(భర్తృహరిసుభాషితాలు)

రెండు మంచి మాటలు.  -----------------------  ఎంతజీవకళవహించుచిత్రంబైన  జడముకాదెజీవజగతినద్ది  సుగుణరహితుడైనసుందరునకుదాని  కించుకంతభేదమెన్నదరమె.  భా:-ఎంతగా జీవకళ ఉట్టి పడుతున్నా చిత్రం జడపదార్ధమైనట్టే... ఎంత అందంతో మెరిసిపోతున్నవాడైనా గుణంలేని వాడూ జడపదార్ధంతో సమానమే.  శ్లో:-అర్ధనాశం మనస్థాపం  గృహేదుశ్చరితానిచ  వంచంనం చావమానంచ  మతిమాన్ నప్రకాశతే.  భా:-బుధ్ధిమంతుడు...ధననష్టాన్ని,విచారాన్ని,ఇంట్లోజరిగినచెడను,తనకుజరిగినమోసాన్ని,అవమానాన్ని..ఇతరులకు చెప్పుకోడు.  సేకరణ:-అయ్యగారి శ్రీనివాస రావు

ఆత్మీయులందరికి శుభోదయం

🌷రెండు మంచి మాటలు.🌷 -------------------------- చెఱకుగడ వంకరైనను జెఱకుననేపారు తీపి చెడఁబో,దటులు ర్వరగుణికురూపియైనను గొరవడునే వానికున్నగుణగణమనుజా. భా:- చెరుకుగడ వంకరగావున్నా దాని తీపిగుణానికి ఏలోపం లేనట్టే,గుణవంతుడు అందవిహీనుడైనా వానిగుణాలు తగ్గవు. శ్లో:-యః పఠతి లిఖితి పశ్యతి పరిపృఛ్ఛతిపండితానుపాసయతి తస్యదివాకిరణైర్నలినీదళమివికాశ్యతేబుధ్ధిః. భా:-చదవడం,రాయడం,సందేహాలుతీర్చకోడం,పండితులని అనుసరించి మెలగడం మొదలైనవి ఆచరించేవానికి "చదువు" సూర్యకిరణాలతోవికసించిన తామర పువ్వులా వికసిస్తుంది. సేకరణ:-అయ్యగారి శ్రీనివాస రావు.🌷

అహోబిలసార్వభౌమ ||
.
సగము నరునిగ సగము కేసరిగ నుండి
రాజ ఠీవి సటము నలరగ నృసింహ |
పదును కోరల పాపాల పరిహరించు
సర్వసుఖదా యహోబిల సార్వభౌమ ||
.
భావము :
మీ దేహము మనిషిగా, తల సింహముగా ఉంటుంది.
రాజ ఠీవితో మీ జూలు అద్భుతంగా కదులుతూ ఉంటుంది.
పదునైన మీ కోరలతో మా పాపాలు అన్నింటినీ నాశనం చెయ్యండి. అందరికీ అన్ని సుఖములను ప్రసాదించేది మీరే కదా!
అహోబిల క్షేత్రానికి సార్వభౌములు మీరే కదా !
ఈ పద్యంలో 'నృసింహం' అన్న నామాన్ని స్వామి దయతో వాడడం జరిగింది.
(Padmini Priyadarsini కి కృతజ్ఞలతో)
 
ఆత్మీయమిత్రులందరికి శుభోదయం
ప్రాంజలి ప్రభ-( భర్తృహరి సుభాషితాలు)

ధృతిఁగొని రోగముల్ జరయు దేహము నొంపకముందేఇంద్రియ
ప్రతిహతి లేకముందె,తన ప్రాణవిరామము కాకముందె,పం
డితజనుఁ డాచరింపఁదగుఠీవిఁ ప్రయత్నముముక్తికిన్, మహో
ద్ధత శిఖి నిల్లుగాలు తఱిఁదాలిమి నూతులు ద్రవ్వనొప్పునే?

అతిగా రోగాలు,ముసలితనమూ శరీరాన్ని బాధింపక ముం
దే,అవయవాలు పట్లు కోల్పోకముందే,తన ప్రాణము
నశింపకముందే,జ్ఞాని అయినవాడు మోక్షం కోసం
ప్రయత్నం చేయాలి.పెనుమంటల్లో ఇల్లుతగులబడిపోతు
న్న సమయంలో ఉంటే నెమ్మదిగా అప్పుడు బావి తవ్వడం
మొదలుపెడితే ఏమైనా ఉపయోగం వుంటుందా?ఉండదు.
అలాగే వయసులో ఉన్నప్పుడే ముక్తికి కావలసిన చింతన
అలవాటు చేసుకొని,ఆ విధంగా ఆచరించాలి.
 
ఆత్మీయ మిత్రులందరికి గణతంత్రదినోత్సవ శుభాకాంక్షలు

ప్రాంజలి ప్రభ - 6 (భర్తృహరి సుభాషితాలు)

ధర ఖర్వాటుఁ డొకండు సూర్య కర సంతప్త ప్రధానాంగుడై
త్వరతోడన్ బరువెత్తి చేరి నిలిచెన్ దాళ ద్రుమ చ్ఛాయఁ,ద
చ్ఛిరముం దత్ఫలదాత వేగమున విచ్చెన్ శబ్దయోగంబుగాఁ
బొరి దైవోపహతుండు వోవు కడకుం బోవుం గదా యాపదల్

ఒక బట్టతలవాడు ఎండవేడికి తట్టుకోలేక పరిగెత్తు
కు వెళ్ళి ఒక తాటిచెట్టు నీడలో నిల్చున్నాడట.అదే సమ
యానికి పైనుండి ఒక తాటిపండు అతని తలపై రాలి పడిం
ది.అతని తల ఫటాలున పగిలింది.దైవకృప కోల్పోయినవా
రిని ఆపదలు అలా వెంటాడుతాయి.
 
ప్రాంజలి ప్రభ -5 (భర్తృహరి సుభాషితాలు)

ఒకచో నేలను బవ్వళించు,నొకచో నొప్పారుఁ బూసెజ్జపై
నొకచో శాకము లారగించు నొకచో నుత్క్రష్ట శాల్యోదనం
బొకచోఁ బొంత ధరించు,నొక్కక తఱిన్ యోగ్యాంబర శ్రేణి,లె
క్కకు రానీయడు కార్యసాధకుఁడు దుఃఖంబున్
సుఖంబున్మదిన్.

అసలైన కార్యసాధకుడు సుఖదుఃఖాలన లెక్కచేయడు
తను నెరవేర్చవలసిన పని పూర్తి అయ్యేవరకూ-పూల
పానుపుమీద పడుకొనేవాడు కూడా,అవసరం అయితే
నేలపైన నిద్రిస్తాడు,పంచభక్ష్యపరమాన్నాలు తినేవాడు
కూడా అవసరం అయితే కందమూలాలు తిని ఉంటాడు.
విలువైన వస్త్రాలు ధరించేవాడు కూడా బొంతని
ధరిస్తాడు,పని పూర్తి చేసేవరకూ సుఖాల కోసంవెంపర
లాడడు.
--((*))--
 

Pranjali Praha.com - 5
శుభోదయం
(భర్తృహరి సుభాషితాలు)

ఆరంభింపరు నీచమానవులువిఘ్నయాస
సంత్రస్తులైయ్కారంభించి పరిత్యజింతువిఘ్నాయత్తులై
ధీరుల్ విఘ్న నిహన్యమన్యులగుచున్ధ్నృత్యున్నతోత్సా
హులై
ప్రారబ్ధార్థమలుజ్జగింపరు సుమీ ప్రజ్ఞానిధుల్ గావునన్

నీచమానవులు ఏపనినీ ప్రారంభించరు;మధ్యములు పని
నిప్రారంభిస్తారు.మధ్యలో ఏవైనా పెను ఆటంకలు తగిలితే
విరమిస్తారు.ఉత్తములు ఎన్ని అడ్డంకులు ఎదురైనా
రెట్టించిన ఉత్సాహంతో-మొదలుపెట్టినపనిని
పూర్తిచేసేవరకూ వదలరు.
 
Pranjali Praha.com - 4
శుభోదయం
(భర్తృహరి సుభాషితాలు)

 అమరుఁజెవి శాస్త్రమునఁ గుండలమునఁ గాదు;
వలయమన నొప్ప దీవిచే వెలయుఁ బాణి;
యురు దయాధ్యుల మేను పరోపకార
కలన రాణించు, గంధంబు వలన గాదు

చెవి శాస్త్రములు వినడం వలన ఒప్పుతుంది కానీ,
కంకణాలు ధరించడంవలన కాదు. అర్థబలం అంగబలం
కలవారి శరీరాలు వారు దయార్ద్రహృదయులై కరుణతో
ఇతరులకు సాయపడటంవలన ప్రకాశిస్తాయి కానీ గంధం
పూసుకోవటం వలన కాదు.
--((*))--
Pranjli Praha - 3
శుభోదయం

తనిసిరే వేల్పులుదధి రత్నములచేత?
వెఱచిరే ఘోర కాకోల విషము చేత?
విడచిరే యత్న మమృతంబు నొదముదనుక?
నిశ్చితార్థంబు వదలరు నిపుణమతులు

దేవతలు అమృతంకోసం క్షీరసాగరమధనం
చేసినప్పుడుముందుగా లభించిన కౌస్తుభమణి మొదలైన
రత్నాలతో వారు తృప్తి చెందలేదు,తరువాత వచ్చిన
కాలకూటవిషం వలన భీతి చెందలేదు.అమృతం సాధించే
వరకూ వారు తమ ప్రయత్నాన్ని విరమించలేదు.ఏదైనా
పనిని ప్రారంభిస్తే,ఆపని నెరవేరేవరకూ ధృఢనిశ్చయులమై
ఉండాలి.

PRANJALI PRABHA-2
(భర్తృహరిసుభాషితాలు)-2
అఘము వలన మరల్చు హితార్థ కలితుఁ
జేయు, గోప్యంబు దాఁచు, బోషించు గుణము
విడువఁడాపన్ను ,లేవడి వేళ నిచ్చు
మిత్రుఁడీ లక్షణంబుల మెలగుచుండు

ఎవడైతే నిన్ను పాపపు పనులు చేయనీయక అడ్డుపడి
నీకు హితము చేకూర్చుతాడో, నీ రహస్యాలను దాస్తాడో,
నీలో ఉన్న మంచిగుణాలను పెంపొందిస్తాడో, ఆపదలో
నిన్ను విడిచిపోడో,సమయానికి సహాయపడతాడో- అతడే
నిజమైన మిత్రుడు.


నీరము తప్తలోహమున నిల్చి యనామకమై నశించు,నా
నీరమె ముత్యమట్లు నళినీదళ సంస్థితమై తనర్చు,నా
నీరమె శుక్తిలోఁ బడి మణిత్వముఁ గాంచు సమంచిత ప్రభం
బౌరుష వృత్తు లిట్లధము మధ్యము నుత్తముఁ
గొల్చువారికిన్

నీరు కాలిన ఇనుముపై పడితే ఆవిరైపోతుంది.ఆ నీరే
తామరాకు మీదపడితే ముత్యంలా ప్రకాశిస్తుంది.ఆ నీరే
ముత్యపు చిప్పలో పడి మణి అవుతుంది.నీచులని,మధ్య
ములని ఉత్తములనీ సేవించే వారి జీవనములిలాగే
ఉంటాయి.

( భర్రృహరి సుభాషితములు)