❤️)*(%)*(&)*(₹)*(#)*(@)*(*)*(-)*(=)*(!)*(")*(?)*(😜)

వసంతం.

కరికుంభసన్నిభకమనీయకుచకుంభ

ఫలభారకంపిత వామ మధ్య

పరిరంభసంరంభప్రారంభవిజృంభ

విస్తారకౌశికీ విభ్రమాంగి

ఘనజఘనహసిత కనకపులినతల

ప్రియహస్తమర్దనాపృథులమోద

అవిరామచుంబనాసవిరాజితాధరో

త్ఫుల్లముఖపద్మ తుష్టనేత్ర

యగుచు రతికేళి సలుపుచు యర్థదేహ

మగని భాగ్యమ్ము పండగ మరులు గొనుచు

జంటగూడుచుమధుమాససౌరుబెంచి

సంతసమ్మిడుగాదె వసంతవేళ.

(సీస పద్యం సేకరణ.. రచయిత తెలియదు )

****

భావము..వసంతకాలం ప్రారంభంతో, ప్రపంచం ఒక శక్తివంతమైన వస్త్రంగా రూపాంతరం చెందుతుంది, ప్రకృతి వైభవం యొక్క క్లిష్టమైన నమూనాలతో అల్లినది. పువ్వులు వికసిస్తాయి మరియు చెట్లు వికసించినప్పుడు, గాలి తీపి సువాసనలతో నిండి ఉంటుంది మరియు జీవితం యొక్క సున్నితమైన సంతృప్తి.

. ఈ పునరుద్ధరణ మరియు ఆశల ఋతువులు మన ఆత్మలకు ఓదార్పునిస్తుంది మరియు దాని ప్రకాశవంతమైన అందం మరియు వెచ్చదనంతో మనం మునిగిపోతున్నప్పుడు మన జీవితాలు దాని ఆశీర్వాదాలతో సుసంపన్నం కావాలి.

***-

వేరొక అర్ధం 

ఏనుగు తొండాలులా స్థనాలు కదులుతూ, ప్రకృతి పరవశించి శక్తి వంతమైన ఫలాలు కదలికలు పైయాకు కదలిక ఆరంభం, వైభోగం ఆనందం అల్లికతో మకరందం పొందా హస్తములతొ కౌగిలింత, ముఖపద్మము విస్తరించి చూంబనాలతొ మర్దనకు సహకరించి ఆకలితీర్చి, తీర్చుకొని రతికేళిలో అర్థభాగము అర్పించి పండుగచేసుకొనుచు వసంత కాలంలో అచ్చాధన మెలికలయిక జెంట సంగమం.

****

ఆరని కారుచిచ్చు యది యాసల కూడుకు వంతు చూపగన్ 

దారిన నీరుచేరినను తగ్గని వేడిని నెం చగల్గగన్ 

మారని మాయకర్మయది మానస మంటను తెల్పగల్గగన్ 

తీరని దాహమేననియు తిష్టగ దారిన వేచియుండగన్ 

****

వారని చేరనివ్వ కథ వారధి జూపియు వాలు నెంచియున్ 

తీరని కోర్కెయేనినియు తిక్కగ పక్కకు చేర నించియున్ 

నూరక యేలదిక్కులని నూతన మైకము దాహ మిచ్చియున్ 

మారక దేహమోప్పియు సమాయను చూపెను పాడు బుద్ధియున్ 

****

కారము లేనితిండి పరువమ్ము  నెరుంగని మోహి నింట భూ

భారము చూడ లేని తగు పాపము చేసెది  మంట తెచ్చ వి

ప్పారని మోము కుంట పురుషార్థము లేని మదంబు లoట యోం

కారము లేని పూజ  కొరగావులె యేల చెప్పనే 

*****

దారులు వేరుగా కదల ధాత్రుత భావము చూప గల్గగన్ 

మారక యంతరాత్మను సమానపరమ్మగు ధర్మ బుద్ధిగన్ 

కోరిన విన్నపాన్ని తగు కోమల లక్ష్యము జూప గల్గగన్ 

పారెడి దారి గౌరవము పాపము చేయక జీవ ముండగన్ 

***--

సారము లేని వంట సరసమ్ము నెరుంగని యీవి గొంట భూ

సారము లేని పంట పనిసల్పని బానిస యింట నీరు వి

స్తారము లేని కుంట పురుషార్థము లేని ధనంబు లుంట యోం

కారము లేని గంట కొరగావులె యేల చెప్పనే 

రుచిలేని వంట,సరసత తెలియని వాడిదగ్గర దానము తీసికొనుట,భూమిలో సారము లేని పంట,పనిచేయని సేవకుడు,దండిగా నీళ్ళు లేని చెరువు,దానము చేయని ధనము ఓంకారము లేని గంట పనికి రావు.

*-**

*సమస్య పూరించుట 

కొమ్మా తలయూచి మెచ్చి కొమ్మా నన్నున్

కం.నమ్మా పలికే విధిగా 

 చెమ్మా కారక మదీయ చింతల్ మాయల్ 

 అమ్మా పిలుపే స్మరణా

 కొమ్మా తలయూచి మెచ్చి కొమ్మా నన్నున్

***-

కర్తను నేనుగానునులె గాయ వశమ్మగు సంపదేయగున్ 

భర్తకు దాహతృప్తిగను బంధము దప్పని తీరుయేయగున్ 

వార్తలు మాత్రమెన్నియన వాంఛలు తీర్చుట ధర్మమేయగున్ 

కర్తగ నెవ్వరైననులె వైద్యము కర్మల లక్ష్యమేయగున్

****

ఉ.పువ్వుల నేస్తతుమ్మెదలు పూజ్యత భావము వ్యక్తమేయగన్ 

నవ్వులు పంచులక్ష్యము వినమ్రత కల్గియు దాహతృప్తిగన్

సవ్వడి చేయువాక్కులగు సానుభవమ్మును చూప 

గల్గగన్ 

మువ్వల శబ్దమై కదిలె పువ్వుల నవ్వులు సంతసమ్ముగన్

ఉ.మాటల మూర్ఖుడై కదల మాన సుభాషిత మార్గ మౌనమే 

మాటల ధాత్రుత్వమ్ము పిసినారికి సంపద లక్ష్య దాహమే 

మాటల సంప్రదాయకళ మాయలుయేలను దేశ బంధమే 

మాటల పుణ్యకర్మకళ మర్మ మహత్యము పాపి కాలమే

****

ఉ.మాటల మూర్ఖుడై కదల మాన సుభాషిత మార్గ మౌనమే 

మాటల ధాత్రుత్వమ్ము పిసినారికి సంపద లక్ష్య దాహమే 

మాటల సంప్రదాయకళ మాయలుయేలను దేశ బంధమే 

మాటల పుణ్యకర్మకళ మర్మ మహత్యము పాపి కాలమే

****

చెం.చెలువుగ రామలక్ష్మణులు చేనుకు రక్ష గనే సురక్షితన్ 

తలపుల మాయలేయవియు తాపము సీతకువచ్చె యేలనున్ 

కళల నిశంభచేష్టలగుకాలపు తమ్ములు శంభు డన్నయున్

తలుపులు మాదిరేకదల మా నసమౌనులె దివ్య కాంతిగన్

(క్రమాలాంకారము )

సమస్యను పరిష్కరించడం.....

భల్లూకము కడుపు లోన భానుడు గ్రుంకెన్ 

కం.కల్లోల్లాల కడలి కే 

భల్లూకము కడుపులోన భానుడు గ్రుoకెన్ 

జల్లే కురవంగ పుడమి 

ఒళ్ళే తడవంగ పృథ్వి వోర్పే చూపే

*****

ఉ.కనులచూపుకానకయు కావలి కష్టము వచ్చి నప్పుడే 

కనుల కళ్లజోడు సహకారము తోడుగ దృష్టి పెర్గగన్ 

కనుల దూరదృష్టి గను కాల వయస్సుగ కళ్ల జోడుయే 

కనులు వృద్ధులందున సకావ్యము వ్రాయుట విద్య భోదగన్ 

****

లోకము కొక్కడే విభుడు! లోకులు కాకులు, ఎంత కూసినన్

ఆకలి కేక లన్నిటిని ఆపగ నాతడు ఒక్కడే తగున్!

రూకలు లేని నాడు పెను రోదన చేయుచు, మోకరిల్లుచున్

తూకము వేయుచుండుటది తొత్తుల కబ్బిన ఛాందసంబగున్!

ద్వి..లోకము కొక్కడే విభుడు! లోకులు కాకులు, 

ఆకలి కేక లన్నిటిని ఆపగ నాతడు 

రూకలు లేని నాడు పెను రోదన చేయుచు, 

తూకము వేయుచుండుటది తొత్తుల కబ్బిన 

*****

చం.అవిటితనమ్మనేదియు కణాలుగ జన్మ పరంపరాయగున్ 

అవిటితనమ్ము వోర్వకయు యాస గుణమ్ముయు చేరి సంపదన్ 

అవిటితనమ్ము యుండదు మనస్సున శాంతిగ నిర్ణయమ్ముగన్ 

అవిటి తనమ్ము సేవల గుణమ్ముయు విద్య నునాప లేదుయున్

*అవిటితనమ్మనేదియు కణాలుగ జన్మ 

అవిటితనమ్ము వోర్వకయు యాస గుణమ్ముయు 

అవిటితనమ్ము యుండదు మనస్సున శాంతిగ 

అవిటి తనమ్ము సేవల గుణమ్ముయు విద్యయె 

****

ఉ.ఆకలి జీవసాగరమనస్సగు శక్తికి మూలమేయగున్ 

ఆకలి హృద్యతాపము యనాదిగ తర్చగ నేటి విద్యయున్ 

ఆకలి చంపనీక విధి యాడెడి పాశము బట్టి మార్పుగన్ 

ఆకలి యాయసంమలుపు యాశ్రిత సంగమసేవతీర్పుగన్ 

****

 ****

అచ్యుతానంద బ్రహ్మచారి

              మధ్యమ వ్యాయోగము 

మహాకవి భాసుడు రచించిన13 నాటకాలలో 

మధ్యమ వ్యాయోగము ఒకటి.మధ్యమ వ్యా 

యోగమునకు ముఖ్యపాత్రలు మహాభారతము 

నుండి స్వీకరించబడినవి.ఇందులోని కథ కల్పితము.

ఇది ఏకాంకముతో కూడిన వ్యాయోగము.కేవలము 

ముఖ్యపాత్ర భీమసేనుడు,హిడింబా,ఘటోత్క

చుడు అనుమూడు పాత్రలు మాత్రమే మహాభారత 

మునుండి స్వీకరించబడినవి.ఈపాత్రలతో మరికొన్ని 

పాత్రలను సమకూర్చి కవి కథను కల్పించి దీనిని 

రచించెను.ఘటన లన్నియు ఒకదినములోనే 

పరిసమాప్తమగును.ఈ ఘటనలన్నియు ఒకే 

అంకములో నిబద్ధమై యుండును.దీనియందు 

భీమసేనుడు పాండవ మధ్యమునిగా చిత్రించ 

బడెను.కథ ముఖ్యపాత్రయైన భీమసేనునిపై 

ఆధార పడియుండును.అందుచేత'మధ్యమ 

వ్యాయోగము,గాచెప్పబడుచున్నది.

   మధ్యమ వ్యాయోగములోని పాత్రలు 

             పురుషులు 

1.భీమసేనుడు- పాండవ మధ్యముడు, నాయకుడు 

2.ఘటోత్కచుడు -హిడింబా భీమసేనుల పుత్రుడు

3.వృద్ధుడు- కేశవదాసు అను ఒక బ్రాహ్మణవృద్ధుడు 

4.ప్రథముడు-కేశవదాసుయొక్క ప్రథమ పుత్రుడు 

5.ద్వితీయుడు-కేశవదాసుయొక్కద్వితీయ పుత్రుడు 

6తృతీయుడు-కేశవదాసుయొక్కతృతీయపుత్రుడు 

                       స్త్రీపాత్రలు 

1.హిడింబా-భీమసేనునియొక్కభార్య 

2.బ్రాహ్మణి-కేశవదాసుయొక్కభార్య 

****

        అచ్యుతానంద బ్రహ్మచారి

తెలుగు అనువాదము అచ్యుతానంద బ్రహ్మచారి

సంస్కృతములో రచన మహాకవి భాసుడు 

             మధ్యమ వ్యాయోగః

               (మధ్యమ వ్యాయోగము)

(నాంద్యంతే తతః ప్రవిశతి సూత్రధారః) తె౹(నాందీచివర,తరువాతసూత్రధారుడుప్రవేశించును

సూత్రధారః౹   శ్లో॥

పాయాత్స వో ౽సుర వధూ హృదయావసాదః

పాదో హరేః కువలయామల ఖడ్గనీలః ౹

యః ప్రోద్ధత స్త్రిభువన క్రమణే రరాజ 

వైఢూర్య సంక్రమణ ఇవాంబర సాగరస్య ॥

తె౹   సీ॥

పైకెత్తబడియు నే పాదము త్రిభువన 

        గణనకై వినువీధిఁ గ్రాలుచున్న,

బయలను కడలికి వైఢూర్య వారధి 

      నిర్మితమై యది నెగడుచున్న, 

దనుజాబలల హృదయ తాపమున్ గలిగించు

     ప్రఖ్యాత మైయది వరలుచున్న, 

నీలోత్పలామల నీలఖడ్గమువలె 

     రాజిల్లి గగనానఁ బ్రబలుచున్న, 

తే గీ౹

బ్రహ్మదేవుఁడు కడిగిన బలిమిగలుగు, 

దనుజ నాథుని బలిరాజు నణచినట్టి, 

వామనవతార విష్ణుని పదకమలము 

చేరి యిటనున్న మిమ్ము రక్షించుఁగాక!

ఏవమార్యమిశ్రాన్ విజ్ఞాపయామి౹అయే!కిన్ను 

ఖలు మయి విజ్జాపనవ్యగ్రే శబ్ద ఇవశ్రూయతే ౹

అంగ!పశ్యామి౹

తె౹ఇట్లు పూజనీయులకు విన్నవించెదను.అరే!

నేను విన్నవించుటకు సంసిద్ధుడనై యుండగా 

ఏదో శబ్దమువలె వినబడుచున్నది .ఓయీ!

చూచెదను.

   (నేపథ్యే) (తెరలోపల)

భోస్తాత!కోను ఖల్వేషః!

తె౹ఓతండ్రీ!ఇతడెవడో కదా!

సూత్రధారః ౹భవతు విజ్ఞాతమ్ ౹

తె౹ఆ తెలిసినది.

శ్లో॥

భోః శబ్దోచ్ఛారణాదస్య బ్రాహ్మణో౽యం నసంశయః ౹

త్రాస్యతే నిర్విశంకేన కేనచిత్ పాపచేతసా ॥

తె౹  తే గీ 

పరఁగ' భోః' యను శబ్దము పలుకువలన 

సందియములే దితండుబల్ సద్విజుండె, 

భీకరుఁడు,దుష్టుఁడును,పాపభీతిలేని 

వాఁడు భయపెట్టుచున్నాడు పాఱునిపుడు.

(నేపథ్యే =తెరలోపల)

భోస్తాత!కోను ఖల్వేషః!

తె౹ఓతండ్రీ!ఇతడెవడో కదా!

సూత్రధారః౹హంత!దృఢం విజ్ఞాతమ్ ౹ఏష ఖలు 

పాండవ మధ్యమస్యాత్మజో హిడింబారణి సం

భూతో రాక్షసాగ్నిరకృత వైరం బ్రాహ్మణ జనం 

విత్రాసయతి ౹భోః!కష్టం ఖలు పత్నీసుతపరివృతస్య 

బ్రాహ్మణస్య వృత్తాంతః అత్రహి ౹

తె౹అయ్యో!బాగుగా తెలిసినది.ఇతడు పాండవ 

మధ్యముని కుమారుడు.'హిడింబ'అరణియందు 

పుట్టినవాడు.రాక్షసుడను అగ్ని.ఏవైరమునెరుం 

గని బ్రాహ్మణుని భయపెట్టు చున్నాడు కదా!

భార్యాపుత్రులతో కూడియున్న బ్రాహ్మణుని పరిస్థితి

కష్టమైనది!ఇచ్చట-

  అచ్యుతానంద బ్రహ్మచారి