చందస్సు.. పాఠము

చందస్సు.. పాఠము 

ఇంకొంచెము వివరణ ఉదాహరణలతో

అచ్చులలో యతి  ఒకదానికొకటి కుదిరేవి 3 గ్రూపులు.

1  అ ఆ ఐఔ అం అః (హ య)

2 ఇఈ ఎ ఏ ఋౠ (హియి)

3 ఉఊ ఒఓ (హుయు)

హల్లుల గుణింతాలు కూడ 3 గ్రూపులు గా చూడాలి. అప్పుడే హల్లుకి అచ్చుకి యతి కుదిరితేనే యతి కుదిరిందంటారు.

ఉదా:  ప గుణింతము

1 ప పా పై పౌ పం పః

ఇవి ఒకదానికొకటి యతి కుదురుతాయి.

పదము, పాదము , పైన, పౌరుడు

2 పిపీ పె పే పృ పౄ

ఇవి ఒకదానికొకటి యతి కుదురుతాయి.

పిత, పీపా, పెద్ద, పేరు, పృథివి

3 పు పూ పొ పో

ఇవి ఒకదానికొకటి యతి కుదురుతాయి.

పువ్వు, పూవు, ప్రొద్దు, పోకడ

ఇలాగే మీకిచ్చిన పదము మొదటి అక్షరము క నుండి హ వరకు గల హల్లులపై గుణింతమైతే  ఈ రకముగా గ్రూపు చేసుకొని యతి వేయాలి

యతులు:

 కల: కారకము, కౌమారము,  గరళము, గౌరవము,  కందము

కీలకము:  కినుక, కెరటము, గృహము, ఘీంకారము, కేయూరము, కృషించి 

ఘోరము: గూఢచారి, కుడుచు, కొదమ, గొనియె, ఘోటక

చీకటి: చినుకు, జీవనము, చేవ, చెఱకు, జిలుగు

చోర: చురక, చూరు, జోరీగ,చొరబడి, జూడగ, 

జరజర: బరబర, జలజల, ఫెళ ఫెళ, గఱగఱ

టోపీ: టూరు,

డూడూ బసవ, డోకు, టోకున

పౌరుష: పాలన, బంధము, ఫలము, వైరము, భైరవ, వైశ్విక

పాప ప్రక్షాళనార్థము: పరిచారిక, భాజన, పండరీపుర, వైశాల్యము

భోరు: బూటక, పూరకం, భుజబల, పోరు 

భూగర్భ: పొసగి, బుసలు, బోరున, భువన

యామిని: యజ్ఞము, ఆదరించి, ఐచ్ఛికము, ఔషధంబు, హరిణి

రా: ఱంపపు,రంగము,లంకె బిందె, రౌద్రవ

రైతు సంఘం: రౌతు, రక్త వర్ణ, రంగరించి, ఱొంపి గొని, 

శుభము: సురలు, శూరులు, షోడశ, షుగరు

హింస: హిందువు, హేరంభ, హొయలు, హోరు,యించుక,హృదయ

అహింస: ఆడెద,ఐదారుగురు, ఔపోసన,యందరి, అంబుధి

ప్రాంజలి ప్రభ

*ప్రకృతినీ అదుపులో ఉంచే  శ్రీ  వేంకటేశ్వరా-12

గళసీమను మూడు రేఖలు కలిగి ఉండి 

రూపు రేఖలు అపు రూపం కలిగి ఉండి

జ్ఞాన వాపికలో స్నానము చేసి ఉండి

శేష పాన్పు పై ఉన్న భర్తను పూజించే

తేలిక కన్నులు చూపులు కలిగి ఉండి

ఉన్నతం అవుతున్న వక్షస్థల ముండి

ముంజేతి కంకణాల తో కడియాలుండి

సౌభాగ్య లక్ష్మి సుశీల భర్తను పూజించే

రూప లావన్యాల చేత మోహితుడై ఉండి

నిండు వన్నెల కప్పబడిన పాన్పు ఉండి

సమీర పవనాలు మనసు తాకుతూ ఉండి

శ్రీదేవిని పరవశంతో చేరే శ్రీ వేంకటేశ్వరా

ప్రేమతో ఆలపించే వారి ప్రేమను తీర్చి

భాదతో ఆలపించే వారి భాదను తీర్చి

సమయాను సారంగా మనుష్య బుద్ధిని మార్చి

ప్రకృతినీ అదుపులో ఉంచే  శ్రీ  వేంకటేశ్వరా 

 

*వేడుకుంటున్నాను శ్రీ వేంకటేశ్వరా

ఏమని చెప్పేది, ఎలాచెప్పేది 

ఏ విషయాన్నయినా ఎలా విన్న వించేది

నీవు కలియుగ దైవానివి

నేను సామాన్య మానవుణ్ణి

కర్మ బద్ధుణ్ణి, కనికరం అంటే తెలియనివాణ్ణి

దారి తెన్నూ తెలియక నీ చెంత

చేరుతున్నవాణ్ణి శ్రీ వేంకటేశ్వరా

నీ కృపా కటాక్ష వీక్షణాలను

నాపై ప్రసరించిన నా బుద్ధి మారునేమో

నా పాపాలు తొలుగునేమో

నా  అంతరాత్మ ప్రభోధంగా

నీ చ్చేంత చెరియన్నను, నీవే నాకు దిక్కు

సర్వ త్వజించి నీకు పూజలు చేయలేను

కర్మానుసారముగా నడుస్తూ నా మదిలోని

తలపులను, కష్టాలను తెలుపు కుంతున్నాను 

కనుపాపగా నీవే నా చెంత ఉండి

నా గమ్యం ఏమిటో తెలియపరుస్తున్నావు

అయినా నీ దర్శన భాగ్యం కోసం

ఏడుకొండలు ఎక్కి నడిచి వస్తేగాని

కేశములు అర్పిస్తేగాని

కానుకలు సమర్పిస్తేగాని

నా మనసుకు తృప్తిగా ఉండదు

అయినా నీ బంటును నేనయ్య

నీ ఆజ్ఞ కోసం ఎదురు చూస్తూ

నిత్యమూ నీకు పూజలు చేస్తూ

నీ చెంతనే మా విన్నపాలు విన్నవించు

కుంటూ నీ ప్రసాదంతో జీవిస్తూ

వేడుకుంటున్నాను శ్రీ వేంకటేశ్వరా         

 

 గోవిందా గోవిందా గోవిందా