెడతాయి. ఈ నాలుగూ ఒకేచోట ఉన్నట్లయితే ఇక చెప్పవలసిందేముంది?

*****

010.వలీభిర్ముఖమాక్రాంతం

     పలితైరంకితం శిరః |

     గాత్రాణి శిథిలాయంతే0

     తృష్ణైకా తరుణాయతే ||🌺

(వైరాగ్యశతకం)

     ముఖము ముడతలు పడి ఉంది. తల పండిన తెల్ల జుట్టుతో నిండిపోయింది. శరీరంలోని అవయవాలు శిథిలమయ్యాయి. కానీ ఆకాంక్ష మాత్రం యౌవనంతో చెలరేగుతూ ఉంది.

*****

011.ఓం ఆధత్త పితరో గర్భం

     కుమారం పుష్కరస్రజం | 

     యథేహ పురుషోఽసత్ ||

(యజుర్వేదం)

_ఓ పితృవులారా! ఉత్తముడైన పుత్రుణ్ణి కరుణించండి._

_ఇతడు సత్పురుషుడుగా ఉండుగాక!

🙏యత్పితృభ్యో నిపృణాతియత్

     ప్రజామిచ్ఛతే తేన పితృణాం |

(బృహదారణ్యకోపనిషత్)

   పితృవులను తృప్తిపరచడంవలన సత్పుత్రులను పొంది పితృవుల కృపకు పాత్రుడౌతాడు._

****

012..సత్సంగత్వే నిస్సంగత్వం 

నిస్సంగత్వే నిర్మోహత్వంl

నిర్మోహత్వే నిశ్చలతత్వం 

నిశ్చలతత్వే జీవన్ముక్తం!!

భావం: సత్సంగము అనగా మంచి వారితో కలియుట ద్వారా విషయవాంఛలలో విరక్తి భావన కలుగుతుంది. తద్వారా నేను, నాది అనే స్వార్ధాలు లేక నిర్మోహత్వం కలుగుతుంది. దానివలన మనసు చంచలం నుండి స్థిరత్వం పొందుతుంది. అట్టి స్థిరత్వమే జీవన్ముక్తికి మార్గమవుతుంది.

****

013.దుఃఖ సాగరే చరణీయం 

కష్ట పర్వతే తరణీయంl

విపత్తి విపినే భ్రమణీయం 

లోక హితం మమ కరణీయంll 

భావం: దుఃఖాల కడలిని దాటుము. కష్టాల పర్వతాన్ని అధిరోహించుము. ఆపదల అరణ్యాన్ని అధిరోహించుము. లోక హితానికై కృషి చేయుము.

*****

014.నారాయణో నామ నరో నరాణాం

     ప్రసిద్ధ చౌరః కథితః పృథివ్యామ్ |

     అనేక జన్మార్జితపాపసంచయం

     హరత్యశేషం స్మరతాం సదైవ ||

(పాండవగీత)

        నారాయణ అనే ఒక మనిషి అత్యంత ప్రసిద్ధి చెందిన దొంగగా లోకంలో చెప్పబడుతున్నాడు. ఎవరైనా అతన్ని ఒకసారి స్మరిస్తే చాలు, వారి అనేక జన్మల పాపఫలాలను అతను ఆ క్షణంలోనే పూర్తిగా అపహరిస్తాడని అంటారు.

*****

015.గహనారణ్యే ఘనాంధకారే 

బంధు జనా: యే స్థితా గహ్వరే

తత్రమయా సంచరణీయం

లోక హితం మమ కరణీయంll 

భావం: ఘోరారణ్యమునందు, చిమ్మ చీకటుల యందు బంధుజను లెందు ఉందురో అచ్చటనే సంచరించవలెను. లోక హితానికై కృషి చేయవలెను.

****

016.న జాతు దుఃఖం గణనీయం 

న చ నిజసౌఖ్యం మననీయంl

కార్యక్షేత్రే త్వరణీయం 

లోకహితం మమ కరణీయంll 

భావం: స్వంత కష్టాలను ఏకరువు పెట్టకు. నీ సుఖాల గొప్పలు చెప్పుకోకు. కార్యాచరణకై కదులు ముందుకు. లోక హితానికై కృషి చేయుము.

***

017.ప్రియ ఇతి గోపవధూభిః

     శిశురితి వృద్ధైరధీశ ఇతి దేవైః |

    నారాయణేతి భక్తైః

    బ్రహ్మేత్యగ్రాహి యోగిభిర్దేవః ||

    గోపాంగనల చేత   ప్రియుడిగా, వృద్ధుల చేత శిశువుగా, దేవతల చేత లోకనాథుడిగా, భక్తుల చేత నారాయణుడిగా, యోగుల చేత బ్రహ్మగా దేవుడు భావించబడుతున్నాడు.

****

018.దుఃఖ సాగరే చరణీయం 

కష్ట పర్వతే తరణీయంl

విపత్తి విపినే భ్రమణీయం 

లోక హితం మమ కరణీయం 

భావం: దుఃఖాల కడలిని దాటుము. కష్టాల పర్వతాన్ని అధిరోహించుము. ఆపదల అరణ్యాన్ని అధిరోహించుము. లోక హితానికై కృషి చేయుము

*****.

019..సర్వ పాపాని వేం ప్రాహు:

కటస్తద్దాహ ఉచ్యతేl

తస్మాత్ వేంకటశైలోయం 

లోకే ఖ్యాతిం గమిష్యతిll 

భావం: సకల పాపాలూ కలిపి 'వేం' అవుతుంది. వాటిని కాల్చివేయటమే 'కట'. అలా పాపాలను కాల్చివేసే పర్వతమే 'వేంకటాచలం'. ఆ విధంగానే ఈ పేరు లోకంలో ప్రసిద్ధి చెందింది.

*******

020..సుఖం వా యది వా దుఃఖం

    ద్వేషం వా యది వా ప్రియమ్ |

    ప్రాప్తం ప్రాప్తముపాసీత

    హృదయేనావిదూయతా ||

(సుభాషిత సుధానిధి)

       సుఖముగానీ, దుఃఖముగానీ, శత్రుత్వముగానీ, ప్రేమగానీ వచ్చినదాని గురించి హృదయంలో వ్యథచెందకుండా, ఇవి భవిష్యత్తులో మంచిది జరుగడానికే వచ్చాయని తెలుసుకొని, వచ్చినట్లుగానే స్వీకరించి అనుభవించాలి.

*****

021.న కార్తీక సమో మాస:

న దేవం కేశవాత్పరంl

న చ వేదం సమం శాస్త్రం 

న తీర్థం గంగాయాస్థమమ్ll

భావం: కార్తీక మాసానికి సమానమైన మాసం లేదు. శ్రీ మహా విష్ణువుకు సమానమైన దేవుడు లేడు. వేదంతో సమానమైన శాస్త్రం లేదు. గంగతో సమానమైన తీర్థం లేదు.

*****

022..స్త్రీయోఽక్షా మృగయా పానం

     ఏతత్ కామసముత్థితమ్ |

     దుఃఖం చతుష్టయం ప్రోక్తం

     యైర్నరో భ్రశ్యతే శ్రియా ||

(మహాభారతం)

         ఆడుది, జూదం, వేట, త్రాగుడు - ఇవి కామాతిశయంవలన కలిగే నాలుగు దుఃఖములని చెప్పబడినాయి. వీటితోనే మనిషి సంపదను పొగొట్టుకుంటాడు.

****

o23.జటా భారార్జి నైర్యుక్తా 

దాంభికా వేషధారిణి:l

భ్రమంతి జ్ఞానివల్లోకే 

భ్రామయంతి జనానపిll 

భావం: జటలు, కృష్ణాజినమును అనగా జింక చర్మమును ధరించి, సన్యాసి వేషం ధరించి, డంబాచారముతో లోకంలో జ్ఞానులుగా సంచరిస్తూ ప్రజలను మోసగిస్తారు.

****

024...దేశే కాలే చ పాత్రే చశ్రద్ధయా విధినా చ యత్ |    

పితౄనుద్దిశ్య విప్రేభ్యోదానం శ్రాద్ధముదాహృతం |

(బ్రహ్మపురాణమ)

    శ్రద్ధతో విధిపూర్వకంగా దేశ కాల పాత్రత్వమునకు తగినట్టు పితృవర్గాన్ని ఉద్దేశించి విప్రులకు దానం చేయడమే శ్రాద్ధమనుబడుతుంది.

 " తంతుం తన్వన్ పితౄన్ యజేత్ || "

(భాగవతం)

  తనయొక్క వంశం అభివృద్ధి కావాలని కోరుకొనేవాడు పితృయజ్ఞం చేయవలెను.

దేవపితృకార్యాభ్యాం న ప్రమదితవ్యం |

శ్రద్ధయా దేయం అశ్రద్ధయాఽదేయం ||

(తైత్తరీయ ఉపనిషత్)

        దేవపితృకార్యములను తప్పకుండా చేయవలయును. శ్రద్దతో దానం చేయి. అశ్రద్ధతో దానం చేయవద్దు._

       ఎవరు ఆస్తికభావనతోనూ, శ్రద్ధతోనూ ఉండి, మద మాత్సర్యరహితుడై శాస్త్రరీత్యా శ్రాద్ధం చేస్తాడో అతనికి స్వర్గమూ, సంతాన లాభమూ, సామర్థ్యమూ, శౌర్యమూ, గుణవాన్ పుత్రలాభమూ, శుభమూ కలుగుతాయి. అతడు లోకప్రియుడౌతాడు. ఆరోగ్యవంతుడూ, శోకరహితుడూ, ఐశ్వర్యవంతుడూ అయి బ్రహ్మలోకాన్ని పొందుతాడు - ఇట్లు యాజ్ఞవల్క్యస్మృతియందు చెప్పబడింది.

*****

025..*శ్రాద్ధాత్పరతరం నాన్యత్శ్రేయస్కరముదాహృతం |   

ఇతి ఘోషం ఘోషమాహుః అశ్రాంతం నిగమాగమాః ||  

(ధర్మప్రవృత్తి)

శ్రాద్ధ కర్మకంటే శ్రేష్ఠమైనది మరియు శ్రేయస్కరమైనది మరొకటి లేదని నిగమాగమాలు నిరంతరం ఘోషిస్తున్నాయి. తల్లిదండ్రులకు వసు-రుద్ర-ఆదిత్య రూపాలను చెప్పిన తత్త్వం ఏమిటంటే, తల్లిదండ్రులు వసువులు అంటే అష్ట ప్రకృతి రూపాల్లోని స్థూల శరీరం (ఆ శరీరం ధరించిన మన తల్లిదండ్రులు అష్ట వసువులు).

పితామహులు, పితామహిలు రుద్రులు, అంటే పంచేంద్రియాలు, పంచజ్ఞానేంద్రియాలు మరియు మనసుతో కూడిన పదకొండు ఇంద్రియాలతో కూడిన స్థూల శరీరానికి కారణమైన సూక్ష్మ శరీరం (అంటే పితృలకు కారణమైన పితామహులు-ఏకాదశ రుద్రులు).    ప్రపితామహులు-ప్రపితామహిలు ఆదిత్యులు, ఈ సూక్ష్మ శరీరానికి కారణమైన పన్నెండు మాసాలతో కూడిన కాలం మరియు ప్రాణులు చేసిన కర్మఫలం. వీటివల్ల ప్రేరేపించబడిన కారణ శరీరం (అంటే పితామహులకి కారణమైన ప్రపితామహులు-ద్వాదశాదిత్యులు) ఇది బుద్ధి, అహంకారము అయినది. ఈ వసు, రుద్ర, ఆదిత్య రూపాల గురించి బృహదారణ్యకోపనిషత్తులో వివరించింది. ఇలాంటి శ్రేష్ఠ తత్త్వాలను కలిగిన శ్రాద్ధ మహత్త్వం అసాధారణమైనది.

*****

026.*హరణం చ పరస్వానాం పరదారాభిమర్శినమ్l

సుహృదశ్చ పరిత్యాగ: త్రయో దోషా: క్షయావహా:ll

భావం: ఇతరుల ఆస్తిని అపహరించడం, ఇతరుల భార్యలను రెచ్చగొట్టడం, స్నేహితులను విడిచి పెట్టడం.. ఇవి మూడు పూర్తిగా నాశనం చేసే దోషాలు.

****

027*అయం నిజ: పరోవేతి గణనా లఘు చేతసామ్l

ఉదార చరితానాం తు వసుధైక కుటుంబకమ్ll

భావం: ఇతడు నావాడు, అతడు ఇతరుడు... అన్నట్లుగా లెక్క పెట్టడం అల్పమనస్సు కలవాడికి ఉంటుంది. కానీ, ఉదారుడికి అనగా మంచి మనస్సు గలవాడికి ఈ భూమండలమే తన కుటుంబమవుతుంది.

****

028.*వసూన్ వదంతి వై పితౄన్ రుద్రాంశ్చైవ పితామహాన్ |    

ప్రపితామహాంశ్చాదిత్యాన్ శ్రుతిరేషా సనాతనీ ||   

(మనుస్మృతి)

         వసు రుద్ర ఆదిత్య - ఈ ముగ్గురూ పితృ, పితామహ, ప్రపితామహ వీరియొక్క అధిష్ఠాన దేవతలు అని శ్రుతులు చాటుతున్నాయి. కావున వారిని ధ్యానించి శ్రాద్ధం చేయవలెను. తమ పిల్లలు ఇచ్చిన అన్నపానాదులతో తృప్తులైన పితృవులు శ్రాద్ధం చేసిన పిల్లలకు ఆయురారోగ్యమునూ, సత్సంతానము, విద్య, అధికారము, స్వర్గ మోక్షాది సకల సుఖాన్నీ కరుణిస్తారు - అని యాజ్ఞవల్క్యస్మృతిలో చెప్పబడింది.

      పితృయజ్ఞంకంటె వేరు ధర్మం లేదు. పితృయజ్ఞంకన్న వేరు తపస్సు లేదు. పితృయజ్ఞాన్ని మించిన వేరే కర్మయే లేదు. ఇలా శ్రాధ్ధమహాత్మ్యాన్ని, శ్రేష్ఠతను శ్రుతి, స్మృతి, పురాణ, ఇతిహాసాలు కొనియాడుతున్నాయి. 

శ్రాద్ధాత్ పరతరం నాన్యత్

శ్రేయస్కర ఉదాహృతమ్ |

(ధర్మప్రవృత్తి)

        శ్రాద్ధం కన్న శ్రేష్ఠమైనది, శ్రేయస్కరమైనది మరొకటి లేదు. దేవపూజకన్న పితృపూజ అత్యంత ప్రాచీనమైనది. మనకు జన్మనిచ్చిన తల్లితండ్రులు ఉన్నప్పుడు వారి సేవను భక్తి శ్రద్ధలతో చేయడం అత్యంత శ్రేయస్కరమైనది మరియు శ్రేష్ఠమైనది. వారు గతించిన పిమ్మట సంవత్సరానికి ఒకసారైనా వారిని స్మరించి మన కృతజ్ఞత, భక్తిగౌరవములను చెల్లించవలసినది మనయొక్క పవిత్రమైన కర్తవ్యం కాదా? మాతాపితరులు మనకోసం పడిన శ్రమను మనం వంద జన్మలలోనూ తీర్చుటకు అలవి కానప్పుడు, సంవత్సరానికి ఒకసారైనా వారి స్మరణను చేయకుంటే మనం వారి సంతానమైనందుకు ప్రయోజనమేమిటి?

****

029.*స్వభావేన హి తుష్యంతి దేవి: సత్పురుషా: పితాl

జ్ఞానయస్త్వన్న పానేన వాక్య దానేన పండితా:ll

భావం: మంచి స్వభావముచేత దేవతలు, సజ్జనులు, తండ్రి... సంతృప్తి చెందుతారు. బంధు మిత్రులు అన్నపానాలతో సంతుష్టులవుతారు. విద్వాంసులైతే చక్కని మాటలతోనే ఆనందపడతార హృదయము.

****

030.*షోడశాబ్దాత్పరం పుత్రం ద్వాదశాబ్దాత్పరం స్త్రియంl

నా తాడయే దుష్ట వాక్యై:పీడయే న్న స్నుషాదికమ్ll

భావం: పదహారేళ్ళ వయసు దాటిన పుత్రులను తిట్టకూడదు. పన్నెండేళ్లు దాటిన కూతురితో కఠినమైన మాటలు మాట్లాడకూడదు. కోడళ్లను పరుష పదజాలంతో తిట్టకూడదు.

****

031.శ్రీమద్రామాయణము.

(312 )

"" జ్యేష్ట ఏవ తు గృహ్ణీయాత్ పితృవ్యం ధన మశేషతః,

శేషాః తమనుజీవేయః యథైవపితరం తథా""

ఇది స్మృతి ప్రమాణము.పిత్రార్జితములైన (రాజ్యము)సంపదలన్నిటికిని పెద్ధవాడే(జ్యేష్టుడే)అర్హుడు.ఇతరులు(తమ్ములు)ఆ జ్యేష్టుని తండ్రివలే గౌరవిస్తు విధేయులై నడచుకోవాలి.

రామాయణము అయోధ్యాకాండములో తనకు రాజ్యాధికారము కట్టబెట్టడానికి తల్లి కైకేయి చేసిన ఘాతుకాన్ని నిరసిస్తు భరతుడు తల్లితో,

032."" అస్మిన్ కులే హి పూర్వేషాం జ్యేష్టో రాజ్యే~భిషిచ్యతే,

అపరే భ్రాతారస్తస్మిన్ ప్రవర్తంతే సమసహితాః||(73-20),

ఓ పాపాత్మురాలా! మన ఇక్ష్వాకువంశమున కూడ పూర్వులు జ్యేష్డునకే రాజ్యాధికారము అప్పగించుచువచ్చిరి.ఇది మన సాంప్రదాయము.తక్కిన మా సోదరులందరము అన్నయ్య రామునికి విధేయులమై యుండవలసినదే యని తల్లిచేసిన పనిని గర్హించి కౌసల్యా మాతవద్ధకు వెళ్లి రామ వనవాసములో తన ప్రమేయము లేదని వివరిస్తూ,

033."" అప్రాప్య సదృశాన్ దారాన్ అనపత్యః ప్రమీయతామ్,

అనవాస్య క్రియాం ధర్మ్యాం యస్యార్యో~నుమతే గతః||(75-34),

జననీకౌసల్యామాతా! రాముని వనవాసమునకు పంపుటలో నా ప్రమేయమున్నచో "తగిన భార్యను చేపట్టక, అగ్నిహోత్రాది ధర్మకార్యమును అనుష్టింపనివాడై, సంతాహీనుడుగ మరణించెడి వానికి సంప్రాప్తించు పాపము నాకు చుట్టుకొనుగాక అంటు,

034.."" కమలపాణిః పృథివీమ్ అటతాం చీరసంవృతః,

భిక్షమాణో యథోన్మత్తో యస్యా~~ర్యో~నుమతే గతః||(75-39),

ఓ మాతా! నిజముగ ఈ వనవాస యాత్రలో ప్రమేయమున్మచో  "మాసిపోయి చిరిగిన వస్త్రములను  ధరించి ,పుర్రెను చేతపట్టుకొని బిచ్చమెత్తుకొనుచు యున్మత్తుని వలె తిరుగాడు వానికి పట్టు గతి నాకు పట్టుగాక! యని పలుపలు విధములుగ రామ వనవాసములో తన ప్రమేయము లేదని కౌసల్యామాత ముందు అట్డి పనులకి నేను పాల్పడలేదంటు అలా నేను ప్రవర్తించిన నాకు నరకము ప్రాప్తించుగాక యని విలపిస్తాడు.

కొన్ని కొన్ని సందర్భాలలో మన ప్రమేయము లేకపోయినా పరిస్థితుల ప్రభావకారణాల వల్ల మనము తాత్కాలికముగ  నిందలు మోయవలసి వస్తుందని ఆయా సమయాలలో మనమెలా ప్రవర్తించాలో భరతుని పాత్ర ద్వారా గ్రహించమని రామాయణము మనలని జాగృతము చేస్తున్నది.

జై శ్రీరామ్  జై  జై శ్రీరామ్.

మీ విధేయుడు 

మల్లాప్రగడ రామకృష్ణ, ప్రాంజలి ప్రభ

 కోట్లగా సిరియున్నలేమియు కోర్కెలెత్తని వ్యర్థమై 

 పాట్లు లెన్నన కోతినైనను పట్టి తెచ్చిరి బుద్ధిగన్ 

గాట్లు నిద్రయు పట్టకేయగు గాడి తప్పిన నీతిగన్ 

 మాట్లు వేయ మనోవ్యధావిధి మార్గమేయగు జీవమున్

యౌవనమౌనుజీవగతి యౌవన శక్తియు బంధసంతసన్ 

దావతు సంపదే సహజ దానము గానునె చేయగల్గగన్ 

సావధనమ్ముయర్ధమగు సాధ్యమునిత్యమె సత్యమగున్ 

భావవివేకమేగతియు నాల్గుయుయేకముధైర్య కర్మయున్

చూపేసూటిగనౌను చాటుయనకే చూపుల్లొయర్థమ్ము నా 

చూపే మాయగనేటి లక్ష్యముగనే సూత్రమ్ము చేకూర్చ నా 

చూపేహాస్యముగానుయేడ్పుగనుటేసూన్యమ్ము దాహమ్మునా 

చూపే మోహముగాను దేహముగనేపూజ్యమ్ము సంధా యినీ

గంగాసాగుటసంద్రమేవిధిగనే గమ్యమ్ము తాపమ్ముగన్ 

రంగాలన్నియుయేకమేకలసినా రమ్యత్వ సౌఖ్యమ్ముగన్ 

శృంగారమ్ముగనేసుఖమ్ముయువిధీ శృంగాగ యాస్వాదమున్ 

బంగారమ్ముగదాహమే హృదయమై బాం ధవ్య బంధమ్ముగన్

*****

అనురాగమ్ముగనౌను సంపదయు ప్రా యంమ్మౌను దేహమ్ముగన్ 

క్షణప్రేమా మధురానుభూతులుగ వీక్షించ్చేను వ్యక్తీకరిన్ 

తృణమైజ్ఞప్తియు సంతసమ్ముగను సంతృప్తీ సహాయమ్ముగన్ 

మనసేబంధము తన్మయత్వమగు యీమాతృత్వ యానందమున్

***

మార్జాలా నడకౌను యువతీ మాధుర్య వయ్యారమున్

దర్జాగాకదిలే కళ్ళుకలిగే తన్మాయ మోహమ్ముగన్ 

మార్జాలా కనుచూపుకాపుకలలే మార్గమ్ము దాహమ్ముగన్

దర్జాగాను సమాజ సేవయువతీ ధాత్రుత్వ సేవళ్ళుగన్

గంగాసాగుటసంద్రమేవిధిగనే గమ్యమ్ము తాపమ్ముగన్ 

రంగాలన్నియుయేకమేకలసినా రమ్యత్వ సౌఖ్యమ్ముగన్ 

శృంగారమ్ముగనేసుఖమ్ముయువిధీ శృంగాగ యాస్వాదమున్ 

బంగారమ్ముగదాహమే హృదయమై బాం ధవ్య బంధమ్ముగన్

****-

*స్నేహమ్మున్ యవకాశమేను జయమే క్షేమమ్ము ప్రాణమ్ముగన్ 

స్నేహమ్మున్ గ నిజాయితీ విలువగా చేయూత లక్ష్యమ్ముగన్ 

స్నేహమ్మున్ వదిలేయలేని సమచూపేతీర్పు విశ్వాసమున్ 

స్నేహమ్మున్ విధివాక్కుగాను సహజ మ్మైయున్న భూమ్మీదగన్

🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏✅✅✅✅✅✅✅✅✅✅✅☸️☸️☸️☸️☸️☸️☸️☸️🛕🛕☸️

సమస్యను పరిష్కరించడం.....

స్త్రీ పురుషుల లో గొప్పవారెవరు చూడ

****

స్త్రీ హృదయమేను సహనమ్ము శీఘ్ర మౌను 

స్త్రీ పురుషుల యేకముగాను చిత్ర మౌను 

స్త్రీల శక్తి పురుషతోడు శ్రీకరమ్ము 

స్త్రీ పురుషులలో గొప్పవారెవరు చూడ

****

కం.యుక్తా యుక్త విచక్షణ 

శక్తియె యాయుధముగాను సమరమ్ముసుధీ 

రక్తానికి రక్తమనుచు 

యుక్తి భగతసింగ్ గ పోరు యురికంబముగా

****

*పోలిక వద్దు సోమరులతో చెలిమే యనవద్దు ఎప్పుడూ 

ఏలికహద్దు గుర్తుకళ యల్లరు మెచ్చడి వ్యక్తిగా మదీ 

యాలిని ముద్దు చేయగుణ యానతి మీర పరంపరా విధీ 

 జాలి గుణంబుయే మనసుగా ఒకరొక్కరు జీవనమ్ముగన్

****

మంచియనే విషయమ్మున్ 

సంచిత భావము గనౌను సందడి కొరకై 

ఎంచిన లక్ష్యము వదలక

మంచి పనిగనేను శాంతి మార్గము చూపే

****

అలక లేల పర్యటనలో అణుకువ మది 

పలక సర్వ శాంతిని కోరు పలక రింపు 

చిలక నీవేల చింతను చెలిమి చేయ 

మొలక దినదినాభిగ వృద్ధి మేలు మనకు

****

మీ విధేయుడు.. మల్లాప్రగడ రామకృష్ణ

నేనను నమ్మక ముంచుము 

నేను మనములో ఒకడిని నీడలు నివ్వా 

మనమేకమ్మునడకగను 

తనమన బేధమనకుండు తన్మయ విధిగా

*---

ఎవ్వాని స్వరమేజగత్ స్థిరముగన్ చేసేది యేపారుగన్ 

ఎవ్వాపొక్కిటమే విధిన్ స్థితిగతిన్ నేస్తమ్ము యేతీరుగన్ 

ఎవ్వాభవ్యముయే గతిన్ స్థలముగన్ నేమమ్ము యేమూలమున్ 

ఎవ్వా ద్రవ్యముగాను వాణి మయమున్ నెమ్మేటి బ్రహ్మాండమున్

****

చల్లచల్లనీశుభోదయమ్ముగాను యవ్వనమ్ము గానులే 

మెల్లమెల్లగానుపువ్వువిచ్చిశోభ

సత్వరమ్ము గానులే 

కళ్ళలాడుబుద్ధిగానువిద్యయైన కష్టమేను తోడులే 

ముల్లులున్నలోకమేనుసత్వరమ్ముయిష్టమేను నీడలా

*****

*నింత బ్రతుక్కు నొక్కటగు నిర్మల మానస బుద్ధి గొల్వగన్ 

 సంతసమేనుగానసిరి సంబర వాక్కులు సత్యమేయగున్ 

వింతల జీవనమ్ముగను వీనుల విందుగ దృశ్య మాలిగన్ 

చింతనె విడలేకసుఖ చిన్మయ యాకలి తీర్చ బత్కుగన్

****

జాతియంతరించిపోవడం జనమ్ము కారణాలు గానులే 

ఖ్యాతి తగ్గిపోవడమ్ముగాకలమ్ము వ్రాయలేక పోవుటే 

నాతినమ్మియేమనస్సుగా నయాన బంధమేమదీయతన్ 

రాతిలో నయంతులేనిదై రమా మనో మయమ్ము గానులే

****

*నాయకుడే మనల్ని కథ నాయకులే యనమాయబుద్ధిగన్ 

చేయగ గోరయున్నదని చీమల నల్పియు పిండిచేయగన్ 

కాయము వోటుకే యనుచు కార్యము చక్కగ చేయగల్గగన్ 

ధ్యేయము స్వర్గమే ననియు దీనపు మాటలు నేటి నాయకన్

***

ప్రకృతి యనేది జీవులకు పాఠ్యముగాను వసించు నిత్యమున్ 

ప్రకృతినిగాంచ తన్మయపు పాలనగాను గ్రహించు విద్యగన్ 

ప్రకృతి సుఖాలకష్టములు పాశపు బంధ భవించు నేస్తమున్ 

ప్రకృతి ప్రభావ మేపరమ పావ నమౌను యిసృష్టి యోగిగన్

****

ఎవరు యంతట నన్ను చూచుచు యేమి ఏమన కుండగన్ 

ఎవరు లన్నిట నన్ను చూచుచు యేమి తృప్తియు పొందగన్ 

ఎవరు నన్నుగనే మనస్సుణు నెంచ గల్గియు నుండు న

న్నెవరు హృద్యమునందు నుంచిన యుద్ధరింతును నిత్యమున్

****

మీ విధేయుడు.. మల్లప్రగడ రామకృష్ణ

నా ఫేస్బుక్ ఆపటం దేనికో తెలియదు తెలుగు మాభాష గౌరవించటం, ఆదరించటం నేర్చుకోవాలని ఫేస్బుక్ వారిని ఆర్ధిస్తున్నాను ఆంగ్లమే లోకంకాదు 

ఓం శ్రీరామ.. ఓంనమః శివాయ 

మల్లాప్రగడ వారి....సత్యం శివం సుందరం      

రాకపోకలేల జీవనమ్మురాసి పెట్టె బ్రహ్మముందుగన్ 

చాకచక్యమౌను నాటకమ్ము చర్మ చక్షు తీర్పునందునన్ 

ఏకమయ్యెనాడి శంకటమ్ము యెల్ల లన్ని మార్పు చెందగన్ 

పాకమైన పక్వమేమదీయ పాశబంధమేను నిత్యమున్ 

*****

యోగీశ్వర వాణి 6/40

దుఃఖము నెంచయేలయన భుక్తిగ యోగము సాధకుందుగన్ 

దుఃఖము మాయ లోకమున దూరము నుంచియు గాయమేలనున్ 

దుఃఖము జీవితమ్మనకు దుష్టల నేస్తము కొంతమూలమున్ 

దుఃఖము యోగమైకదల దూరము తగ్గియు నన్నునేకోరున్

****

మ.మదిలో వేదన పొంగుపొర్లె యల సామర్ధ్యమ్ము కన్నీరుగన్ 

కదిలేకాలము కావ్యమేయగుట యీకల్లోల జీవమ్ముగన్ 

విధిరాతేయన భాషసాధ్యమగు వైవిద్యమ్ము నేస్తమ్ముగన్ 

యిదియాంతర్యము యర్ధమేప్రతిభ యీనాడు యారోగ్యమున్

సమస్యను పరిష్కరించడం........

జారులు పిల్తురమ్మ గిరిజాపతి

          కావగ రమ్మటంచుచున్ 

దారులు చూపపార్వతి నిదానమనస్సును తెల్పగల్గగన్ 

బారులు తీరభక్తులగు బంధము తెల్పుచు నిశ్చమoదునన్ 

చారులు యీశ్వరాకళలు జాతర మాదిరి చేయగల్గగన్ 

జారులు పిల్తురమ్మ గిరిజాపతి కావగ రమ్మటంచుచున్

సమస్యను పరిష్కరించడం...

రావణ కుంభకర్ణులకురాముడు పుట్టె గుణాభిరాముడై

****

శ్రావణమౌనువింతగను రావణ మార్పుకు నేర్పుయేయగున్ 

భావన కాదు సత్యముయు బానిస మార్పుకు మూలమేయగున్ 

కావర భక్తియోగమున కాలమనస్సుగ దైర్య రాముడున్

రావణ కుంభకర్ణులకురాముడు పుట్టె గుణాభిరాముడై

మీ విధేయుడు 

మల్లాప్రగడ రామకృష్ణ

సందర్భం; అక్టోబర్...1... అంతర్జాతీయ వృద్ధుల దినోత్సవం

శీర్షిక;

"" వృద్ధో రక్షతి  రక్షిత : ""

సాగరానికి పొంగుయెక్కువ సానుకూలత తక్కువే 

పేగుబంధము ఎల్లవేళల నేస్తమేయగు ధర్మమే 

జాగు చేయుచు వృద్ధజన్మయు జాతరేయగు కాలమై 

యోగమాయయు యోగ్యతేయగు యోగ ధర్మము నిత్యమై

****

ఏక కాలము విద్యలన్నియు యెల్ల వేళల తెల్పగా 

నేక మార్గము వత్తిడున్నను నీడనిచ్చుట నిష్ఠమై 

కాక యున్నను వోపికేమది కళ్ళు తిర్గిన నేర్పుగా 

కేకలున్నను కోలుకోకయు గేలిచేసిన నేస్తమే

****

జీవనమ్ము విజేతగా మది జీవయాత్రలు చేయగా

భావసంపద పంచి యిచ్చియు బాధ్యతేయగు బంధమై 

కేవలమ్ము వయస్సుపెర్గిన నేటి వృద్ధుని కర్మలే 

సేవ చేయతరమ్ముయేయిది సేద తీర్చెడి బోధయే

****

తిండి యావయు పెర్గియున్నను తిప్పలెన్ని కలేయగున్ 

మొండివాదన పెర్గి పోవుట మోక్షమే నని వాదనన్ 

పండు టాకుగ మారిపోయిన పంతముండును దేనికిన్ 

దండ మాదిరి వాసనిచ్చియు దారిచూపిన నేస్తమున్

****

భాను తీవ్రత ఎల్లవేళల బంధమేయగు తీరుగా 

జ్ఞానవెన్నెల నిత్య సత్యము చల్లగామది మార్చుటే 

ధ్యాన సంపద పెద్దలందరు ధ్యాసజూపుట ధర్మమే 

వాన వచ్చిన పంట పెంచుట వాక్కు ధారిగ నేస్తమున్ 

****

చక్క జేయచు బూనుకొన్నను సారమెక్కుచు కంతకున్

పెక్కసంకటములున్నవోర్పుగ భీతినొందక ధైర్యమున్ 

దక్కు దానిని పొందగల్గుట దార్ఢ్యమేర్పడు యుక్తిగన్  

జక్క సిద్దిని నొందెగల్గుట సాధనమ్ముయు నేస్తమున్ 

****

కొత్త యోగి వింత యనిన కొంతగాను జనులటన్

చిత్తమందు హాయిగలిగి చిద్విలాసమొదవిరే

ఉత్తదన్న వద్దు యనగ యుల్లసాలు వికలమై

ఉత్త మాయ లోన ప్రగతి యుత్తదయ్యె నేస్తమున్ 

****

కాలములో కళ్ళలుగా కానిదియే తెల్పుటయే 

 గాలమునే చిక్కినదా గాయమునే తెల్పకయే 

జ్వాలలుగా నున్నదిలే జాతరగా పాలనయే 

 గోలలుగా జీవితమే గోప్యముగా ప్రాణముయే 

****

 సాధువుగా జీవముయే సంతసమే కూర్చుటయే 

వ్యాధులలో కష్టముచే వ్యాపకమే మర్చుటయే 

గాధల నేనెట్టులనో కాంచుటయో

ధ్యానముయే 

బాధలతో వ్యక్తులను పాడుటయే ప్రాణముయే 

****

 వీధులలో దుమ్ము కదా వేదనలో మిన్నగయే 

 ఆదరణే కర్వుకదా ఆశయమే ప్రశ్నగయే 

చేదు గనే కాలముయే చిన్మయమే చిత్రముయే 

 వాదముగా వేదముయే వాక్కులుగా విస్మయమే

****

జీవితమంతా పరుగే జీతము కోరే పలుకే

 జావను త్రాగే బ్రతుకే జాతర కోరే మదికే 

 నావలు గానే కదిలే  నాన్యత లేకే చితికే 

 భావమతెల్పే విధిగా బాధ్యత బంధమ్ము సుదీ 

****

మీ విధేయుడు...

మల్లాప్రగడ రామకృష్ణ

*స్వాతంత్ర్య పోరాట యోధులు భారత కీర్తి ప్రతిష్టలు తెచ్చిన మహానుభావులు శ్రీ మహాత్మా గాంధీజీ, శ్రీ లాల్ బహుదూర్ శాస్త్రి, గార్ల జయంతి సందర్భంగా ప్రాంజలి ప్రభ అందరికీ శుభాకాంక్షలు 

స్వార్థము లేని ధర్మ పద సామ్యము సేవల దేశమే యి ని 

స్వార్ధ నిజాయితీ కళలు సాధ్యము  గానిధి జాతి కంతకే 

గార్ధభ దుష్టచేష్టలను కారణ జన్మల మార్పు కోరగన్ 

ప్రార్ధన జన్మభూమిగను పాఠ్యము తెల్పిన గాంధిజీవనమ్

****

పితురుల సంస్మరించుట వివేక విహీనుల కార్యమే కదా 

ప్రతి హతమైన వాక్కులవి పాఠము సర్వముగాను యేలనో 

గతి విధి యైన పెద్దలను ఘాతమొ నర్చిన ఒప్పు యేలనో 

పితురులవాక్కు ధర్మముయు బిడ్డల సంపద గాను సత్యమౌ

****

సమస్యను పరిష్కరించడం.

కాంతుని మోము చూడదట గౌరి, యదెంత విచిత్రమో గదా!

        

వంతులు కాని సేవలగు వ్యక్తికి గౌరవ మిచ్చి వాక్కు సా 

మంతుని ధైర్యాసంపదను మంచిని  నెంచియు ధర్మ కార్యమున్ 

శాంతిని కోరు బుద్ధిగను సాధన చేయుచు దైవ పూజ యే 

కాంతుని మోము చూడతట గౌరి యదేంత విచిత్రమో గదా

*****

ఖ్యాతిగ యిష్టభార్య కళ కామప్రవర్తన భూతలంబుగన్ 

ఖ్యాతిగ యిష్టసంపదయు కాలమనేసతి లీల జీవమున్ 

ఖ్యాతిగ బిడ్డలేచదువు గమ్యము చూపెడి సత్యధర్మమున్ 

ఖ్యాతిగ నేస్తమే మనసు కానుక గావిధి సర్వ వేళలన్

*****

ఆకృతి యానతీకొరకు యాశల వెల్లువ తీరు వేళ చా 

పాకృతి దాహయూపులగు పాశము బట్టియు లాగ బాణ దే 

హాకృతి సర్వవేళల సహాయ ప్రవర్తన కాల నీడ ధ

ర్మాకృతి మానవత్వమిట రమ్యత రక్షణ రాశిగాసుధీ

*****

పద్యాలు.. 3

 

*"" చేత వెన్న ముద్ద – చెంగల్వ పూదండ*
*బంగారు మొలత్రాడు – పట్టుదట్టి*
*సందిట తాయత్తులు – సిరిమువ్వ గజ్జెలు*
*చిన్ని కృష్ణా నిన్ను – చేరి కొలుతు...""*

కృష్ణుడు ఇద్దరు తల్లుల ముద్దుబిడ్డ. దేవాదిదేవుని కన్నది దేవకీమాతయితే, దేవాదిదేవుని దివ్యలీలలను కాంచినది యశోదమాత. యశోదమాత కాంచిన దివ్యదర్శనములలో ఒకటి -

ఓ దినం ఎప్పటిలాగే కృష్ణుడు, బలరామ గోపబాలకులతో కలిసి ఆడుకుంటూ మట్టి తిన్నాడు. మట్టి తిన్నట్లు గోపబాలకుల ద్వారా తెలుసుకున్న యశోదమ్మ కృష్ణుని పిలిచి మందలించగా -...

అమ్మా! మన్ను దినంగా నేశిశువునో? యా కొంటినో? వెఱ్ఱినో?
నమ్మంజూడకు వీరి మాటలు మదిన్, నన్నీవు గొట్టంగా వీ
రిమ్మార్గంబు ఘటించి చెప్పెదరు కాదేనిన్ మదీయాస్యగం
ధమ్మాఘ్రాణముసేసి నా వచనముల్ దప్పైన దండింపవే

అని నోరు తెరిచి చూపగా చిన్నికృష్ణుని నోటిలో చరాచర సృష్టినే కాంచిన ధన్యమాత యశోద.

234.మ.అభిమానించుము నమ్మకమ్ముకళ ఆనందమ్ముయేక ల్గుటన్ 

ఉభయానందము నిత్యనేస్తమగు యూహాతీత భావమ్ముగన్ 

ప్రభలేలేటివయస్సుగానుమది ప్రాధాన్యమ్ము ధర్మమ్ముగన్ 

అభయమ్మేవిధియాటలేలుకథ ఆత్మనంద విశ్వాసమున్

235.ఉ.సేవలలోతరించగల సీతల తత్త్వము ప్రేమనందునన్ 

భావభవమ్ముగా గ్రహము బాధ్యత నుంచుట సంఘముందునన్ 

సావధనమ్ముగాకదలె సాధ్య కుటుంబము సంస్కృతీమదిన్

జీవన లక్ష్యమేనుకళ చేష్టలు సర్వము సంతసమ్ముగన్

236.మ.శుభరాత్రిస్వరలీలయేగమన శీ ఘ్రమ్మేను నిద్రాననే 

ఉభయానందసకాలరీతిగను ఉత్చా హమ్ము రీతౌనునే 

ప్రభలేలేనిసమాధనమ్మగుట ప్రవీణ్యాల నేస్తమ్ములే 

అభయమ్మేకళరీతినౌనువిధి యాటౌ నేల విశ్వేశ్వరా

237.ఉ.దిష్టిగ బొమ్మబెట్టిఫల దీకరణమ్ముయు చేయనేంచగన్

 దృష్టియు మార్చదాల్చియు విశ్రాంతని చెప్పుట నొక్కమాయగన్

పుష్టిగ మేతమేసియు సపూజ్యమనేవిధి యాటయేలగన్

ముష్టిగ జీవనమ్ముయది మృత్యువు వెంటన యేలయీశ్వరా

238.చం.మనిషిగనవ్వులేలుటయు మార్గముగొప్పగనేస్తమేయగన్

చణువొక గీతభావముయుభాను కళేలు సకామ్యనేయగున్ 

ఆణువణువే కరమ్ముకళ ఆటయు పట్టునునెంచివృత్తిగన్ 

క్షణమొకరీతిమానవునిక్షేమప్రవృత్తి ససౌఖ్య మీశ్వరా

239.శా.వైరుధ్యాన్నివిరోధిగానుతలపే వై ఫల్య మేయేలగన్ 

సారూప్యమ్ముగనేభవమ్ముమలుపే సామర్ధ్య విశ్వాసమున్ 

వైరుద్యమ్ముగనేలుశిద్దిప్రకృతే కైవల్య సంభావమున్ 

వీరత్వమ్ముగనేజయమ్ముపరమై విద్యా విశేషమ్ముగన్

240.ఉ.మారని లోకమే యిదియు మానస వేదన మంత్రమాయయే

తీరని బుద్దిమందగతి తీవ్రము శిక్షణ తంత్రమాయయే

ఆరని మంటలేగతియు యాశల మధ్యన యంత్రమాయయే

కోరిన కోర్కెలే మనసుపోరగు ఎందుకు పార్వతీపతీ 

241.ఉ.చెప్పుడు మాటలేవినిన చేష్టశుభేద్యముగాను యేలనో

చెప్పిన దాన్నిచెప్పినను చిన్నతనం మగుటేనుయేలనో

గొప్పకు జత్తురే కవులుత్రోవను జూపక యుండుటేలనో

జెప్పెడివారులే తలపుజేయును బ్రహ్మగ పార్వతీపతీ

242.ఉ.బిందువులోన దాగినది సింధువు పంతమతన్మయత్వమై

పొందిక స్పర్శకోరుమది పోరుమహత్యము ప్రోద్బలమ్ముయే

విందుల దేహమౌనగతి వేదిక విద్యల మైదునమ్ముయే

సందడి వంపుసోంపులగు సఖ్యత నేస్తము పార్వతీపతీ

243.ఉ.భారము లేనిబంధమున భాగ్యమనస్సగు భవ్య జీవిగన్ 

ధారణ నేస్తమై పలుకు ధ్యానమనోమయ నిత్య విద్యగన్ 

కారణమేదియన్నను సకామ్య సమర్ధత చూపగల్గియున్ 

కారము లేని భోజనము కాంతకు

ముఖ్యము నెంచి చూడగన్

244.మ.ఇదినాయిల్లనిపల్కులేలను సనీతే తెల్ప చట్టాలుగన్ 

విధియేనన్నుగగుర్తుచేయకయు విశ్వాసమ్ము లేదేందుకున్

మదితీర్పేగతియేకదావిధిగ మాం దవ్యమ్ము చిందేందుకన్ 

కథలేలేజగతీయిదీ కనుము కర్తవ్యమ్ము గాయీశ్వరా

245.మ.చిరునవ్వేమదితిప్పుటేసహజ చిన్మాయేను నేస్తమ్ముగన్ 

ధరయేలేనిది సాధ్యనవ్వులగు దాంపత్యమ్ము సౌఖ్యమ్ముగన్ 

పరమానందముపొందశక్తిగను పాఠ్యమ్మౌను హాస్యమ్ముగన్ 

తరుణానందము సేవలక్ష్యమగు ధాత్రుత్వమ్ముగా యీశ్వరా

246.ఉ.బుద్దిగశిద్దిపొందియు సభుక్తియు పొందుట గీతబంధువున్ 

యుద్ధము చేయుధీరుని సయోధ్యత విద్యలేయగున్ 

ముద్దర లక్ష్యసాధనగు ముందర సంపద బట్టిసాగుటన్ 

సిద్ధికి ధైర్యమేబలము శిక్షణ రక్షణ గాను యీశ్వరా

247.చం.నిశితపుయోచనేవిధియునిర్ణ యమౌనుసమర్ధతానుగన్ 

పసితనమౌనుసంతసముపాశముగాను నిజమ్ము లీలగన్ 

రుసరసభావమేయగుటబుద్ధి గుణమ్ముయు గీతభావమున్ 

కశియగు దైవపూజగను కాల మనస్సుయు తోడునీడగన్

248.ఉ.పద్యకవిత్వమైజగతి పాఠము బోధల దిట్టగాకవిన్ 

విద్యగవాక్కుదీప్తిగను విశ్వమతమ్మును బోధచేయగన్ 

గద్యముతెల్పపల్కులగు గమ్యము జీవిత లక్ష్యమేయగున్ 

సాధ్యభిమానమేచరిత సామ్యము తెల్పెడి నిత్య సత్యమున్

249.ఉ.ఎవ్వరితోనుపోల్చకసయోధ్యతయే మది శాంతికే యగున్ 

నవ్వుల పాలుచెందకయు నమ్మిన నేస్తము పోల్చితెల్సుకో 

పువ్వుల జీవితమ్మిది సపూజ్యత భావము పంచగల్గగన్ 

సవ్వడిచేయకేబ్రతుకు సఖ్యత చూపుసమర్ధతే యగున్

250.ఉ.చిన్నగ మాటలేహృదయ చిత్తము చేరి మహాభవమ్ముగన్ 

అన్నవలేసహాయమగు ఆద్యమనేమది పొందగల్గగన్ 

మిన్నమనస్సుయేసహన మిచ్చుట తృప్తియు మిధ్యయేయగున్

వెన్నల కర్గు జీవితము వేదపు వాక్కుల పర్వమేయగున్

251.ఉ.తేరుకొ నే సహాయమగు తీవ్రత తగ్గుట ఖచ్చితమ్ముగన్ 

కోరుకొనేదిభక్తికళ కోపమయమ్ముయు కాకయుండుటన్ 

పోరును కోరుబుద్ధియు యుపోద్ఘత మేమియు లేకయుండుటన్ 

జోరును చూపగల్గుటయు జ్యోతిగ కాంతులు యందజేయుటన్

252.ఉ.చక్కగపుచ్చకాయ యది చెక్కెను తాజమహల్ గ రూపమై 

చుక్కలమధ్యచంద్రకళ చూపుల యేలుట కొత్తవెల్గుగన్ 

మక్కువరంగుయందమగు మచ్చల మాదిరి శిల్ప మోముయున్ 

దక్కెను తృప్తితిండిగను ధన్యత పొందెను తిండికాయగన్

253.కాముని లీలగాగతియు కాలపు మత్తుకు చిక్కి యుండగన్

ప్రేమయు జూపలేకయు ప్రీతిగ నుండక జిత్తముంచియున్

క్షేమమనేదిలేదు మరి క్షామమె నీడగ వుంది యేలనో 

నామది నర్పజాలనిజ నానుడి తెల్వక తెల్పెను సుస్వరంబుతో

254.మ.ధనధాన్యమ్ముగనేను శాంతిగను దానమ్మేను చేసే భాగ్యమ్ముగన్ 

ఋణమేతీర్చమనస్సుగావినయ భు క్తేపంచ సేవా లక్ష్యమ్ముగన్ 

తృణమైవైద్యముగాను సేవలగు తృప్తీ సహాయమ్ముగన్

ప్రణతీభావము సర్వవేళలగు ప్రాధాన్యమే జీవిగన్

255.ఉ.అక్కడ దొడ్డిదారిగను ఆశల నిచ్చెన ఎక్కి యాటగన్ 

ఇక్కడ నమ్మబల్కులగు యిష్టమనే నటనేల గొప్పగన్ 

ఎక్కడ చూసినావికృతియే విధియేయని చెప్ప నీతిగన్ 

మక్కువ చూపకే మనిషి మానస రోగిగ జీవమేళనన్

256.శా.ఉన్నావాసమభావమేది సహనమ్మాయే మనస్సేదియున్ 

కన్నావాకడుదుష్ట బుద్ధులనేకాకుల్ల పోరౌనులే 

అన్నావాపలుకేయశస్సనుటే ఆరాట అర్భాటమే 

తిన్నావాధనమెంగిలేకథగా తిష్టేసి లోకమ్మునన్

257.ఉ.నిత్యమనోమయమ్ము కళ నిర్మల మేయగు ఆధిపత్యమున్ 

సత్యముతోడునీడగుట సాధ్య యుపాసణ సర్వ వేళగన్ 

పత్యము తప్పదే వయసు పాఠము నేర్పుకు కొన్ని వేళలన్ 

ముత్యము మల్లెనుండగల యున్నత భావము తెల్పగల్గుటన్

258.ఉ.దానమనేదియిచ్చుటయు దాతగ నేతగ పుచ్చుకోకయున్ 

ప్రాణము నిల్పసేవలగు యానతి యున్నను లేకపోయినన్ 

మానము యర్పనమ్మగుట ధార్మిక లక్ష్యము గాను జాలిగన్ 

దానము శాపమయ్యెగద దాతకు నీ భువిలోనగంటివే

259.శా.సంభంధమ్ముగనౌనుజీవపయణంసాధ్యా సమర్ధమ్ముగన్ 

సంభావ్యమ్మునుపొందజీవచరితం సంతృప్తి యుద్యోగమున్ 

సౌబాతృత్వముచిత్తలక్ష్యమువిధీ సౌసీల్య సంఘమ్మున్ 

సంభంధంకళగాను సత్యమదిగా సమ్మోహనం యీశ్వరా

అనుకోని విధముగా మరలా ఫేస్బుక్ వారు అనుమతిచ్చారు నేడు వ్రాసిన పద్యాలు పొందుపరిచా ఆదరిస్తే వ్రాస్తా నిరకరిస్తే నా బ్లాగులో ప్రాంజలి ప్రభలో వ్రాసుకుంటా 

తెలుగును బ్రతికించాలనే ప్రయత్నం మాత్రం మానను 

ఆదరించేవారు చాలు అందరికీ ధన్యవాదములు.

ऊँ! "ఆంధ్రభాషాయోషామతల్లిరో.. జయహో !!! "

260.శా.సీతా రాముల జంట విశ్వ మయమై సేవించు సంతోషమై

సీతా రాముల లక్ష్యమే సహనమై సేవాభ్యు సాహిత్యమై

సీతారాములుయే వనాల  వనవాసేతృప్తి ప్రేమమ్మువై

సీతారాములు గా సహాయము గనే సేద్యమ్మె సన్మానమై

261.మ.నినుచూస్తూ కదిలావసంతమున నిత్యాసత్యమై కాంతిగన్ 

విను నేస్తమ్ము విధీబలమ్మగుట విశ్వాసమ్ముగా నేనుగన్ 

తణువేసంతసభాగ్యమై హృదయ తత్త్వంమౌను సత్యమ్ముగన్ 

మనసేపువ్వగునిన్ను చేరగల మార్గంమౌను ధర్మమ్ముగన్

262.విలువలు తెల్పతల్లియగు విద్దెలు ఆంగ్లముయైన కష్టమే 

తెలుగును తెల్పలేనిగతినేడును అమ్మ యనేది మర్చిరే 

థలుకుధనమ్మె కోరియు కథేమదిగానులె యాస భావమే 

కలువలకాలమేను సమధైర్యము సంపదగాను నేస్తమై

263.మ.సమరమ్మైనది శబ్దసౌష్టవముతో సామాన్య లేబాధగా 

సముఖమ్మైనది వింతమార్గమగు సామర్థ్య మేప్రశ్నగా 

సమతావాదములేక కర్మమను సంఘమ్ము నేజీవిగా 

మమతా మానసమేదిలేక గతి మంటౌనులే నిక్కమౌ

264.ఉ.పెద్దల నెంచనేవలదు పిన్నలు యేవిధ మైన పల్ 

విద్దెలు నేర్చియున్నమది విజ్ణులగా విలసిల్లి నిత్య ము 

ప్పొద్దులనేవగించుకొని పోరును సల్పుట ధర్మ మేదియో 

సద్దుకునే విధమ్ముననె శాంతియు సౌఖ్యము పొంద గల్గుటన్

265.చం.విరచితమౌన భాషగనుతెల్గు మనస్సునుదోచె యెప్పుడో 

మరువకమాట వేదమగు నిత్యము సత్యముగాను నేస్తమై 

తరుణము కావ్య కాంతుల సుధా మధురమ్ము గానులే 

కరుణతొ శాంతిపర్చెది సకామ్యము పొందెడి భాష తెల్గు యే

265.చం.తెలుగును వద్దు ఆంగ్లము ముద్దు యననేమియు కష్ట మొచ్చెనో 

వెలుగునుమర్చి చీకటినిచేరిన వారి కిగమ్య మేదియో 

కలుగును పడ్డవేళగతి చెప్పక ఒప్పక నుండుటేలనో 

మలుపులు యాసపాశమున చిక్కియు బాధలుపొంద జీవమై

266.ఉ.తానుగ చెప్పదల్చినది తత్త్వపు గాధను నొప్పిగున్ననూ 

మేనును వంచి చేసెది విమోచన లక్ష్యము తెల్పగల్గగన్ 

మానుగ జీవమేయిదియు మచ్చల వల్లన బాధవోర్పుగన్ 

నేను సమానమన్నను సనేత్రము పోటులు ఒప్పుకూడికన్

267.ఉ. మాధవ లీలలేకనుమ మానస చోరడు మోహచిత్తుడై 

వేదన చూపివింతగ వివేకము మాటలు కూడియుండగా 

రాధిక పారవశ్యమున; రంభను కౌగిట జేర్చె వింతగన్

రోదన నవ్వులుకలయు కోరిక తోడున వేష ధారణా

ఇతర వృత్తము 

268.చెప్పేను తెలుగు తెలుపు చేష్టలు పలుకు లొలుకు పాఠమై 

 విప్పేను వినయ మలుపువింతగ ఋషులకథలు భాష్యమై 

 తప్పేను సిరుల మదము తన్నుకొనెడి తలపులు చిత్తమై 

 ఒప్పేను గనుము నృహరి ఓర్పు జగతిన తెలుగు దైవమై

269.ఉ.మేలిమి పుత్తడేతెలుగు మేలుగ వాక్కుల పర్వమేయగున్ 

ఆలికి అర్ధమేయగుట ఆశయ భాషయు తెల్గు మాత్రమున్ 

మాలిగ వ్రాతలేయగుట మార్గపు విద్దెల నేస్తమేయగున్ 

జాలిగ చూపుభావములు జాగృతి మాదిరి అర్ధమూలమున్

270.మాత్రంగా బతికేను మాతృ తెలుగే మాయల్లు కమ్మేనులే 

ఆత్రంగాచదువేనుమార్పులగనే అర్భాట ఆంగ్లముగున్ 

నేత్రంగాకళసొంతభాషతెలుగే నిత్యమ్ము యానందమున్ 

సూత్రంగాతెలుగౌనుయందరికీ భుక్తౌను సంపాదనే

271.ఏమిచెప్పెద కొండపైనను యద్భుతమ్మది చూడుమా 

స్వామి లీలలు కొన్ని బత్కులు సాగుచుండెను చూడుమా 

నామ మాత్రము గాలి యంచున నమ్మకమ్మగు చూడుమా 

యేమి సృష్టియు చెట్టుకొమ్మలు యెట్లు పెర్గెను చూడుమా 

నమ్మకమ్మగు వింతశోభలు నాట్యమే యివి యీశ్వరా

272.నాకింతలేదు ఫలమందే కోరిక పార్ధ!అంతయు కాదుయుసుమా 

ఏకొంత వల్ల మనసిచ్చేమార్గము పార్ధ! పంతము లేదుయు సుమా 

మైకపు మత్తు కదలికలు, యేకామ పరమ్ము పట్టకే ధర్మ ఫలమ్ 

తాకవు కర్మ ఫలితములు, యేకర్త యెరుంగు నంటదే కర్మ ఫలమ్

273. నాకింతలేదు ఫలమందే కోరిక పార్ధ!అంతయు కాదుయుసుమా 

ఏకొంత వల్ల మనసిచ్చేమార్గము పార్ధ! పంతము లేదుయు సుమా 

మైకపు మత్తు కదలికలు, యేకామ పరమ్ము పట్టకే ధర్మ ఫలమ్ 

తాకవు కర్మ ఫలితములు, యేకర్త యెరుంగు నంటదే కర్మ ఫలమ్

274. చం.వనమున పువ్వు జీవనము వాంఛను తీర్చ ఫలమ్ము నివ్వగన్ 

మనమున నవ్వు భావముయు మార్గముతెల్ప సమమ్ము జీవమున్ 

క్షణమున యిచ్చిపుచ్చుటయు కామ్యము వల్లను సంతసమ్ముగన్ 

ప్రణయము సర్వ వేళలగు ప్రాభవమేను సహాయ కాలమున్

275.వార్ధక్యంబున మోహమూర్ఖతలచే వాతాది రోగాలచే

వ్యర్థంబై చెడు వాక్ప్రవాహములచే వాత్సల్యచిత్తంబుచే

యర్థధ్యానముచే మహాభ్రమతచే హాస్యప్రసంగాలచే

స్వార్థంబే పరమార్థమై చెడుదు రీ స్వార్థప్రజల్ శంకరా! 

276.సంగతి తెల్పవాక్కులగు సామియు చూడుము ఎట్టి వాడునో 

అంగన గర్వమే యనచ ఆత్రుత గుండు సగమ్ము మీసమున్ 

మంగళ వాడు నీ మగడుమానిని రుక్మిణి యెంచిచూడుమా 

రంగపు కార్యమేయిది స ర మ్యత నౌనులె పల్కె రుక్మిణీ

277.యీమదమేనులేసుఖము యిచ్ఛగ మారిన భుక్తి కష్టమున్ 

యీ మనిషేనుయాసలకు చిక్కియు భత్యము లేక 

బాధయున్ 

యీ మనసేను నమ్మకము యిoతియు మిత్ర మనోమయమ్ముగన్ 

యీమమకారమే మమత యిచ్ఛకు లొంగుట శోభయేయగున్

278.వార్ధక్యంబు జయమ్ముగానుమనసే వాక్కుగ బోధసత్యమున్ 

వ్యర్థంబే యవకే సమర్ధమనసే వాత్సల్య మేశాంతిగన్ 

యర్ధధ్యానముగానుయుక్తిపరమై హాస్య ప్రసంగాలు ని 

స్వార్ధంబే పరమార్ధమై జపముగా సాధ్యంబు సేవార్పణమ్

279.మ.ఎదిరిస్తేబ్రతుకేమదీభయపు ధ్యేయంమ్మేను ప్రశ్నౌనులే 

బెదిరిస్తేయవకాశమేకదలి భిక్షమ్మేను జీవమ్ముగన్ 

వదిలేస్తేసహకారమేమరుపు వా త్సల్యమ్ము మాయేనగున్ 

మదిభావమ్ముగనేగతీమయము మానమ్మేను విద్దెలుగన్

280.ఉ.హత్తుకునే మనస్సు యిదిహాయిగ మాటల పందిరేయగున్

మొత్తుకునే వయస్సు యిది మోక్షము పొందిక నిచ్చకోకయున్ 

మెత్తని జీవనమ్ము మది మేలును కోరుటయే ప్రయాణమున్

సత్తువకొద్దిసేవలగు సాధన లక్ష్యము ప్రేమముంగిటన్

281.ఉ.గుండిగ గుండ్లుగా కదలు గుమ్మట ఊపులు చూడ లేమయా 

మొండిగచూపురత్నమది మోహపు రాట్నము కళ్ల కైపులున్ 

దండిగదంచుకోమనియు దారిని చూపెటి దాన మోహినీ 

బండగ మారియే ధనము బాడుగ దేహము అర్పనే యగున్

282.భగవద్గీత మనోమయమ్ముకళబంధుత్వమ్ము సేవార్దిగన్ 

భగవద్గీతయె సంఘతృప్తిగను బ్రహ్మారణ్య సర్వార్ధమున్ 

భగవద్గీతయె భానుమంతుడుగ బ్రాహ్మణ్యమ్ము భాగ్యమ్ముగన్ 

భగవద్గీతయెభూతయజ్ఞముగ బ్రహ్మాండమ్ము కృష్ణమ్ముగన్ 

283.పాశము కష్టమందునన పల్కులు లేకయు వర్షమందునా 

ఆశలు తారుమారగుట శాంతికి దూరభయమ్ము చెంతనే 

మోసముకాదువర్షముయు ముంచెను యిల్లుయు శోక బాధయే 

శాసన మించిగా విలయ శాపము బెట్టెను యేమి పాపమో

284.మకో. వీలుగొచ్చెను వానలేని చిందు పంకము వీధులన్!

వాలు చెప్పెను యాదుకోగల వాక్కు గావిధి రక్షగన్

వీలుచింతన, సేవ వల్లన వేగ కష్టము తప్పెనే 

 జాలిగాభువి,రాజ్యమేలెను జాతి సేవలు సంపదల్!!

285.పం.సమస్య లెన్నియున్న జీవితమ్ము గానుసాగటే 

సమర్ధతేబలమ్ముగాసహాయమేనిజమ్ముగా 

సమాజమేమదీయదేశపాలనేవిధమ్ముగా 

విమర్శలేనియోగమేవిధానమేప్రభోదమే 

286.తాడుగ లోకమే కదలు తన్మయతాపము చుట్టు గుండ్రమై 

తోడుగ వచ్చు నీడఫల తోడ్పడు సూన్యము గాను దర్పమై 

నీడగ ప్రేమయుండుకల నిన్నును నన్నును మాయ కాలమై 

బాడుగ జీవితమ్మగుట బంధము సౌఖ్యము ప్రశ్నగా

287.సుఖమేకాక సహాయమేఘటన సూత్రమ్మేను సేవా కధా 

ఒకటై తాతలు తండ్రులే కలసి ఓదార్పేను శాంతమ్ముగా 

నకలైమామలు గుంభణమ్మగట నాత్రమ్మేను తోడ్పాటుగా 

సకలంపాపలు సంతసమ్మగుట సంతోషమ్ము దేశమ్మునా

288.గుప్పెడు యన్నమేమనిషి గుర్తుగ మార్చును లోకనీతిగన్ 

గుప్పిట పట్టియాపదను గువ్వల ప్రేమను యాపలేకయున్ 

చెప్పియు వోర్పుగాగనవు చోరుని బుద్ధులు మాన్చ లేవుగన్ 

కప్పిణ నొప్పులై సహన కాలము బంధము మానవత్వమే

289.ఏదైనా మనదే మనల్ని కలిపే యే ర్పాటు సంఘమ్ముగన్ 

ఏదైనా మనదవ్వకేకదులుటే యెo తైన మేలేయగున్ 

ఏదైనా వెలకట్టలేని మనిషే యేదైన సంతృప్తిగన్ 

ఏదైనా విలువైన వస్తువుగనే యేమాయ బంధమ్ముగన్

290.బాధనువోర్చుకో మనసుబాధ్యత గమ్యము నేర్పుగాయగున్ 

సాధన తోనుసాగుటయు సాధ్యము బట్టియు బంధమేయగున్ 

శోధన యేలజీవితము సోకుల చుట్టును సాగుచుండుటన్ 

బోధలు వల్లతృప్తిగను భుక్తికి నిత్యము సంతసమ్ముగన్

291.ఆకాశంబున సూర్యుడే లయగా కాలంబు రూపంబుగా 

ఏకాంతంబున చంద్రుడే లయగా వెన్నెళ్ల దీపంబుగా 

భూకాంతామది విష్ణువే లయగా భూకంపనేస్తమ్ముగా 

 శ్రీ కర్మా విధి రుద్రుడే లయగా శ్రీకార శీఘ్రమ్ము గా 

292.అరవిందమ్మువిలాసమందిరము యానందమ్ము  సౌఖ్యమ్ముగన్ 

తరుణీరత్నము మానసమ్ముసుఖ తత్త్వంమేను ప్రేమమ్ముగన్ 

స్వరమేకాంతముసద్భవమ్మగు సుస్వామీప్రేమ పొందెందుకన్ 

విరజాజుల్లమహీమతీమనసు విశ్వాసమ్ము దేహమ్ముగన్ 

293.ఆధునికమ్ముకామ్యమగు ఆసల పల్లకి నీడగాయగున్ 

ఆదుకొనేమనస్సుగను ఆశయ ధోరణి తోడుగాయగున్ 

సాధుగుణమ్ముగామమత సాధన సఖ్యత సంభవమ్ముగన్

చేదుయు తీపిదుఃఖమగుచేరువ సౌఖ్యము ప్రేమబంధమున్

294.అన్నీయున్ననుయెన్ని యాసలుగా ఆత్రమ్ము తగ్గేదిలే 

చన్నీళ్లన్న సుఖమ్ముగానుకథే చాతుర్య వాసంతమే 

కన్నీరైనను ధైర్య సంపదగనే కాలమ్ము నేస్తమ్ముయే 

పన్నీరైనను కార్యసాధనలుగా పాఠ్యమ్ము సర్వమ్ముగన్

295.వస్తున్నా విధి కార్యమేనులె సువర్ణమ్మేను సౌఖ్యమ్ముగా 

వ్రాస్తున్నాను కుటుంబమేనుసమయావాంఛార్ధ జీవమ్ముగా 

చేస్తున్నా సహనేస్తమై పనులుగా చేయూత విశ్వాసమే 

చూస్తున్నా వినయమ్ముబుద్ధిగనుచూ సూత్రమ్ము తెల్పేనులే

296.ఉప్పొంగేనులెగంగకాలమహిమన్ చూపేను లెక్కేయకే 

ముప్పేవచ్చెనుయాంద్రమంతయులే ముఖ్యమ్ముగా గంగయే 

చెప్పేవారునుచూచువారునువీచేగాలి కేతోడుగన్ 

ముప్పొద్దే భయమైజనమ్ముకళే సూత్రమ్ము కన్నీరుగన్

297.ఉ.వారికి రాజకీయమగు వాక్కుల పర్వము సేవ బాధ్యతే 

వీరుగ దానకర్ణలగు విశ్వమనోభవ నేస్తమవ్వుటే 

వీరికి వట్టివాదనలె వేకువ పోరులు బుర్దచల్లుటే 

నేరుగ కంటనీరుతుడిచేవిధి మార్గము ముఖ్య మంత్రిగా

298.ఎవరేతెంచిరొచూడుమా ప్రకృతి యేమైనాది విశ్వాసమా

అవనీజాతము గాయిదీ సమయ సామర్థ్యమ్ము తెల్పాలిగా

భువిరాజ్యమగుయేలనో విధియు పూర్ణార్ధము తెల్పేను సా 

దువు నేస్తమ్ముగ నిత్యమై కళలు దూతాయు పాధ్యాయగా

299.శా.వర్షించేకళవానరూపముగనే వాశ్చల్య భూతమ్ముగన్ 

వర్షించేజలమేనుయిచ్ఛసుఖం యానంద రూమ్ముగన్ 

హర్షించే ప్రకృతీసమమ్ముగనే ఆశ్చర్య పూర్ణమ్ముగన్ 

హర్షంచే విధినాటకమ్మగనేబందించి హింసించగన్

300.కృష్ణా వెన్ననుతిందువా సమయమే  కానుంది నీయిష్టమే 

కృష్ణా చూపులు తిప్పకే హృదయమే సారూప్య ప్రేమమ్ముయే 

కృష్ణా మాటలు తెల్పుసంబరముగా కావ్యమ్ము నేవ్రాసెదా 

కృష్ణామాయయిదేసులోచనలుగా కారుణ్య భావమ్ముగన్

301.గాలమేబ్రతుకౌనునిత్యము కామి తార్ధము యర్జునా 

జ్వాలగాజవసత్యమేమది జడ్యమేయగు ఫల్గుణా 

కాలతీర్పని యాగిపోవుట కర్మయోగికి ధర్మమా 

కాలు వెట్టక యుద్ధమున్ విడ క్షత్రియోచిత ధర్మమౌ?

పద్యాలు.. 2

 ప్రేమయెంత మధురం.. పద్య కావ్యం..(106to 120)

రచన.. మల్లాప్రగడ రామకృష్ణ, Rtd. Accounts officer, pranjali prabha 

ఉ.సాకుమనే మనస్సుయిది సామ్యత కూర్పుగ చెప్పగల్గుటే 

 మోకునుబట్టి లాగుగతి మోపిడి ఇష్టము సర్వమవ్వుటే 

 సాకునువిన్న బుద్ధిగతి సాకుశుభమ్మగు మంచి చేయుటే 

 రాకుము పోకుమాయనిన రాసిని బట్టియు పార్వతీపతీ 

శా..ఏవేవీ వెనకంగరావు సమయం యేదైన సంసారమున్ 

నీవే నాదనకు క్షణాలు కదిలే నీడల్లె జీవమ్ముగన్ 

నా వల్లే కదిలేను జీవి గమనం నాణ్యత్వ ధర్మమ్ముగన్ 

 సేవా సత్యము గాను కాలముననే శీఘ్రమ్ము విశ్వేశ్వరా 

పం..అనాదినుండివిత్తుబట్టి చెట్టు పెర్గుటేనులే 

ధనమ్ముయేతృణమ్ముగాను దాతలక్ష్యమేనులే 

మనమ్ముయేవిరక్తిగాను భార్య యున్నలేదులే 

క్షణమ్ముజీవితమ్ముగాను క్షామ నిస్పృహమ్ముగా

సహాయ సేవకన్న అమ్మ సాధనే మనస్సురా 

ప్రహాస మేమిటన్న అమ్మ ప్రాభవం నిజమ్ము రా 

విహార లక్ష్యమైన అమ్మ విశ్వమై నిరీక్ష రా 

మహా బలమ్ముగానుఅమ్మ మార్గమే జయమ్మురా

 సమాన హక్కు పొందుటందు సర్దుబాటు దేనికీ 

నిమీల కన్ను వీడినువ్వు నిర్ణయంబు దేనికీ 

ప్రమోద గీతమాలపించి పాడుకుంటు సాగరా!

ప్రమాద మేమి పొంచియున్న బాతలించ బోకురా!

చం.మిడి మిడి జ్ఞాన సంపదకె మేటిని నేనని గద్దె నెక్కుచున్

తడ బడి చిక్కులో బడిన తల్లడ మెంతయు తప్ప దయ్య యా

చిడిముడి పాటు నీ బ్రతుకు చీకటి జేయును లోక మెంతయున్

గడుసరి దౌటెఱుంగ దగు కాలమహత్వముచూడు యీశ్వరా 

ఎవ్వరు లేరు లేరనుత యేలను యెoచుట నీదు ధైర్యమే

సవ్వడి వేచియున్నను యశస్సుసహాయము నీదు శక్తిగా

యవ్వనిచే జనించువిధి యైక్యము చూపుట నీదు భూక్తియే

నవ్వని యేడ్వనీ గతిగ నాటక రంగము యీశ్వరా..

గమనంమై విధిగాసహాయ గతి భవ్యమ్మై కృతఘ్నా రవీ

సమయంమై బహు దివ్య తత్త్వమగు సంతృప్తీ హిమఘ్నా రవీ

తమకంమోహము బాపి నిస్సతయు తీర్చేభాగ్య మేలే రవీ

మము కాపాడుట సేవ దిక్కగుట మార్తాండైన మృత్యుం. జయా..

తెల్పెను బ్రహ్మ రాతగను శిక్షణ కష్టము తొల్గిపోవగన్ 

మల్పులు డబ్బునుండిమది మంగళమేయగు దాహ తృప్తిగన్ 

వేల్పులు తీర్పుగా తెలప విద్యలు నిత్యము సత్యమే యగున్

గాల్పులు హృద్యమేయగుట గాయపుగమ్యము నాదు యీశ్వరా

దీనుల వెంట రక్షణయు దివ్య సహాయము చేయు దైవమై 

మానస బుద్ధి మార్చగల మంగళ దూతగ నిత్య మానమై 

ఆనతి నీదు శక్తి దయ యాకలి తీర్చెడి సత్య మార్గమై 

కానగలేని జీవమగు కామ్యము నేర్పుము మాకు యీశ్వరా

ప్రతి మలుపే విధానమగు ప్రేమ ఉషస్సుయె దివ్య మార్గమై 

ప్రతి హృదయం సహాయమగ ప్రేమ మనస్సుగ తోడు నిత్యమై

ప్రతి ఉదయం సమానమగు ప్రీతి వయస్సుగ నీడ సత్యమై

ప్రతి పయనమ్ము బంధము ప్రాభవ మేనగు సత్య మీశ్వరా

చం.రయమునసేవ జేసితిని ,రాకయు పోకయు సవ్య మార్గమున్ 

భయమునుతోడు నీడగను, బంధము బాధలుతీర్చ టేగతిన్ 

మయ పలుకే మనోమయము మానని లక్ష్యము ధర్మమూర్తిపై

దయవిడి మానసమ్ముననె,దారిని జూపుము విశ్వ నాధగన్.

శా..అన్నప్రాశగణాధివిఘ్న పతిగా  యానంద భాగ్యమ్ముగన్ 

కన్నా పాశముగా మనస్సు కలిపే యాయన్న పూర్ణమ్ముగన్ 

మూన్నాళ్ళా సహనమ్ముగాను తెలిపే ముక్కోటి  వేదమ్ముగన్ 

అన్నాయీశ్వర లీల మేను వెలుగై యైశ్వర్య సంతృప్తిగా 

ఉ.మౌనపు ముంగురుల్ చెదరి మాదిరి ఎఱ్ఱన కళ్ళు భీతిగన్ 

ధ్యానము నందు కుంకుమలు దారిగ జారగ తీక్షనమ్ముగన్ 

మానస చూపులే శివుడు మంగళ పార్వతి దివ్య రూపమున్ 

ప్రాణమదీయ భావమగు పార్వతి శంకర దివ్య నాట్యమున్

ఉ.ఏమని చెప్పెదా మనసు యెంతయు హాయిగ తూలిపోవగన్

ఆమని పిల్పులే జయముగా మది తీరును సాగి పోవగన్

కాముని నీడలో బతుకు గా కదిలేను లె సంతసమ్ముగన్

ప్రేమమనస్సుతో కలసి ప్రీతిగ పార్వతి విశ్వ నాదగన్.

విస్మయ భావమే గనుట,వీధి సహాయము వర్గమాయలే!

భస్మము చేయ బుద్ధిగను బాధ్యత చూపుట కొంత వింత మం

దస్మిత లక్ష్యమే యగుట, దాసులమేయన, రక్ష చేయుటే 

రస్మయమైన ఆశలగు,రాజిలు గొప్పలుగాను యీశ్వరా 

బద్ధ కమ్మున జీవి యున్నను బంధ మార్పులు తప్పదున్ 

ముద్దు మోమున లేక యుండిన ముప్పు నిత్యము తప్పదున్ 

బుద్ధి గాతెలివైన రీతిన చుర్కు గుండిన మెప్పుగన్ 

శిద్ది పొందెడి విద్యనున్నను శిక్షణేగతి తప్పదున్ 

అద్దమల్లెను చూపగల్గుట ఆత్రమున్నను కష్టమున్ యీశ్వరా

శా..దూరందూరమనేటిబుద్ధి సూత్రమ్ము మాత్రమ్ము గా 

భారంభారమనేమనస్సుక్రమమై బంధవ్య బంధామ్ము గా 

వైరం వైరమనేటి యుక్తి సమయం వైరుప్య ప్రేమమ్ము గా 

బేరం బేరమనేటిరక్తి విదితం బిక్షమ్ము జీవమ్ము గా 

వందన సేవలే యగుట వాకిట తీపిగ మాటలేళుటా 

అందరి లక్ష్మిగా బ్రతుకు ఆశ్రిత  శోభల పర్వమేయగున్ 

గంధము లద్దియే జయము గానులె రక్షయు బంధ మేర్పడెన్ 

బంధనమేయనే వనిత బాధ్యత  భయ్యము బాప గల్గుటన్ 

ఉ..భానుని లీలలే గనుమ బాసగ నుండుట సత్యమేయగున్ 

కానుక వేడిగాలిగను కాచుచు నుండుట నిత్య కాంతిగన్ 

దీనత సత్కళా భవము దివ్వెగ మార్చును శోభ పెంచుటన్ 

మానస వీణగా గదులు మార్గమయమ్మగు సూర్య కాంతిగన్

శా.జోజోజోల యశోదమోద కరుణా గోపాల లీలేలుగన్ 

 జోజో దుష్టవిహంత కళలే శూరన్వయార్ధమ్ముగన్ 

 జోజోజో వసుదేవలీల కథలే పూజ్యమ్ము విశ్వమ్ముగన్ 

 జోజో చోరుడుగానుకృష్ణ మయమై  దివ్యాత్మ రాజాత్మజా

ఉ.లోపల ఎక్కడో మునిగె లోలక మాయలు కోప భూతిగన్

చూపులు మారిపోగలుగు సూత్రమనోభవ సూక్తి బుద్ధిగన్

జ్ఞాపక చుక్కలే కలలు జ్ఞప్తిగ వచ్చుచు శాంతి లేకయున్

తాపము రోషమై జపము కాలము నెంచక వేదనమ్ముగన్ 

చం.జననికి, జన్మభూమికిని, సాటిగ వచ్చునదేదిలేదు,లే

దనుచు వచించె రాముడు!మహాత్ముడ! నీవటులే వచింపుచున్

మననము జేసినావు మహి మాన్వితమౌ కృతి నింటిగెల్పులో

వినుత సమర్ధతే !సుజన వేత్తగ నిన్ నుతియింతు నిత్యమై 

ఉ.మార్పుగ పౌరుషమ్ము మహి మాన్యత చెందుట మంచి కోరుటే 

ఓర్పుగనున్నచో కళలు ఓటమి చూడక సత్య వాక్కులే

నేర్పుగ చక్కబర్చగల నీతులు బోధన సర్వ వేళలే 

తీర్పులు కత్తి సామయిన తిష్టనిదానము ధర్మ మార్గమున్ 

ఉ.ముష్టికి పోయిపుత్తడిని ముఖ్యము దానము శ్రేష్ఠమేయనెన్ 

తిష్టను వేసి గొప్పకళ తిప్పల పాఠము నచ్చచెప్పగన్ 

నిష్టతొ నున్నమార్గములు నీడల మోసము వెంబడించుటన్ 

శిష్టము మార్చ లేనియడ చింతలు వచ్చియు కష్టనష్టమున్

మాటలు కొట్టినట్లుగను మానస వంచన కొత్తదారులై 

మాటల వింతపోకడలు మాయల మాదిరి రాజకీయమై 

మాటలు తక్కువన్నను విమానము వేగము వల్లె గుచ్చుటౌ 

మాటల మంత్రతంత్రములు మంచికి చెడ్డకు వాడుకేయగున్

ఉ.సంపదలెన్నియున్నను శాంతిని కూర్చక సంఘముందు మో 

దింపుచు నాది నాదానుచును రెప్పల మాదిరి తెల్పుచుండ న

త్సంపద తొల్గినా గతులు తప్పుల మోసము తెల్సుకున్న యా 

సంపద పోయిచేయపని సన్నుతి లేకయు వీధి పాలుగన్

శా..దేహంపై మనకేల మోహమనసే ధీరత్వ మాయావిధిన్ 

స్నేహంపై యనుమానమేల విధిగా స్వేచ్చాప్రమాణత్వమున్ 

మోహంపై మితిమీరినా పలుకుయే మౌనమ్ము దాహమ్ముగన్ 

ద్రోహంమ్మే నిజజీవితాన భయమై దౌర్బల్య జీవమ్ముగన్

ఉ.ఎక్కడ నేర్పు వోర్పుకళ ఎల్లలు చేరెడి విద్య వెళ్లువే

అక్కడ గొప్ప నీడకళ ఆశ్రిత పుత్తడి సర్వ వేళ లై

ఎక్కడ కష్ట నష్టకళ సేవల ధర్మము నిత్య భత్యమై 

అక్కడ సంతసమ్ముకళ ఆనతిసౌఖ్యము పార్వతీపతీ

136.ఉ.శైవగణాదిభక్తవర, శాంతిని గూర్చెడి పార్వతీపతీ 

భావజ పూజ్యమే యగుట,బాంధవ బంధము సేయు భక్తిగా

తావకభాగ్యదర్శనసుధామధురమ్మగు ధర్మ చింతనే 

పావన మార్గమే యగుట ప్రార్ధన నిత్యము విశ్వ నాదగన్.

మ.గృహమేనుస్వర్గమౌ సహాయమది గ్రాహ్యమేను విద్యా సాధ్యా విదీ 

సహనమ్మే సహవీర్యమౌకళలు సామర్ధ్యమ్ము గానే సుధీ

అహమేసర్వ సహాయమేవినయ ఆకాంక్షాసమమ్మే మదీ 

దహనమ్మేస్థితి కాలనిర్ణయము దాంపత్యమ్ము విశ్వేశ్వరా

మ.మనలో ప్రశ్నలు యున్నచో భయము  మాధుర్యమ్ము గాంచన్ సహా 

క్షనమే విద్యలు యున్నచో జయము క్షామమ్మేను నిత్యం సహా

ధనమేనిత్యము సత్యమేచలన దాహత్వమ్ము గానే సహా 

తృణమేసాధనశోధనయగుట తుప్తీవిద్య విశ్వేశ్వరా

ఉ..కాలము నీది సేవగను కార్యస మర్ధత నిత్య సత్య జం 

డా లయ లేలుకావ్యమగు డాంబిక బుద్దియు విశ్వ మందు జం 

త్రాలము రాజకీయమగు రాకయు పోకయు నేస్త వాక్కు జం 

లాలన నిశ్చలమ్ము కథ లాహిరి యవ్వుట బిక్ష పాత్ర జం 

కీలక తల్లి తండ్రికథ గీతయు భక్తియు పార్వతీ పతీ

శా.చెప్పేదేవ్వరుచూచు వారు ఎవరో చింతేల మీకేను పో 

దప్పో ఒప్పగుటే సహాయముగనే ధ్యానమ్ము ధర్మమ్ము పో 

నిప్పోయిప్పటికేచరిత్ర తలపే నిత్యమ్ము నీడేను పో 

యెప్పా పాఠ్యమగా విధీబలముగా యేర్పాట్లు సర్వమ్ము పో 

ముప్పొద్దుస్వయమై యనంత సుఖమే ముఖ్యమ్ము విశ్వేశ్వరా

ఉ.దాగిన మానవత్వమగు దాతగ ధర్మము నిత్యసత్యమున్ 

వాగిన ధీరతత్త్వమగు వాక్కు సమర్ధత బట్టి సత్యమున్ 

మాగిన పండుగారుచియు మానగుణమ్మగు విద్యసత్యమున్ 

కాగిన నీరుచల్లబడు కాలనిజమ్ముయు సత్య మీశ్వరా 

ఉ.సాకుమనే మనస్సుయిది సామ్యత కూర్పుగ చెప్పగల్గుటే 

 మోకునుబట్టి లాగుగతి మోపిడి ఇష్టము సర్వమవ్వుటే 

 సాకునువిన్న బుద్ధిగతి సాకుశుభమ్మగు మంచి చేయుటే 

 రాకుము పోకుమాయనిన రాసిని బట్టియు పార్వతీపతీ

విశ్వవిజేతవై మనసు విద్యకు నాందివి నిర్మలాత్మవీ 

విశ్వమయమ్ముగా హృదయి గీతను తెల్పిన హృద్య నేత్రవీ 

విశ్వ దపమ్ముగా కళలు విజ్ఞత పెంచెడి లోకరక్షవీ 

విశ్వ మహాత్ముడై విజయ మిచ్చెమనస్సుగు పార్వతీపతీ 

ఉ.మంచిని నమ్మినా జయము మానశికమ్మగు దేహసత్యమై 

వంచన లేని మార్గమగు వాక్కుల నిత్యము దాహతత్త్వమై 

సంచితభావమే విజయ సాధ్యమనోమయ దేశలక్ష్యమై

నెంచలె కున్న భార్యదయ నిత్యము సేవలు శాంతి కోసమై

పెంచిన తల్లితండ్రి గురువు విద్యల నేస్తము వేంకటేశ్వరా

మ.జననమ్మేకలి మాయ చేరుతయు జాడ్యOమౌను సర్వమ్ముగన్ 

మననమ్మేబతుకాయె దారిగను మంత్రంమౌను సమ్మోహమున్ 

ధనమేలే విధి యాటగాపరుగు ధర్మమ్మేను సత్యమ్ముగన్ 

ఋణమేలేమది మార్పువోర్పగుట రుద్రత్వమ్ము జీవమ్ముగన్ 

క్షణమేవోర్పు మదీయమార్పులగు క్షణ్తవ్యం క్షమా యీశ్వరా

ఉ..చల్లని చూపు లై జనని చక్కని రూపము పల్కు శోభలై 

కల్లము జూపకే హితము కాపుగ గమ్యము చూపు శోభలై 

వెల్లువ వల్లనే వరము విజ్ఞత నేర్పుచు విశ్వ శోభలై

జల్లుల సంపదే కళలు జాగృతి లక్ష్మివి సంత సమ్ముగన్

ఉ..ఊహల కొద్ది డుర్వి సుజనుండు సజీవము యేలవిద్యగన్ 

ద్రోహపు బుద్ధి దుష్టుడుగ దోపిడి జీవము యేల విద్యగన్ 

దేహపు శుద్ధిమొందగను తేజమనస్సగు యేల విద్యగన్ 

స్నేహము సిద్ధిపొందగల స్వేచ్ఛయు జీవము యేల విద్యగన్

ఉ..చేతిని జార్చ నంత కథ చేరువ సౌఖ్యము సమ్మతమ్మున్ 

నాతిని నమ్మి నంత కథ నాట్యపు నీడయు కాల మాయగన్ 

ఖ్యాతికి నోరుజార్చినను గాయము ఖర్మను బట్టియే యగున్ 

జాతికి సేవచేసినను జాడ్య మనే కథ సర్వ మందునన్

చం.గుణముయె గొప్ప గౌరవము గుట్టుగ పట్టుగ జీవయాత్రగన్ 

ధనముయె బత్కు గా విలువ దానము బట్టియు సేవలందునన్ 

ఋణముయు తల్లి తండ్రులకు రొక్కము తీర్చిన శాంతి జీవమున్ 

ప్రణతియు సర్వమై సహజ ప్రాభవ లక్ష్యము ప్రేమనందునన్

శా..నానోటే పలుకేను నవ్వు నవవిన్యాసమ్ము గా నాట్యమున్ 

ఈనాడే కలిసాము సమ్మతిగనే యిష్టమ్ము సౌఖ్యమ్ముగన్ 

మానమ్మే కలిపాము సేవ భవమై మార్గమ్ము సంతోషమున్ 

ప్రాణమ్మే ఒకటై జయమ్ము కొరకే ప్రాబల్య బంధమ్ముగన్

ఈ నీ జీవనమే ప్రతిజ్ఞ గమనమ్మే సేవధర్మమ్ముగన్ 

ఈ నీ తత్వమయమ్ముగాను దపమే యిచ్ఛాను సారమ్ముగన్ 

ఈ నీ లక్ష్యముగాను ధర్మ పయనమ్మే సత్య రూపమ్ముగన్

ఈ నీ దేహముగానుదేశసుఖమైయీ స్ఫూర్తి పార్వతీపతీ

మత్త బృంగి.. యతి.11

నవ్వుచున్నను నమ్మకమ్మగు నాణ్యతగ వచయించుటే 

నవ్వువెన్నెల సమ్మతమ్మగు నాట్యమగు ననుకూలతే 

నవ్వువాకిట సర్వులేయగు నాదమయిగను కాచెదా 

నవ్వు వేళలు శక్తిమీరగ వార్తనిజమగు యీశ్వరా

ఉ.లీలలు జూపువారులును, యీశ్వర భక్తసరాగమే శివే 

వాలుగతల్లితండ్రులను పట్టుగచెర్చు కటారులున్ శివే 

ఫాలవిలోచనాగ్నికణభస్ములజేయుము సర్వమంగళా 

లోలుపులై జనించిరిట లోకవిఘాతక పార్వతీ పతీ

ఉ.మార్పుయెనిత్యమేసహజసంపదమాదిరి జీవితమ్మునన్ 

నేర్పుయె సర్వమే సహజ నీడల వెల్లువ సంపదే యగన్ 

కూర్పు వివేకమే సహజ కూడలి వాక్కుల విశ్వవాంఛగన్ 

ఓర్పుయె జీవనమ్మగుట ఓటమి గెల్పుయు పార్వతీపతీ 

ఉ.భీతిమనస్సుజేయు చలివేషమువేయుచుజోడులాట భా

గోతములాడెవారిగని, కోరికదీర గృహమ్మునందె, ప్ర     

ఖ్యాతి సమర్ధపాత్రల, మనోమయరాగముతోడగూడి, సం

ప్రీతి నటించినావయ!వివేక వినోదముగూర్ప యీశ్వరా !!

ఉ.రొక్కపు చుక్కవైనవని రంపపు పోటుకు చిక్కుటేలనన్

మొక్కిన వారి సేవలను మోక్షమునివ్వక చూపులేలనన్

నక్కర జూపుతో నిజమ నానుడి తెల్పక నాట్యమేలనన్

నిక్కపు మాటలే నిలుచు నిర్మల మనస్సు పార్వతీపతీ

శా. కాశీ కావడి యాత్రగాను బతుకే కాలమ్ము నిస్వార్ధమున్ 

రాశీభూతహితమ్ము హిందు మనసే రాగమ్ము తత్త్వమ్ముగన్ 

ఈశానేస్వరుడేను తోడుగదయే యి చ్ఛా శివానందగన్ 

ఆశీస్సుల్లగునందజేయు కళగా రానందవిశ్వేశ్వరా

ఉ.మాటల మూటలేలకథమానస దృశ్యముమూట ముల్లెలా 

వాటము జారితే సహజ వాక్కువిహారము మిధ్యయేయగున్ 

బాటల సాగునేమొ మది బానిస యాటలు ఆకశమ్ముణన్ 

కోటలు బీటబారుటయు కోర్కెల మాదిరి పార్వతీపతీ

మ.కో.నాది నీదను నీది నాదను నాను డేగతి నీడగా

ఏది నీదియు కష్ట మున్నను ఏల చెప్పద ధీటుగా

చేదు తీపియు నమ్మకమ్మగుటే విచిత్రము ఆశగా

కాదు వద్దన బేధ బుద్దియు కాని దౌనుట యీశ్వరా 

ఆశయుండుట జీవితానికి ఆశయమ్మగు నిత్యమై 

పాశ ముండిన కోరికుండిన పాకమేమతి నిత్యమై 

రాసిరాయక చెప్పిచెప్పక రాశికెక్కుత నిత్యమై 

వాసికెక్కిన నీతి మాటలు వాక్కులేయగు యీశ్వరా 

మ.కో.ఒక్కటేగతి లక్ష్యముంచియు ఓర్పుచూపుము శాంతికై

మక్కు వే మతి ధైర్య ముంచియు మంచి చేయుట ధర్మ మై

చక్క నైనిది ఎంచ గల్గియు చాక చక్యము సత్యమై

గుక్క తిప్పని జీవితమ్మగు గుర్తు చేయుట యీశ్వరా .

ఉ.చక్కని మార్గమే తెలుప చల్లని మాటలు నావి నమ్ము మా 

పెక్కుగ నెంచ లేను మది ప్రేమను పంచుట కాలమేసుమా 

దక్కెను నీలకంఠ విధి దాశ్యము మార్చగ శక్తి నివ్వుమా 

మక్కువతో విభూతి కథ మంచిని నెంచియు తెల్పయీ శ్వారా

చం.నొకవనితాగ మానమునుదోచెడి దుర్ఘటనమానుషమ్ముగన్ 

మకతిక ఘోరమేయిదియు మానస వేటయుకామబుద్ధిగన్ 

సకలము హర్షమేయగుట సాధన శోధన ధర్మమేయగున్ 

కకవిక కాలమేయిదియు కామము వైపున పార్వతీపతీ 

చం. సముచిత లక్ష్యమై నిధియు సాధ్య మనేది యశస్సు కాలమున్ 

సముఖత భావమే మదియు సాక్షి సమర్ధతగాను సర్వమున్ 

భ్రమ ఘటియించె బ్రహ్మ కలు ద్రావెనొ యంచు దలంచిరెల్లరున్

సమరము తప్పదేమనకు  సత్యపు వాక్కులు పార్వతీపతీ

ఉ.కాయము రమ్య పుష్పముగు కాగల కార్యము చేయ నెంచగన్ 

ధ్యేయము నిత్య వాక్కగుట ధ్యేయము శాంతికి సంపదే యగన్ 

న్యాయము సేయఁ బోకుమిక  న్యాయము సేయుము దైవ సాక్షిగా

గాయము యున్న దైవదయ కాలము బట్టియు పార్వతీపతీ

ఉ.విశ్వవిజేతగానయిన విశ్వము గుర్వుయు తల్లి తండ్రియున్ 

విశ్వమయమ్మగు తేజముయె విద్య జయమ్మగుటే క్షణాలలో 

నశ్వర మైనదే తనువు నాట్యమనోహర ప్రేమపోందుకన్ 

విశ్వజగత్ నందు నిజ విస్మయ భావము పార్వతీపతీ

అమ్మవునీవని నాన్ననునేనని ఆశ్రిత తోడని నిత్యమై 

కమ్మని మాటను తెల్పెద నీకును కాలము నేర్పిన కావ్యమై 

 సమ్మెట పోటుల జీవితమేయగు సాధన లక్ష్యము సత్యమై 

నమ్మక మేమది సంఘము యేవిధి నాణ్యత యేస్థితి యీశ్వరా

168..రచనా..నిజభయసజగ.. యతి 13

పలుకులమాయ భయ్యముగనౌనే పదమానసమ్ముయే 

 పిలుపుల సూపు నెయ్యముగ నౌనే పెనుముప్పుగామదీ 

 కొలువులు కూడియున్నను మనస్సే కొర కోర్కెలే విధీ 

 తలపలు పండగాను సతి కోర్కే తపమోను యీశ్వరా

169.శా.భత్యమ్మే విధి పొంద రూప మయమే జ్ఞానమ్ము నిత్యమ్ముగన్ 

సత్యాధర్మము పొంద గల్గు మహిమే సంతృప్తి ప్రేమమ్ముగన్ 

నిత్యా తత్వముగాను మోక్ష గనుటే నిర్మాణ ప్రావీణ్యమున్ 

ముత్యమ్మల్లెను మెర్పు రూప మగుటే ముఖ్యమ్ము విశ్వేశ్వరీ

170.శా.శ్రీదేవీ సమయమ్మునే సుఖమై శ్రీవిద్య సంతృప్తిగన్ 

శ్రీదేవీ దయహృద్యమే సుఖమై శ్రీరక్ష సౌభాగ్యమున్ 

శ్రీదేవీ సహనమ్మె తృప్తి సుఖమై శ్రీదివ్య సర్వాంతమున్ 

శ్రీదేవీ జయమౌను శుద్ధి సుఖమై శ్రీలక్ష్య విశేశ్వరీ

171.శా.అగ్నీ ఆహుతి మోహ సంపద ఆనందమ్ము పుట్టేటి చి

చ్చాగ్నీ హృధ్యముచేరి మండెడియోచమ్మేను కార్చిచ్చు చి

చ్చా గ్నీయార్పక ఆజ్యమేయగుసౌజన్యమ్ము  చేష్టేను పె

ట్టాగ్నీకన్నను కోపతాపముగ త 

త్భావమ్ము విశేశ్వరా

172.శా.సంతోషాలనువాయిదాయనకయే సంతృప్తి తెల్పేనులే 

పంతాలన్నియుమార్చిసేవలుగనే పాఠ్యమ్ము గమ్యమ్ములే 

సంతానమ్ముగనేసమర్ధతగనే సామర్ధ్య సంసారిగన్ 

వింతావేషముగాను సత్యముగనే విశ్వమ్ము విశ్వేశ్వరా

173.ఉ.వృద్దమనస్సుగా కళలు విశ్వము నందున విద్య సంపదన్ 

వృద్ధుల హృధ్యమందు దయ విశ్రుత వాక్కుల సంతసమ్ముగన్ 

వృద్ధుల యుక్తిశక్తి కళ విద్యల నేర్పులు సంభవించుటన్ 

కృద్ధము నొందకే కధలు రోచిత నీడలు పార్వతీపతీ

174.ఉ.స్నేహమనేదిదీపకళ క్షేమముకోరుట గొప్పమేలుగన్ 

మోహమనేదివిశ్వమయ మౌనము బాష్యము మాయవెల్గుగన్ 

దాహమనేది సర్వమయదారిగ యాస్తియు సవ్యశోభగన్ 

దేహమనేది తృప్తిపడు దీప్తిసుఖంమగు దీక్షయీశ్వరా

175.మ.పలుకేపుత్తడిగాసహాయమగు ప్రావీణ్యమ్ము సేవాగతీ 

పలువిద్యాకళ పట్టణమ్మున సపాఠ్యమ్మేను విద్యాసుధీ 

తులువైనాకథ మంత్రతంత్రమయ సూత్రమ్మేను కార్యా మతీ 

తెలివైనా మనసైనవేదమగు దీక్షా స ర్వమౌయీశ్వరా

176.ఉ.మంగళమైనశోభలగు మానస వీణగ తల్లి దీవెనల్ 

సంగతి గొప్పదైనమది సంతసమే హసనేశ్వరీగతిన్ 

యంగన యగ్నికుండమగు యాకలి యాతి యవిర్భవించగన్ 

చంగున యుక్తిశక్తిగను జాప్యము లేకయు శోభతోమదిన్

177. జలనారాయణుడేనుగుర్వగుట చాతుర్యమ్ము పెంచే మదీ 

గళమే యుక్తిగ జీవితమ్మగుట గమ్యమ్మేను సర్వం కథా 

జ్వలితమ్మేను కళా సహాయమగు జ్ఞానమ్మేను విశ్వం నిధీ 

కళలే కావ్యముగానుసత్యమగు కాలంమేను జీవమ్ముగన్

178.ఉ.శాస్త్రము విద్య వాకిటయె సామ్యగళమ్మగు ముద్దుబిడ్డగన్ 

శాస్త్రము యెల్లవేళల విశారద సాహితి సంపదేయగున్ 

శాస్త్రము మేలుకొల్పగు విశాల సమస్య పరీష్క్రుతమ్మగన్ 

శాస్త్రవిలక్షనమ్ముగను శాంతిని పంచెది లక్ష్యమేయగున్

179.ఉ.సర్వుల హృద్యమందుననె స్మృతిగ జ్ఞానము వేదకర్తగన్ 

సర్వము కర్మబద్ధమగు సాక్షిగ నాదయ నిర్ణయమ్ముగన్ 

పర్వము జన్మ జన్మమగు పాశము నీదన బంధ మాయయున్ 

సర్వము నేను కృష్ణుడన సంఘసమస్తము కార్యమేయగున్

180.చం.మనసుసహాయ జీవితపుమాల ఫలమ్మును పొంద గల్గుటే 

క్షణముసుఖమ్ము నేస్తమగు కాల జలమ్మును పొంద గల్గుటే 

తృణము భయమ్ము విద్యలగు తృప్తి బలమ్మును పొంద గల్గుటే 

మనము త్రినేత్రునేకలువ మార్గ కవిత్వము పొంద గల్గుటే 

కనుముణ బొమ్మలేకొలువు కాగల కార్యము యీశ్వరా

181.మ. విరజాజుల్ కళ శోభగా మనసు విశ్వంమ్మేను వర్ధిల్లుచున్ 

కరుణాతీరము నిత్యసత్యమగుట కామ్యార్ధీగనే జీవులౌ 

పరతంత్రుల్ వసియింత్రు దీనజన కల్పక్షాజ సాదృశ్యులై

స్వరమాధుర్యము తెల్పగల్గుటయు సామర్ధ్యమ్ముయె యీశ్వరా

182.చ.పలుకుల మాయవల్లనయె పాఠ్యమ్ముగనన్ సహాయమే 

తలపుల తత్త్వమేవిధియు తన్మాయగనన్ విశేషమే 

మలుపుల విశ్వ వాహినిగ మార్గమ్ముగనన్ వివేకమే 

కళలుగ నిత్య సత్యమగు కర్తవ్యముగన్ గిరీశ్వరా

183.శా.భత్యమ్మే విధి పొంద రూప మయమే జ్ఞానమ్ము నిత్యమ్ముగన్ 

సత్యాధర్మము పొంద గల్గు మహిమే సంతృప్తి ప్రేమమ్ముగన్ 

నిత్యా తత్వముగాను మోక్ష గనుటే నిర్మాణ ప్రావీణ్యమున్ 

ముత్యమ్మల్లెను మెర్పు రూప మగుటే ముఖ్యమ్ము విశ్వేశ్వరీ

184.ఉ.భారత మాతహారతిగ భాద్యత నెంచియు సర్వ నేస్తమ్ముగన్ 

భారత లక్ష్యసాధనలు భాగ్యము పెoచెడి లక్ష్మిసంపదన్ 

భారత యుక్తిశక్తియు శుభాలు సమర్ధత సేవ ధర్మమున్ 

భారత మాత పావళిగ బంధము యర్ధము విశ్వేశ్వరీ

185.ఉ.వైభవ సంస్కృతీ వినయ వైసిక విశ్వము నందు వెల్గుగన్ 

వైభవమేనుయమ్మకళ వైపున తోడుగ సందడేయగున్ 

వైభవ లక్ష్మిసేవలగు వైధ్రుతి నిత్యము జీవనమ్ముగన్ 

వైభవ మైనదేశమగు వైఖరి సత్యపు పాలనేయగున్

186.శా.తల్లీతండ్రుల సేవ భాగ్యమగుసంతానమ్ము సంతోషమున్ 

ముల్లోకాలు గనౌనుసాగువిధిగా ముఖ్యమ్ము మోదమ్ముగన్ 

కల్లాదర్పములేకయేసహనమై గైసేయ కృత్యంబుగన్ 

ఇల్లాలేశుభతీరు జూడనిటులౌ యి చ్ఛాయె విశ్వేశ్వరా

187.చo.మరువనులేరు మాటలలొ మర్మము శాంతియు దుఃఖజీవిగన్ 

మెరుపువలే మనస్సగుట మాటను బట్టియు నేస్తమౌనమున్ 

కరువు యవ్వనమ్మగుట కాలపు రీతియు యర్ధమేయగున్ 

తరువులమాదిరేకదల తత్వము లక్ష్యముగాను యీశ్వరా

188.శా.

కష్టాలే విజయమ్ము నాంది యగుటే కర్తవ్య భావమ్ముగన్ 

కష్టాలున్నను ధైర్యమే జగతిలో కార్యమ్ము సాక్షాత్కరన్ 

కష్టమ్మేమదితెల్పగల్గునిజమేకావ్యమ్ము జ్ఞానమ్ముగన్ 

కష్టమ్మే సమసౌఖ్య మన్నదిగనే కాలమ్ము విశ్వేశ్వరా

189.ఉ.యేదిమనస్సయో యదియు యెల్లల మాటలు గానుజీవమున్ 

యేదియు చేతలోయవియు యేకము కూడికయేను కాలమున్ 

యేదియు శుద్ధిగా పనియుఎప్పుడు సాధువుగాను నేస్తమున్ 

యేదియు మంచిమార్గమున యెల్లరొ కేరక మౌను యీశ్వరా

190.శా

వేలున్ లక్షలు లెక్కలేక పలుకుల్ వేనోళ్ల లేజిహ్వగన్ 

నేలన్ బల్కుల యక్షరా ద్వయముగా నీయాస పా శమ్ముగన్ 

మూలంబే యలరారె మోక్షలతికున్ ముంగొంగు బంగారమున్

కాలంబే మది మార్చనేర్పు గతిగన్  కావ్యమ్ము విశ్వేశ్వరా

191.శా..ఆలస్యమ్మమృతం విషమ్ముగనే అర్భాటమే యెందుకున్ 

కాలాన్నీ గమనించవిద్యగనే కామ్యమ్ము బత్కేవిధిన్ 

జ్వాలామారుతమేవిపంచిగనే జాధ్యమ్ము యేలీలగన్ 

ప్రేలాపంమకుటమ్ము చుట్టుపరుగే పీయూష రాజ్యమ్ము నన్

192.మంచిగవిత్తనమ్ముగని మట్టిన నాటిన మొక్కగాయగున్ 

మంచిగ యోచనమ్ము మహిమాన్విత మేయగు కార్య లక్ష్యమున్ 

మంచిగ మాటపాఠమగు మానస రాగము మార్పు నేర్పుగన్ 

మంచిగ సత్ఫలమ్ముగను మాయల నుండియు పార్వతీపతీ

193.ఉ.జాగిల మేచూడ చరవాణి మహోన్నత మాయలన్నియున్ 

వేగిర రమ్మనే తెలప వేకువ జామున లక్ష్యమేగతిన్ 

మూగక నుండకే కదల ముఖ్య విలోమము లేకమేయగున్ 

రాగల సేవలే యగుట రమ్యత కూర్చుట యేను బుద్ధిగన్

194.చం.పెదవులు దాటనీ పదముకాలము కూర్పుగ నేర్పు కామ్యమున్ 

పదవి మనస్సు దాగిననుపాఠ్యము మర్మములేను తెల్పగన్ 

పదును గనే మనస్సుగతి పీఠము యెక్క తలంపుజీవిగన్ 

కథలుగనే చతుర్ముఖుని కావ్యపు లీలలు రాత  యీశ్వరా

195.ఉ.సంకట మేనుయేర్పడ సుసాధ్యము సాధ్యము చేయ తోడుగన్ 

రంకులు పెట్టరాజును జరా మది మార్పులు చేయ నీడగన్ 

కంకులు తిన్న చేతులు సకామ్యము యుద్ధము చేయ వీరుడున్ 

అంకుశ పోరుగా కదల ఆకలి వైరము చేయ బుద్ధిగన్ 

రంకెలు వేయువాణ్ణి మద రాక్షస మట్టున పెట్ట యీశ్వరా

196.శా.నమ్మానాబతుకేను నన్నుగనే నాట్యమ్ము నర్ధమ్ము గా 

కా మ్మాయాముసుగేనువెంటపడే కామమ్ము పీడింపు గా 

ఏమ్మాయీగతి చెప్పలేని తనమే యెట్లైన మార్పేది వో 

అమ్మా! రమ్మని పిల్చె  భార్యను

      మగండయ్యర్ద రాత్రమ్ము నన్

197.ఉ.బంధనమేనుజీవితము బాధ్యత నేర్పు సనాతనమ్ముగన్ 

గంధమునెంచినుండగను గాయము యేలను సంయమమ్ముగన్ 

చందన చర్చితాయనుచు జాగృతి ధర్మము సౌఖ్యమిచ్చుటన్ 

వందన మేననేప్రకృతి వాక్కును తెల్పెద పార్వతీపతీ

198.ఉ.భుక్తియు తీర్చ పుత్రుడు సభూమిని బట్టియు కష్టమేగతిన్ 

శక్తియు సేవకర్షకగ చాకిరి చేసియు పంటపంచగన్ 

యుక్తియు సర్వభుక్తిగను యున్నత లక్ష్యము తోను సేవగన్ 

ముక్తియు హృద్యదాహముకు ముఖ్యమనస్సగు పార్వతీపతీ

199.శా. తొక్కేవాళ్ళుగనేమనస్సుగనబాదో వేదనమ్మేయగున్ 

చెక్కేవాళ్ళుగనేయశస్సుకొరకే చేష్టౌను రూపమ్ముగన్ 

మొక్కేవాళ్ళుగనే యుషస్సుకలలే మోక్షమ్ము మాటల్లుగన్ 

దక్కేవాళ్ళుగనే తపస్సు కళలే దాస్యమ్ము విశ్వేశ్వరా

200.చం.నిజమునిశబ్దమేయనకు నీడగ నిన్నును నన్ను యేకమున్ 

సృజనమహామనస్సుగను సూత్రము నిర్మలమేను మాటగన్ 

భజన నిజమ్ముగా తలపు బంధముగాను కుటుంబ వేదమున్ 

ప్రజల మనోభవమ్ముగను పాఠ్యము జెప్పెడిబుద్ధి యీశ్వరా

201.ఉ.బంతులయాటబాల్యమున బాధ్యత యవ్వన సౌరభమ్ముగన్ 

వంతులవారి సేవలగు వాక్కులు బట్టి శుభమ్ముచేర్చుటన్ 

సంతలు గానువేడుకయు సన్నిధి పెన్నిధిగాలభ్యమ్ముగన్

వింతలు సర్వమాయలగు విద్యల వెల్లువ పార్వతీపతీ

202.మ.మనమేకమ్ముగ సేవలేయగుట మాధుర్యమ్ము పొందా విధీ 

మన మధ్యేవిధి యాడు నాటకము మాత్రంమేను చూడా సుధీ 

మన ధైర్యమ్ము మనోమయమ్ముగను మాటల్లోను సత్యం నిధీ 

మనమే కర్మగ శక్తిగాబతిక మార్గమ్మౌను విశ్వేశ్వరా

203.చ.శరము లనేక మేపయణ సంబరమేను సమర్ధతేగతిన్ 

వరములుయున్ననూ కథలవాక్కు నిజమ్ము గనౌను విద్యగన్ 

కరములసేవ నిత్యమగు కావ్యముకీర్తనమౌను నేస్తమున్ 

శిరమునువంచిశాస్త్రముకు శీఘ్రము వందనమౌను ఈశ్వరా

204.చ.పలుకుల నేస్తమైన మదిపర్గులు నెంచియు సేవభావమున్ 

కలువలరేడు చూపులగు కాలపు మాయలుతోడు నిత్యమున్ 

తలపులుయాటగాతిరుగ తన్మయ భావముగాను సంగమున్ 

తలుపులు తెర్శిమూయుటయు తీరుల కాంతియు గౌరి శంకరా

205.శా ఆశీర్వాదమనేటిలక్ష్యమెమనా ఆశ్చర్యమే కాదుగన్ 

సౌశీల్యమ్ముగనేజపమ్ముకళగా సామర్ధ్య సంఘమ్మునన్ 

కాశీనాధునిసేవగా మనసనే కాలమ్ము సాకార వి 

శ్వాశీ విద్యమదీభవమ్ము విధిగా సంతృప్తి విశ్వేశ్వరా

206.శా.చాలాప్రౌడమనేటికాల మయమే చాతుర్యమే నైజమున్ 

యేలాప్రార్ధనలేసహాయముగనే యేతెంచ భావమ్ముగన్ 

కాలాతీతముగాను విద్యపరమే కావ్యమ్ము లక్ష్యమ్ముగన్ 

జ్వాలాజీవితమేసమర్ధతగనే జా డ్యమ్ము విశ్వేశ్వరా

207.ఉ.అడ్డుయనేదిలేని యవ కాశపు వాదుల లీల లేలగన్ 

గడ్డుయు లంచగొండుపని గమ్యము రాజసమేలుయేలగన్ 

మడ్డిగ కాటువేసెడిసమాజము నేగతి జీవనమ్ముగన్ 

వడ్డన తప్పకేయగుట వాక్కుల పర్వము పార్వతీపతీ

208.అక్షరసంపదేమనిషి ఆశయ సాధన వెల్గునీడగన్ 

శిక్షణ అమ్మనాన్నల యశస్సగు దీవెన లన్ని గుర్వుగన్ 

రక్షణ కాలమేవిధిగ రమ్యత చూపుట గొప్పవారుగన్ 

కక్షలు లేనిదేశమిది కామ్యమనస్సగు పార్వతీపతీ

209.ఉ.గద్యము నాడి హృద్యమగు కాల మనస్సగు నెంచ గల్గగన్ 

సాధ్యమనేపథమ్ముగను సాధన చేయుట నెంచ గల్గగన్ 

ఉద్యమ నేస్తమై కథలు యున్నత పద్యము వల్లె వేయగన్ 

పద్యములందు భాషణము పామరుడొక్కడు సేసి చూపెగన్ 

210.ఉ.ద్వేషపుజీవిమాటవినబోధనమైన యదీ కఠోరమున్ 

వేషము మాత్రమెప్పుడునవీన మయమ్మగు ప్రేమమూర్తిగన్ 

స్నేహమనేటి సేవలగునేటికి నిత్యము సర్వమేయగున్ 

దేహముచిత్తమేయగుచుదీన ముభావము పార్వతీపతీ

211.ఉ.అందరకీశుభోదయము అందున హృద్యము నిత్యసత్యమున్

ఎందరికోసహాయమది యెoచకసర్వము గ్రాహ్యమేయగన్ 

కొందరి యన్నభావము సలోపము తెల్పుచు కాలమందునన్ 

పందిరి క్రింద నేస్తమగు పాఠము చెప్పెడి పార్వతీపతీ

212.చం.యువతకు శిక్షణాసమయ యున్నత ఖచ్చితమోను దీక్షగన్ 

భవిత యశస్సుగాక్షమత భాధ్యతగాను సమర్ధ రక్షగన్ 

సవరణలేనిసృష్టియిదిసాధ్యము యద్భుత సేవభాగ్యమున్ 

నవవిధానజాగృతిగనాడిగ నేస్తముగాను పార్వతీపతీ

213.ఉ.ఈ పరివారమెల్లనను నెంతయు కూరిమి తోడ గొల్చిడిన్ 

ఈ పరి పాలనంబననె యీప్సిత తీరుసుఖంబు లందునన్ 

యీ పరిశీలణంబుననె యిష్టము తెల్పుచు నేస్తమందునన్ 

నా పయి గౌరవంబన న నారాతయున్ సమయమ్ము రీతిగన్

214.చం.తనపతిదాహమోమధుర తత్త్వము మార్గముయేమొ నక్కటన్ 

తనపతిపిల్లపాపలకుతానుగనెంచియెపెళ్ళి నిక్కమున్ 

మనసునుమార్చ జాలెకయు మచ్చగనైన సమర్ధగాసుధీ 

తనసతి పెండ్లి జూచుటకు తానును నేగెను సత్వరంబుగన్

215.ఉ.గుండెయు గుప్పిడంతయన గుర్తుగ శబ్దము చేయగల్గుటన్ 

దండగ మారిగాయనిన దారియనేదియు లేనిజీవమున్ 

మెండుగ డబ్బుయున్నవిధి మొత్తయు బాధ్యత గుండెదేయగున్ 

కొండగ నున్నపాపమది కొంచము గుండెను పట్టియుండున్

216.ఉ.శత్రువునొక్కడేమనసు శాంతికి హానికి యిష్టవాకిటిన్ 

మిత్రులుయున్ననూ సమయ మింగుడు కాకయు కష్టవాకిటిన్ 

శత్రువుమార్చలేరు విధిసాకుయు నమ్ముట సర్వవాకిటన్ 

మిత్రులుసత్యవాక్కులుగమెప్పును చూడక నుండె యీశ్వరా

217.ఉ.ఆంధ్రహలాహలం గనుము మాతృదినోత్సవ మాతృభాషకే 

బంధము యున్ననూ తెలుగు బాధ్యతయే కరువైన వైనమే 

వందన మేను మాతృఋణ వాక్కులు తెల్పుట తెల్గు తల్లికే 

బాధగ సంస్కృతీ తెలుగు బాధ్యత మర్చిరి పార్వతీపతీ

218.ఉ.సర్వమునీవుగాతెలుగు సాధ్యము గద్యము పద్యభాషగన్ 

పూర్వము నుండినున్నది సపూజ్యపు వ్యాకరణమ్ము కానుకన్ 

సర్వము రూపుదిద్దుకొను సాకులు తిప్పలు తీరిపోవుగన్ 

సర్వ వివేకవిద్యయగు సాక్షిగ నేస్తము తెల్గు యీశ్వరా

219.మ.తెలుగేమర్చియు యాంగ్లపిచ్చిగను తెల్పేవట్టి సన్నాసిగన్ 

పలుకేమార్చియు యాంగ్ల మేలనియు పాఠ్యమ్మౌను రాజ్యమ్ముగన్ 

కళలేచూపని విద్యయేల విధి కార్యంమ్మౌను పాషాణమై 

తలపేమాటగ సత్యమై తెలుగు తత్త్వమ్మేను విశ్వేశ్వరా

220.శా.నవ్వేలే నయనాలకృష్ణకళలే నాట్యమ్ము లీలేలుగన్ 

జువ్వైకాంతులగానుదారిఫలమే సూత్రమ్ము భాష్యమ్ముగన్ 

బువ్వైసేవలుగానునిత్యవిధిగా ముఖ్యమ్ము గీతమ్ముగన్ 

సవ్యాసవ్యముగాfనుగీతపరమే సాహిత్య వేదమ్ముగన్

221.శా.ఏవీ నీ వెనుకేయమూల్యమనినా  యేపుణ్య మార్గమ్ముగన్ 

ఏవీరావు మనస్సుగాను వదిలే యేమూల ప్రాణమ్ముగన్ 

సేవాధ్యానముగానునిత్యభజనై క్షేమమ్ము గమ్యమ్ముగన్ 

ప్రావిన్యమ్ముగతీసమర్ధతగనే ప్రాధాన్య దైవమ్ముగన్

222.శా.నీప్రేమేమది శాంతిగనే హృదయమందేనిల్వ నిద్రౌనులే 

నీప్రేమేచరితమ్ముగానుకలలో నిద్రా సుఖమ్మేనులే 

నీప్రేమేభయమౌనుదారిమరచే నీమాయ యేమౌనులే 

నీప్రేమే మనజీవమార్గమగుటే నిత్యమ్ము కృష్ణుండుగా

223.మ.మురళీ లీలలు గాంచుమా మనసుతో పొల్లౌను దోషంబులే 

కరుణామూర్తియుకంసనాశకుని సత్కావ్యంబు శ్రేష్ఠంబహో 

వరదానందుని పుత్రుడైకథలు వాత్సల్యమ్ము పాలించులే 

శరణంబన్నను కృష్ణుడే హృదయ చాంచల్యమ్ము మార్చేనులే

 224.శా.కాలంయెప్పుడునిర్ణయమ్ముమనసై కర్తవ్య సంభావనే 

మూలంయేదనిచెప్పలేనితనమే మౌఖ్యమ్ము గాంచేనులే 

గాళంజీవితమేనుదైవకళలై కామ్యమ్ము నిర్వాహనే 

స్వాలంకారముగా నిజమ్ముతెలిపే సామర్ధ్య సమ్మోహమే

225.శా.లీలామానుషవేషధారిగనుమా లీ లౌను అర్ధమ్ముగన్ 

మాలామారుతమేనుకమ్మి హృదయమ్మేధ్యాన మార్గమ్ముగన్ 

జ్వాలాహృద్యముగాను శాంతి వరమై జాద్యమ్ము కామమ్ముగన్ 

గోలేగోపికలీలముద్దులగనే గోపాల ప్రేమమ్ముగన్

226.చం.కొరకొరచూపులేమదిలొ బాకులుగానులె గుచ్చినంతనే 

మొరవినికృష్ణ లీలవికసించి శుభాలుగ వెళ్లువేయగున్ 

పరమపవిత్రపాదమునుపట్టమనోమయమ్మగు కృష్ణ నా 

పురమును గాంచినన్ గలుగు బుణ్యము ముక్తియు మానవాళికిన్

227.ఉ.అక్షరసంపదేమనిషి ఆశయ సాధన వెల్గునీడగన్ 

శిక్షణ అమ్మనాన్నల యశస్సగు దీవెన లన్ని గుర్వుగన్ 

రక్షణ కాలమేవిధిగ రమ్యత చూపుట గొప్పవారుగన్ 

కక్షలు లేనిదేశమిది కామ్యమనస్సగు పార్వతీపతీ

228.ఉ.అడ్డుయనేదిలేని యవ కాశపు వాదుల లీల లేలగన్ 

గడ్డుయు లంచగొండుపని గమ్యము రాజసమేలుయేలగన్ 

మడ్డిగ కాటువేసెడిసమాజము నేగతి జీవనమ్ముగన్ 

వడ్డన తప్పకేయగుట వాక్కుల పర్వము పార్వతీపతీ

229.ఉ.కృష్ణునిపాదలేసి పిలుపాయనె భామలుఆట పట్టుగన్ 

కృష్ణుడుచేయులీలలనుకానుక గానులె పొందగల్గగన్ 

కృష్ణుని వేషపిల్లలను కాలపుముద్దుల బిడ్డలేయగున్ 

కృష్ణుని పూజచేయుకళ యానతి గానులె నమ్మ దైవమున్

230.ఉ.నామనసౌనునాణుడియు కాదులె నీప్రతి తృప్తినాదిగన్ 

నామడినీదుసేవలగు నాణ్యత మౌనులె నమ్మబల్కుగన్ 

నామది భక్తిగాను నయనాల విధానము చూపగల్గగన్ 

నీమది నామదీకలిపి నిర్మల లక్ష్యము తృష్ణ కృష్ణగన్

231.ఉ.అష్టమిరోజు పుట్టె మనఆశ్రిత పుత్తడి ముద్దుకృష్ణుడే 

స్పష్టతతెల్పగల్గమది పాలనచేసెను మోక్షకృష్ణుడే 

దుష్టునికంసమామవధధూర్థుల హింసయు బాలకృషుడే 

సృష్టియు పాలనంబుగనుసేయగ నిత్యము సత్య కృష్ణుడే

232.శ్రీకృష్ణం యదుగోపనందనవరం శ్రీదేవకీపుత్రకం ,

శ్రీకృష్ణం బలరామసోదరవిరాజితంసుసేవ్యం మహౌజస్వినమ్..

శ్రీకృష్ణం వ్రజచిత్తహారిణహరిం శ్రీ రుక్మిణీశం ప్రభుం,

శ్రీకృష్ణం శుభపింఛమౌళిలసితం శ్రీవాసుదేవం భజే /స్తువే !!! "

----

పద్యాలు 01-105

 

ప్రేమయెంత మధురం.. పద్య కావ్యం..(1to 15)

రచన.. మల్లాప్రగడ రామకృష్ణ 

*దేవీ.. శ్రీదేవీ సహస్ర చందస్సు మాలిక*

(శ్రీమాతా వృత్తము :- "“భరభ భభమ”   18 - యతి  10”) 

కాలము నెంతయో బాధ్యత కానుకకామ్యత మార్గమ్మున్ 

జ్వాలల తీరునే మార్గము జాగృతి ధర్మము లక్ష్యమ్మున్ 

హేళన చూపులే విశ్వము హీనతి భావము గమ్యమ్మున్ 

మాలగ జీవితం సాగుట మానస వీణగ శ్రీదేవీ

ఉ..చల్లని చూపు లై జనని చక్కనిరూపము పల్కుశోభలై 

కల్లము జూపకే హితము కాపుగ గమ్యము చూపు శోభలై 

వెల్లువ వల్లనే వరము విజ్ఞత నేర్పుచు విశ్వ శోభలై

జల్లుల సంపదే కళలు జాగృతి లక్ష్మివి సంత సమ్ముగన్

చౌ పదము.. న భ భ గ గ.. 

సమయమే సహ జమ్మగు దేవీ, వదలనే విధి వాక్కగు దేవీ 

అమరి కే సహనమ్మగు దేవీ, మెదలకే కథ తెల్పితి దేవీ 

సమరమే సభలందున దేవీ, పదవికే కధలల్లితి దేవీ

సమయమే మది యాటలు దేవీ, పదునుగా విధి పాఠము దేవీ.

ఉ..చేతిని జార్చ నంత కథ చేరువ సౌఖ్యము సమ్మతమ్మున్ 

నాతిని నమ్మి నంత కథ నాట్యపు నీడయు కాల మాయగన్ 

ఖ్యాతికి నోరుజార్చినను గాయము ఖర్మను బట్టియే యగున్ 

జాతికి సేవచేసినను జాడ్య మనే కథ సర్వ మందునన్

ఉ..చేతిని జార్చ నంత కథ చేరువ సౌఖ్యము సమ్మతమ్మున్ 

నాతిని నమ్మి నంత కథ నాట్యపు నీడయు కాల మాయగన్ 

ఖ్యాతికి నోరుజార్చినను గాయము ఖర్మను బట్టియే యగున్ 

జాతికి సేవచేసినను జాడ్య మనే కథ సర్వ మందునన్

ఊహలకొద్దిడుర్విసుజనుండుసజీవము యేలవిద్యగన్ 

ద్రోహపు బుద్ధి దుష్టుడుగ దోపిడి జీవము యేల విద్యగన్ 

దేహపు శుద్ధిమొందగను తేజమనస్సగు యేల విద్యగన్ 

స్నేహముసిద్ధిపొందగలస్వేచ్ఛయుజీవముయేల విద్యగన్

ఉ..చేతినిజార్చనంతకథ చేరువసౌఖ్యము సమ్మతమ్మున్ 

నాతినినమ్మినంత కథనాట్యపు నీడయుకాల మాయగన్ 

ఖ్యాతికినోరుజార్చిననుగాయము ఖర్మనుబట్టియేయగున్

జాతికి సేవచేసినను జాడ్య మనే కథ సర్వ మందునన్

చం.గుణముయెగొప్పగౌరవము గుట్టుగపట్టుగ జీవయాత్రగన్ 

ధనముయె బత్కుగా విలువ lదానముబట్టియు సేవలందునన్ 

ఋణముయు తల్లితండ్రులకు lరొక్కము తీర్చినశాంతి జీవమున్ 

ప్రణతియు సర్వమై సహజ ప్రాభవ లక్ష్యము ప్రేమనందునన్

శా.నానోటేపలుకేనునవ్వు నవవిన్యాసమ్ము గా నాట్యమున్ 

ఈనాడే కలిసాము సమ్మతిగనే యిష్టమ్ము సౌఖ్యమ్ముగన్ 

మానమ్మే కలిపాము సేవభవమై మార్గమ్ముసంతోషమున్ 

ప్రాణమ్మే ఒకటై జయమ్ము కొరకే ప్రాబల్య బంధమ్ముగన్

శా..కన్నుల్లో కదిలేను సిగ్గు కలకాలమ్ము నిల్చేనులే 

వెన్నెల్లో కనులాయ సిగ్గు వినయమ్మేవిద్య చూపేనులే 

మున్నేసంధిగనే జయమ్ముగనే సూత్రమ్ము పంచేను లే 

పన్నేలేనిది సౌఖ్యమేను విధిగా పాఠమ్ము చెప్పేనులే

శా.నీయందేనుయనుక్షణమ్ము తెలుపేచిత్తమ్ము నీదాయిగన్ 

నీయాశే మదితొల్చుటేనుకలగా నీరూపునాదాయిగన్ 

నీయాకాంక్ష యిదేకదావినయమై శీఘ్రమ్ము సౌఖ్యమ్ముగన్ 

నీయానాందముగా సుధీ సహనమే నీ సేవ నిత్యమ్ముగన్

మరి యావేశమునున్నచో మనసుమార్గమ్మేను మౌనమ్ముగన్ 

మరిగే నీటిన బింబమే కనక మాయేకమ్ము నేత్రమ్ముగన్ 

సిరి సమస్యలె జీవితమ్ముగను చిత్తమ్మేను కాలమ్ముగన్ 

చిరుహాసమ్ము ప్రశాంతతే మనిషి చిత్రమ్మే విచిత్రమ్ముగన్

నీ ప్రశ్నే కవనం మనోమయముగా నిర్వాహ లక్ష్యమ్ముగన్ 

నీ ప్రశ్నే వినయం సహాయముగనే విశ్వాస దేహమ్ముగన్ 

నీ ప్రశ్నే విజయం సమర్ధతగనే నిత్యమ్ము సత్యమ్ముగన్ 

నీ ప్రశ్నేమనలో సుఖమ్ముగనే నీ ప్రేమ పొందేందుకున్

ఉ..వేడికి వెన్న కర్గగల విద్యయు సృష్టిగ యెల్ల వేళలన్ 

వాడిగ వేడికోర్కగల వాంఛల తీరుగ  తీర్చగల్గగన్ 

తోడిననీరుయూరుటయు తోడ్పడుదాహము కాలమేగతిన్ 

ఆడినయాటయందమయి అక్కనచేరుటసత్య వాక్కుగన్

పెదవులువిప్పితేకదులు పీఠము నిత్యము సత్యమేయగున్ 

అదునుయె తప్పితేపలుకు ఆశలుమారియు సర్వ ఘోషగన్ 

చదువులుయుండగామనసు సాధననేస్తముగాను నుండుటన్ 

పదవులుముఖ్యమేయగుట పాశ మనోమయతీర్పు నాయకన్

కాయంకోరిన వేళయాశయముగా కామమ్ము తోడవ్వగన్ 

ధ్యేయంమ్మేసుఖసంగమమ్ముకళలై దీనమ్ము మార్పవ్వగన్ 

ప్రాయాంమ్మేను ప్రతిష్టగాను చరితంపాఠ్యమ్ము సంసారిగన్ 

న్యాయంమ్మే విధినిత్యమౌను కథలే సాధ్యమ్ము జీవమ్ముగన్

మీకు నచ్చితే షేర్ చేయగలరు

ప్రేమయెంత మధురం.. పద్య కావ్యం..(16 to 30)

రచన.. మల్లాప్రగడ రామకృష్ణ, Rtd. Accounts officer, pranjali prabha 

శా.లోకాధార శివా యనంతపుర ముల్లోకాలు యేలే శివా 

లోకాధ్యక్ష శివా సమర్ధ విధి కల్లోలాలు మార్చే శివా 

ప్రాకారమ్ము శివా స్వరూప సహనం పాఠ్యమ్ము నేర్పే శివా 

స్వీకారమ్ము శివా స్వధర్మ మయమే శ్రేయస్సు తీర్పే శివా

నీసేవే విధివాక్కుగాను కథగా నీవిద్య నీ దాసునిన్ 

కాసేవీ కదిలేవియు కర్పితముయే కాలమ్ము నైవేద్యమున్ 

ఈసౌఖ్యమ్ముగనే సుధీ చరితం ఇష్టమ్ము పాశంబు గం 

జిన్ సేవించిన వారికిన్ స్థిరములై చేకూరు వాగర్థముల్

ఉ..ఏదియ నీదికాదు మనసే కదిలించుట సర్వ వేళలన్ 

శోధన నిత్య సత్య మగు సోకులు మధ్యన చిక్కి వేగగన్ 

సాధన సంపదంతయు ప్రశాంతిని కోరుట మాన్యతే యగున్ 

వేదన పాశమే యగుట వీనుల విందగు జీవితమ్ముగన్

ఉ..పద్యముహృద్యమై మనసుపాఠముభౌతిక శాస్త్రమేయగన్ 

గద్యప్రపంచమేపలుకు గమ్యమునేస్తముగాను లోకమున్ 

విద్యల నెంచగల్గు మన విజ్ఞత సవ్యత భావ విశ్వ సం

పద్యుతివాక్కుధర్మమగు పాధ్యము భోద్యమువేద్యమే యగున్

ఉ.కమ్మనివేళ సౌఖ్యమగు కాలవశమ్మగు నిద్ర వేళగన్ 

పిమ్మట నేస్తసందడియు పీయుష ధారలు తృప్తి పర్చగన్

బొమ్మగమారియాడుటయు భోగమునీడన వ్యక్త పర్చగన్

సొమ్ముగనుండిసొంతమగు శోభలసౌఖ్యము సందడేయగున్ 

కవులున్నా కళకావ్యసంపదయు కామాక్షీ ససేవాదయా 

భవితవ్యమ్మె నినాదమే భాగ్యమ్మేను లక్ష్యమ్ముగన్ 

నవనీతమ్ముకవీశ్వరామనసు విశ్వాసమ్ము సాహిత్యమున్

జవరాలై కళ నిత్యమై సహన జాడ్యమ్మేను పాండిత్యమున్

అందంగా విరిసిందిపువ్వు విధిగా ఆరాధ్య దైవమ్ముకై 

అందందే కళజూపినాక నవతా ఆదర్శ భావమ్ముకై 

ఇందందేనుసుఖాలకు పువ్వువిలపించీసంతస మ్మోహమై

వేదాంతం జన విజ్ఞతా విజయమే విశ్వాస పువ్వేనులే

ఉ.ఆడది అర్ధమేననియు ఆశలవెల్లువ ఆటలేననే 

ఆడది జీవితమ్ము చరణాలు నిజమ్మగు చిత్రమేననే 

ఆడది సంతసమ్ముకధ ఆశ్రిత పుత్తడి వెల్గు నీడయే 

ఆడది కాలజన్మయగు ఆలన పాలన నిత్య కావ్యమే

రాసిన గీతమే యిదియు రాగము తాళము తప్ప కుండగన్ 

చేసిన బొమ్మలా కదలె చిన్నది చిత్రపు యాటలాడగన్ 

వాసిగ వేషమే యిదియు వాకిలి యూడ్చుట పందెమేయగున్ 

మాసిన చీర మానినికి మాన్యత గూర్చును పెండ్లి విందుగన్

ఉ..చల్లని చూపు లై జనని చక్కని రూపము పల్కు శోభలై 

కల్లము జూపకే హితము కాపుగ గమ్యము చూపు శోభలై 

వెల్లువ వల్లనే వరము విజ్ఞత నేర్పుచు విశ్వ శోభలై

జల్లుల సంపదే కళలు జాగృతి లక్ష్మివి సంత సమ్ముగన్... 

ఉ..ఊహల కొద్ది డుర్వి సుజనుండు సజీవము యేలవిద్యగన్ 

ద్రోహపు బుద్ధి దుష్టుడుగ దోపిడి జీవము యేల విద్యగన్ 

దేహపు శుద్ధిమొందగను తేజమనస్సగు యేల విద్యగన్ 

స్నేహము సిద్ధిపొందగల స్వేచ్ఛయు జీవము యేలవిద్యగన్..

ఉ..చేతిని జార్చ నంత కథ చేరువ సౌఖ్యము సమ్మతమ్మున్ 

నాతిని నమ్మి నంత కథ నాట్యపు నీడయు కాల మాయగన్ 

ఖ్యాతికి నోరుజార్చినను గాయము ఖర్మను బట్టియే యగున్ 

జాతికి సేవచేసినను జాడ్య మనే కథ సర్వ మందునన్..

ఉ..సీతగకష్ట మున్న విధి సీతల కన్నులు చూడ కుండగన్ 

చేతలు యెన్ని మంచివి విచిత్రముగానునె చెప్ప కుండగన్ 

రాతలుమార్పు బ్రహ్మపరరాజ్యము యేలుట నిత్యసత్యమున్

మాతహొ భోగముల్ మరచి మానస వేదన తప్ప కుండగన్ 

చం.గుణముయె గొప్ప గౌరవము గుట్టుగ పట్టుగ జీవయాత్రగన్ 

ధనముయె బత్కు గా విలువ దానము బట్టియు సేవలందునన్ 

ఋణముయు తల్లితండ్రులకు రొక్కముతీర్చినశాంతి జీవమున్ 

ప్రణతియు సర్వమైసహజ ప్రాభవ లక్ష్యము ప్రేమనందునన్.

శా..నానోటే పలుకేను నవ్వు నవవిన్యాసమ్ము గా నాట్యమున్ 

ఈనాడే కలిసాము సమ్మతిగనే యిష్టమ్ము సౌఖ్యమ్ముగన్ 

మానమ్మే కలిపాము సేవ భవమై మార్గమ్ము సంతోషమున్ 

ప్రాణమ్మే ఒకటై జయమ్ము కొరకే ప్రాబల్య బంధమ్ముగన్.

ప్రేమయెంత మధురం.. పద్య కావ్యం..(31 to 45)

రచన.. మల్లాప్రగడ రామకృష్ణ, Rtd. Accounts officer, pranjali prabha 

ఉ.పేదరికం విదీయనుచు ప్రీతిగ జీవిత సౌఖ్యమేయగున్ 

బేధము చూపకే మనసు బేరము నొప్పక శాంతి సేవగన్ 

మోదము పూటకూడుగుట మోక్షము నిత్యము స్వేచ్ఛ నిద్రయే 

వాదము ఆశలేనిదయ వాకిట చూపుట యెల్ల వేళలన్ 

శా.స్త్రీశోభాత్తమదీ వితాన మలుపే శ్రీకార సేవార్ధమున్ 

స్త్రీ భక్తీ ఘనరాజమార్గమగు సేవల్ ప్రభావమ్ముగన్ 

స్త్రీశక్తీ మయమే సమానహృదయం శీఘ్రమ్ము రీతిన్ ధరా 

స్త్రీయుక్తీ జయమేనువిద్యజప వర్ధిం గాముకుల్ మెచ్చగన్

ఉ.కోతిని దల్లిగా దలచె గోమలి కెంతటి భాగ్య మబ్బెనో 

ప్రాతి వియుక్తమైనను సుపాద్యము నెంచియు ధర్మ సేవగన్ 

నాతి సుఖమ్ముగాంచగల నమ్మక మెంతటి భాగ్య మబ్బునో 

ఖ్యాతిసమోన్నతే విలువ కాలము బట్టియు వందనంబులే 

ఉ.కమ్మనికాంతితోమెరయు,కాంతలజూపులు నమ్మలేకయే 

పిమ్మట చెప్పలేక విధి పెల్లుబుకం గగ ప్రేమ పిచ్చియే 

బొమ్మగ గానుపించుగతి, భోగము లిచ్చుజనాలకేసుధీ 

సొమ్ముగనున్న తానికను, శోభల నిచ్చెద జీవితమ్మునన్ 

మ.గురిజాకాంతుడ కావుమా మనసు సూత్రమ్మౌను మోక్షంబుగన్ 

హరియిoచేదురితంబులే కనుల హాహాకార దేహమ్ముగన్

సరి లేరేవ్వరు నీకుసాటిగను సాధ్యాసాధ్యమేదాహిగన్ 

మురిపించేశివ కాలమైకదులు ముఖ్యంమౌను గౌరీశగన్

ఉ.జ్ఞానముపొందగల్గెడి విజ్ఞానము కాపురమాయయే యగున్ 

ధ్యానమునిష్ఠగల్గియు విద్యార్థినిగానులె కార్యమేయహో

మౌనము వీడి నేస్తము సహోన్నతి చూచుట దేహతాపమై 

మానము బోవగానొదవె మానినిమోమున సంతసంబహో

మ.మనసిచ్చేమమతానురాగమయ మాధుర్యమ్ము యేనమ్మకమ్ 

మన ధైర్యమ్ముమనోమయమ్మగు సమారాధ్యమ్ముయే శక్తిగన్ 

మనడబ్బే మనయాటగా గుణము మార్గంమౌను దాహమ్ముగన్ 

మనయాశే మనరోగమవ్వుటయు మాందవ్య స్వదేహమ్ముగన్

చం.కథలు కదా యెనంటి కను కప్పిసుఖాలను తెల్పయేలనన్ 

వ్యధలను చక్కగాకళలు నేస్తముగానుయె తెల్పయేలనన్ 

మదికథ మాయయేననియు మానసవీణగ జీవియేలనన్ 

అదియిది యేవిధానము సహాయ పరమ్ము నిజమ్ము యేలనన్

ఉ. బాధ్యతసంఘదృష్టి ఫలబంధము యెక్కువ తక్కువేయగున్ 

సాధ్యతయే ప్రభుత్వమగు సామ్యత ధర్మము రంగమేయగన్ 

తాధ్యత కష్టనష్టమగు తంత్రము యంత్రపు జీవితమ్ముగన్ 

పాధ్యము పొందగల్గెడి సుపాధ్యమనస్సగు కాలతీర్పుగన్

శా..అంతామిధ్యయనే విధమ్ముగ నరుండట్లౌ టెరింగిన్ సదా 

కాంతా ప్రేమగనే సుఖమ్ము నిజ నిక్కంబంచు మొహార్జ వ 

బ్రాంతి గా తణువే తపమ్ము పరమార్ధంబేననే మాయలే 

శాంతియే కరువై భయమ్ము గనుటే శాపంబు జీవమ్ముగన్

చం.అడుగడుగౌను మాధవుని ఆశయమే యనుశక్తి బంధమున్ 

నడవడిగా ప్రవర్తనలు సర్వ మయమ్ము సహాయ ప్రేమగన్ 

గడబిడ లోకమేయిదియు కామ్య మనస్సుకుశక్తి తృప్తిగన్

పడిపడి వొంగియే మనసు పాశము మాను గజాలి జూపగన్

ఉ..నాతిగ మానసమ్ము కథ నాదియు నీదియు నమ్మకమ్ముగా 

ఖ్యాతికి యాశ చూపకయు కాలపు సేవలు సమ్మతమ్ముగా 

రాతి మనస్సుకాని కథ రమ్యత జూపెడి జాలి గుండెగా 

కోతిని దల్లిగా దళచె కోమలి కెంతటి భాగ్యమబ్బునో

 ఉ.తేనియ మించెడిన్, బలుకుదేనియలొల్కుచు నవ్వుజిందగన్

వీనులు మత్తునొందె, సిరివెన్నెల యక్కజమొందె,నా!

ప్రాణమునిల్వకుండె, మధుభాషిణి నాట్యమయూరి దీపికా.!

మానసమంతనీవె!మృదుమంజుల వేణు విలాసగానమా.!

ఉ..ఏమని చెప్పెదన్ మనసు ఏలిక మయ్యెను నిత్యసత్యమున్

సామము దానమున్ తెలుపు సారిక వియ్యము కయ్యమవ్వుచున్

నేమము మారుచున్ వినయ నా మణి విశ్వము  వింతశోభలున్

 కామము యంతయున్ కలల గాలిగ  కానక  శోభ పంచుమున్

 మ.తలవొంచే నడతేమదీ మలుపుతన్మాయా శుభమ్మేసుధీ 

కళలన్నీ సహనమ్ముగాచిలుకు కార్యార్ధమ్ము మోహంమదీ 

పిలుపాయేవిజయమ్ముగానిజము పెన్మాయై మనస్సేవిదీ 

పలుకేసేవలుగానునేస్తము సుబాంధవ్యమ్ము జయమ్ముగనే

ప్రేమయెంత మధురం.. పద్య కావ్యం..(46 to 60)

రచన.. మల్లాప్రగడ రామకృష్ణ, Rtd. Accounts officer, pranjali prabha 

ఉ.నీసరిలేరు తల్లి దయ నీయత చూపుమనస్సు శాంతిగా

చేసిన పూజలేయివియు చేకొనిమమ్మును కాపు లక్ష్మివై

దాసులమేము నీకృప సుధామధురమ్మగు సర్వధర్మమై

చేసిన బాసలే యడగ చేరువ లక్ష్యము నీదు ప్రేమయే 

ఉ.నిర్మల మానసంబులతొ నిష్ఠగ జేసెడు ధర్మకార్యమున్

మర్మముతెల్పలేక మదమత్యరమాయలు జేయకుండగన్,

దుర్మతులైన జీవులనుదూరము నుంచియుకార్య సాధ్యమున్ 

ధర్మమునాల్గుపాదముల ధారుణినిల్పెడు యత్సుకంబునన్

శా.సంతోషమ్మనె విద్యసాధనయె సంసారమ్ము సౌఖ్యమ్ముగా 

యంతోకొంతగు శక్తియుక్తిగనుసాయంమౌను నిత్యమ్ముగా 

శాంతీసౌఖ్యము పొంద కాలనిజమే సామర్ధ్య నేస్తమ్ముగా 

కాంతా కాంచనగౌర బాధ్యతలుగా కామ్యమ్ము కర్తవ్య మే 

శారద నిత్యవాక్కుగను శాంతిని పంచెది సామరస్య వి 

ద్యా రమ సర్వహక్కులసుధారిణి వాహిణి కామ్యతార్ధ సం 

సార సుశీలసఖ్యత విశాలసాహిత్యము పంచ సాక్షిగా 

ప్రేరణ శిద్దిసాధనలు ప్రాభవ నేస్తము గాను పార్వతీ

త్రికరణశుద్ధి తృప్తిగ చిరాస్తి భవమ్మగు దక్షతేసుధీ 

ప్రకటిత సంతసమ్మగు పతాకము వందనమేను సర్వమై 

వికసితవిద్య దేశమగు వీర జవానులదీక్ష జాగృతీ 

సకలముసఖ్యతాగుణము సాధ్యము శాంతికి వారసత్వమే

ఉ.అందరు నిన్ను గొల్తురు మహత్యమనస్సగు జాతి గీతమై 

వందనమాచరింతు కడు  భక్తి పరమ్మగు శాంతి గీతమై 

బంధములందు చిక్కి పలు బాధలు పొందెడి మానసంబునున్

బంధుర ధర్మ మార్గమున భారత దేశము వందనమ్మగు

అమ్మ యొడె అ ఆ పలికి ఆశయ సిద్ధియు పొందగల్గగన్ 

దమ్మును చూపు నాన్న కళ దారిని నేర్పియు విద్యపొందగన్ 

నమ్మకముంచియే గురువు యాశలు తీర్చియు వాంఛతీర్చగన్ 

బొమ్మగ పెర్గియే కళలు గొప్పను చెప్పుచు జీవితమ్ముగన్

ఉ.నమ్మితి నిన్ను నాదు మది నాగతి యిoకెటొ యేల దైవమా 

నమ్మిన నిన్ను నేస్తముగ నానుడి నైజము నమ్మలేకనే

నమ్మకమైన నీదయయు నామ పదాలుగ పొంద రీతిగన్ 

నమ్మిన బ్రోవవే మనసు నందము నీకృప యెల్ల వేళలన్

ఉ.పుట్టుకగుట్టు యందరికి పున్నమి చీకటి పుట్టినాకనే

గుట్టుగచావు తెల్వదులె గుర్తుగ రోగపు నీడమృత్యువే 

పట్టిన పట్టుగా బ్రతుకు పాశము మధ్యన సంపదేయగున్ 

ఒట్టుగ చెప్పెదానిజము ఓటమి గెల్పగు తోడు నీడగా

శా..దేశమ్మే హృదయమ్ముగాను ని ణ గా దేహమ్ము పృద్వీకృపా 

పాశమ్మే సహవిద్యగాను మనసే పాఠ్యమ్ము దాహమ్ముగా 

వైశాల్యమ్ముగ వైపరీత్య సమయం నైరూప్య జీవమ్ముగా

ఆశేసాహస జన్మభూమి ఋణమే ఆనంద సామ్రాజ్య మే

శా..ఏవీ నీవెనకంగరావు సమయం యేదైన సంసారమున్ 

నీవే నాదనకు క్షణాలు కదిలే నీడల్లె జీవమ్ముగన్ 

నా వల్లే కదిలేను జీవి గమనం నాణ్యత్వ ధర్మమ్ముగన్ 

 సేవా సత్యము గాను కాలముననే శీఘ్రమ్ము పుణ్యమ్ముగన్

ఉ..శ్రీనిధి నీవు పెన్నిధివి శ్రీమతి శ్రీపతి సఖ్యతేయగున్ 

 ప్రాణమువిద్యశాంతియును పంచుసమర్థత స్వేచ్ఛతేయగున్

జ్ఞానము సర్వసంపదగ జ్ఞప్తియు నిత్యము సేవ భాగ్యమున్

దానము మంచిచేయగల దారియునేర్పుయు ఎల్లవేళలన్ 

మ..కథనేర్పేవిధిగానుపున్నమిన కళ్యాణమ్ము సాగేనులే 

మదితత్త్వమ్మగు భోజనమ్మగుట మాధుర్యమ్ము పంచేనులే 

చెదిరే సద్గుణమే కవిత్వమగు చిన్నాయేను శృంగారమే 

విధియే మార్పులుగానుజీవితము విశ్వాసమ్ము సంసారమే

ఉ.వాంఛలు వీడినా మనసు వాక్కుల సంపద సన్యసించుటే 

కాంచన పున్నమీ వెలుగు కాలము బట్టియు సౌఖ్యనిద్రయే 

సంచిత బ్రహ్మనోత్తముడు సాధ్యము నేర్పుగ జీవ పాఠ్యమే 

మంచి సహాయమే బతుకు మానస శాంతికి మస్తకమ్ముగా

చం.అపుడు సుదీర్ఘ మార్గమగు నందున సౌఖ్య మనస్సు సంపదే

విపులము గాను తెల్పుకళ విశ్వ విజేతగనెంచ పండుగే

తపములు కొన్ని చేయుకళ తత్వ సమర్ధతగాంచ నిత్యమై

కృపగను టే మదీయకళగాను సహాయ మనంద సౌఖ్యమే

ప్రేమయెంత మధురం.. పద్య కావ్యం..(61 to 75)

రచన.. మల్లాప్రగడ రామకృష్ణ, Rtd. Accounts officer, pranjali prabha 

ఉ.మానస మేకమవ్వావిధి మార్గము నేస్తము మోహనాకృతీ

జ్ఞానము నిత్యకళ్యాణము జ్ఞానిగ లక్ష్యము సేవలాకృతీ

ధ్యానముసర్వవిద్యామదిదాతగనిత్యమువిశ్వ సించుచున్

మౌనమనస్సుసాహాయము మోక్షముసత్యముయీశ్వరా సతీ

ఉ.కాలము లీలలన్నీవిధి కామ్యమనస్సగు విశ్వమాయగా

జ్వాలల నీడలన్నీవిధి జాడ్యతపస్సగు తత్వ మార్పుగా

గాలుల సవ్వడి శ్వాసగు గాధ ఉషస్సగు విద్య నేర్పుగా

డోలల చందమామాగతి రోగనిరోధగు పార్వతీ పతీ  

మ.విధివిశ్వాసమొ,నామదీకృతమొ, నిన్వీక్షించగానేమొ, నా 

వ్యధలందీర్పగనేమొ నీ చరణ సంప్రాప్యంబు సిద్ధించె, నా 

క్షుధలార్పన్వినుతింతు, నిల్తునిట దృక్కుల్నిల్పి, సద్భక్త ర 

క్ష ధురీణాంకిత దేవ, విశ్వజయ వాసా, పార్వతీశా, నమో

మ.పలుకుల్ జేర్చిన జీవజాలములలో పాఠమ్ము రూపంబునన్

చిలుకెన్ మోహముదాహమార్గములలో చిన్మాయ తీరమ్ముగన్

విలువల్ మారెనువిద్య వాహినిగనే విశ్వాసభావమ్ము గన్ 

తెలిపెన్ న్యాయముసర్వసృష్టి గనుటేతత్త్వమ్ముగా యీశ్వరా 

శా..మాతాబొజ్జసకామ జన్మభవమైమానంద పాపమ్ముగా

ప్రీతీ నొంద ఫలమ్ము గాను జలపీయూష పుత్రుండుగా

ప్రాతత్ భావముగాను తెల్ప జఠరాగ్నే బంధ దాహమ్ముగా

ఏతత్ భూమిన నేనుపుట్టె సహనమ్మే జూప విశ్వేశ్వరా 

చ.ఉరుములుగానుమెర్పులగు ఊయలవానలుసాగుటే గతీ

తరుముకువచ్చు తప్పులగుతామసమాటలయాటలై విదీ

పరుగున మాయ చొచ్చుటయుపామరబుద్ధికి సేవలే సుధీ

మరుగునపడ్డమాటలివిమానసమంతయుభక్తి యీశ్వరా 

ఉ.చేతన జీవనమ్మగుట చింతల మాటున చేష్టలయ్యెనన్

దాతగనుండలేకయువిధానముతెల్యక తప్పుచేయుచున్

త్రాతవు నేవె యన్నమది వ్రాయగ లేకయు వేదనమ్ముగన్

దాతవు రక్షగా మనసు దారిని జూపుము విశ్వ యీశ్వరా

ఉ.సజ్జన మైత్రి సాధువగు శాంతికి శిష్టుల సత్య వాక్కులై

మజ్జిగ మాదిరే మనసు మంత్రము చల్ల న సత్కరింత్రులై

బొజ్జకు లాలనైను మది భోక్తగ నీడవు యేకమౌనులే సజ్జల భావమై సహన సత్యము భక్తి మహేశ యీశ్వరా

శా.నీ పాదమ్మె మదీ యభావ మగుటే నీద్యాస సంపూర్తి యే

నీ పాదార్చకునే వినమ్ర మనసే నీన్యాయ మార్గమ్ము యే

నీ ప్రాభవ్యముగా ను నిత్య జపమే నీ సేవ భాగ్యమ్ముయే

యీప్రాధాన్యతయే సహాయ మదిగా నే విశ్వ విశ్వేశ్వరా.

చ.పసితనమందునే పలుకుదుఃఖపు పీడనసుబ్రతలేక వేదనే

శశికళచూపకేభయమునెంచియు సీఘ్రమబంధన మౌట కాలమే

పశువులమాదిరేకదిలె యిoద్రియ పాశములేకయుబాధ తత్త్వమే

కసువులమధ్యపెర్గితినినిత్యముకామ్యము తెల్పుమునాకు యీశ్వరా  

మ.కో.జన్మభూమికి మార్గదర్శన జాతికంతకు వందనమ్

జన్మరాశిగ యద్భుతమ్మగు జాగృతీయగు గౌరవమ్ 

జన్మభాషగ తల్లితండ్రుల జ్ఞాన సంపద వైభవమ్ 

జన్మనేస్తము సర్వవేళలు జ్ఞాతి సేవలు యీశ్వరా

మ. కో.గూడులేకయుయున్నవానిని గుర్తులేనిది జీవితమ్ 

తోడుయున్నను తృప్తిలేకయు తొ ట్రు పాటున జీవితమ్ 

జోడుయున్నను మోడు యైనను కోపభావము జీవితమ్ 

కూడు లేకయు గుడ్డలేకయు గూడు లేకయు జీవితమ్ 

మోడుబారిన జీవితమ్మగు మోక్ష మేదియు యీశ్వరా

 మత్తుకు బానిసై చెరచు మాయల మంత్రిక బుద్ధి యేలనో 

మత్తుయెతంత్రమైమెదడు మొద్దుగమారెడియూబి యేలనో 

చిత్తము చిత్తుచేసియు విచిత్రము జర్గుట జ్ఞాన మేలనో 

మొత్తముమత్తుజిక్కిననుముంపుకు చేరుటమోస మేలనో 

బత్తెము లేకయే తిరుగు బాదరబందియుయేల యీశ్వరా

ధర్మము కర్మయే యగును ధార్మిక సేవలు మానసమ్ముగన్ 

నిర్మల పుణ్యభూమియిది నిత్యముపుష్కరసేవ శోభలన్

శర్మగ దానధర్మమును శాశ్వత మార్గము చేసి యుండగన్ 

మర్మము శర్మగ తెలప మానస లక్ష్యము పార్వతీ పతీ

ఈశ్వర మాయయే జగతి దీశ్వరనిత్యము పాహిపాహి కా 

ళేశ్వర పాపమోచన మహేశ్వర నిత్యము దేవ దేవ ము 

క్తీశ్వర ముక్తినాథ కళ తీర్థము నిత్యము సర్వ నేస్తమై 

శాశ్వత దర్శనమ్ముననె సాకుము నిత్యము పార్వతీ పతీ

🙏ప్రేమయెంత మధురం.. పద్య కావ్యం..(76 to 90)

రచన.. మల్లాప్రగడ రామకృష్ణ, Rtd. Accounts officer, pranjali prabha 

F. B.ఆత్మీయులందరకీ ప్రాంజలి ప్రభ పద్య మాలిక అందుస్తుంది. 

78 వ స్వాతంత్ర్య దినోత్సవ శుభాకాంక్షలు. అందరికీ కృతజ్ఞతలు, ధన్యవాదములు 

ఉ.సోదర సోదరీ మణుల కోరిన కోర్కెలు తీర్చగల్గుటన్ 

వేదము గీతభావమగు వీనుల విందుగ విద్యవెల్లువన్ 

సాధన తీరుగా జనులు సఖ్యత రీతున శోధనమ్ముయున్ 

ఆదరణే పతాకమగు ఆశ్రిత ధర్మము పార్వతీ పతీ 

శా.భారత్ మాతకుజై మహాత్మ కళలేభాగ్యమ్ము యీనాడు గా

భారత్ వృద్ధి సహాయమేను చరితం బంధుత్వమే నేడుగా 

భారత్ త్యాగగుణమ్ముగాను భవితంపాఠ్యమ్ము మేలేలుగా 

భారత్ సర్వముశక్తి గాను వినయం పాలించు విశ్వేశ్వరా 

చ.పగలను మర్చియేబిలుచు, మానవకియ్యది పండుగేసుమా

రగడలుసేయకుండను పతాకముయెగ్గిరె సౌఖ్యముo డులే

మిగులునుశాంతి సౌఖ్యములు,మిన్నగ వారికి తప్పకుండగా!

తగవులుబెట్టకుండ నిక దేశము నుండును,నేల యీశ్వరా

చ.అదిగదిగో యుగాలమయదేశముగుర్తు పతాక సౌరభమ్

మదితెలిపేజయాలమయమే సహనమ్ముసమర్ధ ప్రా భవమ్  

విధిననుకూల కాలగతి కీర్తియుతెల్ప మనుష్య ధైర్యమున్

పదిలమనోమయమ్మగు యుపాదినితెల్పధనమ్ము యీశ్వరా 

శా.సంకల్పం నిజమౌను కాల మనసే సాన్నిధ్య నేస్తమ్ముగా 

సంకోచం హృదయమ్ము నుంచి తొలగే సందర్భ మే శాంతిగా 

జంకేలా స్వయమార్గమౌను చరితం సంతోష దేహమ్ముగా 

యేకాలమ్ము సహాయ సేవలగు సంగీ తంమ్ము విశ్వేశ్వరా

మ.మలుపుల్ యన్నియుసర్వమేయగుట మాధుర్యమ్ముగా విద్యయున్ 

కళలన్నీ కదలేసుధీయగుట కర్తవ్యమ్ము గానే విధీ 

విలువల్ తోడుగ దేశమై జనుల విశ్వాసమ్ము సేవా నిధీ 

తలపోయన్ భరతాంబ పొందునొకొ స్వాతంత్ర్యమ్ము విశ్వేశ్వరా

వల పలనాటి సీమకల, వాంతిగ వచ్చుటయేలనోసుధీ 

కళకళ మౌను నిత్యము సుకాంతిగ సత్యముగానులే విధీ 

పలుకులపాఠమేగతియు పాలన నేతలు గానులే నిధీ 

అలకలు తీర్చుటే కథలు ఆశ్రిత లక్ష్యము పార్వతీ పతీ

ఉ.శాంతియు సాధనమ్మగుట శత్రువు వోటమి సర్వ వేళలన్ 

కాంతిగనేపతాకముయు కర్మగ భూమిన ధైర్య సంపదన్ 

సొంతగ పాలనమ్మగుట సుంతన శాంతము కోరగల్గుటన్ 

చింతలు మర్చియే కదలు చిన్మయ రీతిన పార్వతీ పతీ 

 మనమేకమ్ముయు దేశభక్తిగను మార్గంమౌను సత్యమ్ముగా 

ఘన మైనా మదియేదపమ్ముగను కర్తవ్యమ్ము నిత్యమ్ముగా 

ఋణమై జీవము దేశభక్తికళ ఋక్షమ్ము స్వవిద్యార్ధిగా 

తృణమై దేహము సేవభావమగు తృప్తీధ్యాన దాహమ్ముగా 

గుణ దానమ్మట ప్రాంజలీఘటన సూత్రమ్మేను విశ్వేశ్వరా

జండావందనమే సుధీదపముగా జ్ఞానమ్ము పంచేది గా 

యేండావానలుభూమిమంచిగుణమై యేర్పాటు దేశమ్ముగా 

పండూపువ్వులుగానుపృథ్వి తలపే పాఠ్యమ్ము నిత్యమ్ముగా 

మండేన్యాయముగాను సత్య భవమై మాధుర్య దాహమ్ముగా 

చెండామారుతమేనుదివ్య కథలై చిన్మాయ విశ్వేశ్వరా

పంచచామరాలు ః     జ,ర,జ,ర,జ,గ  …10 యతి

 ధరిత్రి నందు జాఢ్యమేమొ దారిమార్చు దేనికీ 

వరంబు వేల్పులిచ్చినన్ రవంత మార్పు దేనికీ 

చరిత్ర మార్చి వ్రాయబూని సాహసించ మానురా

మరోప్రపంచ మైన నేడు మార్పుకాన లేవురా

విలీనమైన యాస్తులన్ని వింత నవ్వు దేనికీ 

శిలీంద్రమందు నెఱ్ఱవై వశీకరంబు దేనికీ !

బలీయమైన సంపదంత  పాలపుంత కాదురా రా

కులీన జాతులొక్కటై సుగోచరించు చుండెరా!

స్వతంత్ర భారతాన నేడు శాంతి లేకపోయెనే 

కుతంత్ర మందు రాటుదేలి కొత్తరూపు పొందెనే 

బిరాన యాలకించుచో ద్రవించు మానసమ్మురా!

పరాక్రమించి దూకినీవు పాత్రికేయుడవ్వరా!

 గతాన నేర్చుకున్నదంత  గాంధివెంటె పోయెనే !

 వితాన మేమి చాతకాక వెఱ్ఱిచేష్ఠ లబ్బెనే ! 

దరిద్రమందు పేదలంత తల్లడిల్లు చుండెరా!

తరాజునందు తూచతగ్గ ధర్మమెక్కడుందిరా!

స్వతంత్ర భారతమ్మురా విశాల సంతసమ్మురా 

ప్రతాప రుద్ర వీరులున్న భాగ్యసాధనమ్మురా

మతాలు పెక్కులాదరించు మాతృభూమినాదిరా 

ప్రతీతి గొన్న తల్లి తండ్రి వేదభూమి నాదిరా

ప్రేమయెంత మధురం.. పద్య కావ్యం..(91 to 105)

రచన.. మల్లాప్రగడ రామకృష్ణ, Rtd. Accounts officer, pranjali prabha 

అందరికీ వరలక్ష్మి అనుగ్రహం కలుగాలనీ, శుభాలుకలుగాలని ఆశిస్తూ/ప్రార్థిస్తూ శుభం భూయాత్ 

మ. కో. నీవకర్తవు నీవకర్మవు నీవహర్తవు లక్ష్మి వై             

నీవశక్తివి నీవభక్తివి నీవరక్తివి ముక్తివై         

నీవు యాదివి నీవయంత్యమునీవకాలము మోక్షితై          

నీవదేవత నీవజీవిత నీవసర్వము సాంభవీ 

          

 ద్విపద..వ్రాయలేనింకను..దాచలేనిగతి 

మాయలేకమ్మెను.. మానసమ్ము గతి 

చూపలేనిమనసు.. చూడలేనిదిగతి 

పాడుతున్న మనిషి.. పాఠ్యమేనుగతి 

మధుమాసపు గీత. మానస ప్రగతి 

మధుసూదన గీత.. మాయల ప్రగతి 

మౌనమేమొ మనసు.. మోక్షము ప్రకృతి 

ధ్యానమేను మనసు..దాతగ ప్రకృతి 

జీవితమ్ము మలుపు.. గీతల ప్రతిభ 

భావ వర్ణ తెలుప.. భాగ్యము ప్రతిభ 

పలుకులన్ని చిలుకు.. పాఠము ప్రతిభ 

కళలు తీర్చ గలుగు.. కాలము ప్రతిభ 

మంచుపూల తెలుపు.. మాధుర్య లక్ష్మి 

పంచుతున్న మనసు.. ప్రేమతో లక్ష్మి 

చూపు సిగ్గులొలకు..సూత్రము లక్ష్మి 

రేపనేదియులేని..రమ్యత లక్ష్మి

శా.ఆత్మానందకరం సహాయ చరితం ఆనంద శ్రీలక్ష్మి గా 

ఆత్మానందపరం విచిత్ర ధరణీ తన్మాయ భూలక్ష్మి గా 

ఆత్మాతత్త్వముగా యనంతతరుణీ ఆశ్చర్య మైలక్ష్మి గా 

ఆత్మా కాలముగా విశాలమగు విద్యాదాతగా లక్ష్మి యే 

మ.కవ్వించేకలలౌను లక్ష్మి కబురే కాలమ్ము కావ్యమ్ము గా 

నవ్వించే నటనౌను లక్ష్మి కదిలే నాట్యమ్ము కామ్యార్థి గా 

మువ్వల్లే కదిలేను లక్ష్మి విధిగా ముఖ్యమ్ము స్నేహార్ది గా 

సవ్యమ్మే చరితమ్ము లక్ష్మి నిధిగా సౌకర్య ప్రేమమ్ముగా 

మ.చిరుజల్లే చిరునవ్వుగా మనసుశీఘ్రమ్మౌను సౌందర్యమై

పరినేత్రా ధరహాసిగా కళలు పాశంమౌను యారాధ్యమై 

పరువమ్మే సహనమ్ముగాచరిత ప్రారంభమ్ము యానందమై

కరుణాధారిగ కాలమైకదులు కర్తవ్యమ్ము లక్ష్మీ పతీ 

చ.అరుణపు కాంతిమెర్యుటయు యానతిగాను శుభమ్ము గా మహా

తరుణము సేవలక్ష్యముయు తత్వ  సమర్ధ తపస్సు గా మహా

సరసిజ లక్ష్మి ధన్యతగ శాంతి దపమ్మున నిత్య మై మహా

పరిపరి విద్య లీలలగు పాశ వశమ్ము న సత్య వాణిగా 

ఉ.ఆదిపరాశక్తీ కళలు ఆధరణామృత భాగ్య లక్ష్మి గా

పాదములంటిపూజలగు పాలనకోరిడి రాజ్య లక్ష్మి గా 

వేదన తెల్పి సేవలగు వీనుల విందున ధ్యాన లక్ష్మి గా

మోదము తెల్పిసత్యకళ మోక్షము నిచ్చెది మార్గ లక్ష్మి గా 

శా..శ్రీ లక్ష్మీ పతివై మహాభవుడవై శ్రీచక్రి శ్రీ విష్ణు దే

వా లక్ష్మీ గతిగా సహాయదపమై వాశ్చల్య దేహార్ది ధై 

ర్యా లక్ష్మీ విధిగా జయమ్ము మలుపై ఐశ్వర్య సేవార్ది భా 

గ్యా లక్ష్మీ అపరాజితాసిరులుగా గామ్యార్థి లక్ష్మీ పతీ 

ఉ.శ్రీవరలక్ష్మి హస్తివరసేవిత పద్మనివాసవైష్ణవీ..

భావితదివ్యకామనలపారమునందఁగనాశిషమ్ములన్

నావినతిన్ గనుంగొనుచు నన్నుకృతార్థునిఁజేయఁ గోరెదన్..

'మా' వరదేవతా శుభదమంజులరూపిణి నీకివే నతుల్ !!! 

భారవి..భరభరభరవ  యతి13

దండనలక్ష్మిపాశమ్మును వేయుచో ధైర్యముతోడనిన్ను తా             

నండగదల్చి లక్ష్మీ యని భక్తితో ధ్యానము చేసి పిల్వ ను              

ద్దండత లక్ష్మిగా సేవలు చేయ నిత్యమ్ము సకాల ప్రేమగన్        

మెండుగనాయువున్ తీరిచి దిద్దితోనిత్యము ధైర్యలక్ష్మి వై 

              

నాగర..

వచ్చిన పూలగంధమో, నచ్చిన పుష్ప గుచ్చమో ప్రకృతి 

మెచ్చు సుగంధ బంధమో, వచ్చి కానిదే బంధమో ప్రగతి 

నిచ్చలు నీదుగంధమో, మెచ్చిన మాయ మర్మమో సుమతి 

వచ్చె జగాన శంకరౌ , నచ్చిన తీరు సత్యమో వినతి 

అచ్చరువేను శంకరీ, విచ్చిన మార్పు నిత్యమో యీశ్వరీ

శా.సహ్యా కాలముగాయెకాంతముగా సాధ్యాణమే నేస్తమై 

వహ్వావిశ్వముగానువిద్యపరమై బాష్యమ్ము పల్కవ్వటే 

శ్ర్యాహ్వమ్ముంగని బంభరమ్ము మిగులన్ సంత్రాసముం బొందెడిన్ 

జిహ్వా చాపముగామనస్సు తెలిపే జీవమ్ము విశ్వేశ్వరా 

(శ్ర్యాహ్వమ్=పద్మము,బంభరము=తుమ్మెద, సంత్రాసము=భీతి)