చెందస్సు

 

సార్థకనామవృత్తము

గణములు - జ,య,లఘువు,న,త ( IUI IUU IIII UUI )

యతి- 8

సుఖాలు  దు: ఖాలూ మనషిని వెంటాడు

భయమ్ము జయమ్ము మనిషిని మార్చేను

గులాబి జిలేబీ రుచులను చూడాలి

కులాలు మతాలూ మనుషుని ప్రేమించు

అలాగ ఇలాగే కలియుట పంతాలు

ఎ మాయ ఎ రోగం తెలియుట తంతూలె

నసాధ్యము గాకుండ నడుగు నీ సేవ

 అసాధ్యము ఏకంగ సమము చెయ్యాలి

  

సకాలము రాగాలు సుమధు రా లేలు 

ప్రమాణము గానుండు పలుకులే రాల్చు

సమానము గా నుండు సుఖములే పంచు

ప్రయాణము లో సంతసమును పెంచే ను       

                    

 అకాలము మాధుర్య మధుర రాగాలు

వికారము ఏనాడు  కనని  భావాలు 

యుగాలలొ పాఠాలు కళల భాగాలు 

మనుష్యులలో ప్రేమ కలల బంగారు

  


ము       

భయమ్మెది లేకుండఁ బనులఁ జేయించి
జయమ్ముల నీవమ్మ సకలకార్యాల
రయమ్ముగ నిమ్మట్లె లలిత! సద్భక్తిఁ
బ్రియమ్ముగ నేఁ బాడి కృతుల మెప్పింతు

విమోహమునున్‌ బాపి విమల, వాగ్దేవి
ప్రమాణముగానుండు పలుకులే రాల్చ
రమాసతితోఁ గూడ రమణనిప్పించు
ప్రమోదముగాఁ గొన్ని పసిడి నాణేలు

ఎడందను నున్నట్టి యెలమితో నీకుఁ
గడంకను నేఁజేయఁ గలిమితో సేవ
గడించఁగ లేదమ్మ ఘనముగా డబ్బు
కడిన్‌ దినఁగా నేదొ కలదు కొంచెమ్ము

విశేషముగా నేది విధియు నీకున్న
ప్రసాదముగాఁ దల్చి బ్రతుకు సాగింతు
నసాధ్యము గాకుండ నడుగు నీ సేవ
ప్రసిద్ధిగ నాకిమ్ము వలయు ధీశక్తి /ధైర్యమ్ము

హతాశను గాకుండ నడుగువందించి
సతమ్మును దీవించి జతగ నీవున్న
వితానముగా గూర్చి విమల వాక్యాల/వృత్తాల
స్తుతించెదనేనాఁడు శుభదగా నిన్ను

 

ప్రాంజలి ప్రభ .... 02-05-2021
 - ఆరోగ్యం - ఆధ్యాత్మికం ఆనందం
సీస పద్యము ..
జనులతో అప్పుల జూదము ఆడేను  
చులకన చేసియు జుట్టు పట్టె
అరచేతి బెల్లము  అరువవుగా ఇచ్చి
దోచేటి సలహాలు దగ్గరవ్వు
పలుకల నేర్పుతో  పల్లకి ఎక్కించి  
మనసును దోచేటి  మందు చెప్పు  
చేతికందినదియు చక్కగా  పొందియు   
లేదని అరిచేటి  వారు ఉండు
తేటగీతి
సిగ్గు ఎగ్గయు లేదునూ చింత లేదు
దోచి సిగ్గవిడిచియు శీ ధనము దోచె  
ఆశచూపియు రోగము అంట గట్టి
నంగ నాచిలా జూదపు నటన పుట్టె
**(())**

సోయగములు  
పాలకవర్గాలు పనులను
పాలు నీళ్లు కలుపు
పనులన్ని నత్తనడకలగు
కనులు చెమ్మ గలుగు
దయగల మేధావి కళలుగా
మాయ బయట పెట్టు   
శ్రమజీవుల బతుకు మారదు
అమిత ఉత్త్సాహము లేదును  
సమము యంత్ర మొచ్చె
శ్రామిక శక్తికి అడ్డుయే
భూమి బరువు పెరిగె  
నడకలు నాణ్యత లేవునూ
నడుచు యంత్ర మొచ్చె
మనిషిబదులు యంత్రములు చేయు  
యవ్వన వృద్ధకార్మికులుగా   
నవ్య మార్గ మయ్యె
సవ్యము లేకయే ఇప్పుడు
భవ్య కళలు లేవు
కొంతవిశ్రాంతియు కూర్మియు    
కొంత మార్పు కలుగు
కార్మిక శక్తికి అడ్డులే
--(())--
సీసము

ఆనతి కనుగొని ఆహార మోండెను
వడ్డన చేయుట వనితలొంతు
కొసరి వడ్డించింది కోమలంగాను లే
నడుమున గజ్జెలు నాట్య మాడె
నారగింపుడు తృప్తి తోను అడుగు చుండు
కనుసైగలు కదిలే గల్లు మనగ
వలువల కదలిక వచ్చింది కాబట్టి
కనువిందు శబ్దాలు గులకరింప
ఆటవెలది
నలుడు వండి నాడ వంటకం అంతయు
తినగ కడుపు నిండి తృప్తి గుంది
స్త్రీల హావ భావ వడ్డన అద్భుతం
మనసు శాంతి పొంది మెచ్చె శివుడు
--(())--
ऊँ!
----
"కుసుంభినీవృత్తః ( జ భ స జ గగ--14/9 )
----
సమాన భావపు తరుణా న వేద భావం
సుమారు మాలలు మనసాయె మోహ దేహం
సమర్ధ సద్గురు సహనమ్ము సేవ లక్ష్యం
విమోచనా భవ కళలే విశాల వైనం
సరోజలోచన విలసన్నవాంబుదాభా
మురప్రమర్దన ! జనమోహనాంగ ! స్వామీ
సురేంద్రపూజ్య ! నిగమసూక్తవేద్య ! దేవా
 కరీంద్ర రక్షక! శుభనామతత్త్వదాయీ !!!
--
ద్విపద ..మాలికా గీతం
కలలు రేపగనేల కలువ గుండి  !
పూబాల మనసున మనసును పంచు !
పలకవే చిలకగా నిలపవే జాన !  
శాంతిని కూర్చియు ప్రేమను పంచు !
కళలు చూపగనేల మనసుతో ఇపుడు !   
పూబంతి అనుచునే వత్తుట వలదు !
కలవవే మొలకగా మమతను పంచి  !
కాంతిని హాయిగా వేడుకగాను !
వలపు పండుగవేళ తలపుల లేల !   
ఓహీల  తనువుకు తాపము వలదు !  
కలతలా తగులునా పలుకుల ఏల  !
ఓబ్రాంతి  వదలవే నన్నును చూసి !
కనుల వెల్గులలోన నిజముయే తెల్పు!  
చూపాలి మగువలోని మనసు ఇపుడు  !
తనువుయే తపముగా తరుణికి వలదు !
సేవలే తలుచుటే  ఇప్పుడు ముద్దు  !      
కనుల నే మూసినా కరువాయె నిదుర !
కనగ లేనేలనో కలనొకటయిన !
ఓబ్రాంతి వదలవే సమయమ్ము నీది !
ఓ శాంతి నియ్యవే నడుమున యుండి !
మనమున నిలిచిన మగువ రూపమది !
చెణుకులు విసరుచు చిలిపిగ జూచు !
తనువున తపనేల తరుణమే ఇదియు !
అణువణువును దోచు సందేహ పడకు !
జాజుల నవ్వులా జాబిలి తాను !
తాపము రేపెడి తారక సుమ్మి !
గాజుల సవ్వడి ఆకలి తోను !
మల్లెల మాలతో ముంగిర వుండె !
కోపపు పలుకుల కోకిల యాయె !
పాపము మల్లెలు బాధల మునిగె !
తాపపు నటనలు తప్పవు ఇపుడు !
వేషము మార్చుట తప్పదు అపుడు!
వలపు వాగునతను విరిసిన కలువ !
తలపు వీడననుచు తగవులు నాతొ !
కళలను చూపియు మురిపించు మగువ !
మనసున వేడిని తగ్గించు తెగువ !
పలుకుల తేనెలు పరవశ మొసగ !
కలయిక మధురిమ కావ్యములల్లు !
చినుకుల జల్లులు ఆవేశ పడగ !
ఉరవడి చూపియు చల్లగా చేర్చు !
గజ్జెల ఘలఘల గుండెల మ్రోగ !
నెచ్చెలి నగవులు నిదుర నీయవుగ !
మద్దెల దరువులు ఉండనే ఉండు !
సర్దుకు పోవుటే సమయము నందు !
పచ్చని జంటకు పస్తులేల మరి !
విచ్చిన పున్నమి వెన్నెలేలనిక !
వెచ్చని కొగిలి నలుగుట కధలు !
మచ్చిక వెన్నెల పంచుకొనుటయు !
కనుల నే మూసినా కరువాయె నిదుర !
కనగ లేనేలనో కలనొకటయిన !
వనుకేల భయమేల సహజము ఇదియు !
సృష్టికి మూలము ప్రేమగా ఇదియు !
మనమున నిలిచిన మగువ రూపమది !
చెణుకులు విసరుచు చిలిపిగ జూచు !
తనువును తపముల తాళము ఇదియు !
తనివితీరములను దాటుట పనియు !
విధేయుడు మల్లాప్రగడ శ్రీదేవి రామకృష్ణ
--(())--
సోయగములు
నీడగా గొడుగుగా ఉంటాను
తోడు జతను నేను
మడుగులో పువ్వుగా ఉంటాను
అడుగు నీతొ ఉండు
పడగలా నీడగా ఉంటాను
మాడు నీడ గుండు
ఆడుతుసాగు సోయగములు
నీడగా నీకు నే నిలిచాను
తోడు నడచి వచ్చి
కాడిలా బరువును లాగకు
నడి వయసును కాదు
నాడిలా కలసియే ఉండాలి  
వేడి ఆట లొద్దు   
గుండెచప్పడు గ సోయగములు
కనుల లోన నిలిపి చూసితి
కనికరములు లేవు
తనువు అంతయు కళ్ళు ఉన్నాను
కలలు వీగి పోవు
మనసుకు మర్మము తెల్వదు   
చిన్న పెద్ద అడుగు
కనరాని చూపు సోయగములు
--(())--
నేటి సమస్యకు పురాణం పద్యాలు .....
ఇంకుల కల తీర్చి రాత మార్చు దెవరురా
జంకుయు మద మోహ మన్న లేని దెవరురా  
బింకము సుఖ శాంతి లేని భామ కలదురా
పంకజ ముఖి సీతవంటి భామ వలదురా!
వేకువ సుఖ సంతసమ్ము సేవ వలదురా
ఆకలి మన నేర్పు బట్టి తీర్పు కలదురా
చాకిరి మమకార మందు మాయ కలదురా
పంకజ ముఖి సీతవంటి భామ వలదురా!
చీకు చింతవలదు ఎపుడునూ
 తాకులే కలసి తినేటి సొగసును చూడరా
చిక్కులు తెలిసియు తాకురా
పంకజ ముఖి సీతవంటి భామ  వలదురా!
--(())--
సీ.
----
కార్మిక సోదర కళ్యాణ పర్వమ్ము
    నేఁడేయనిజగత్తు నిర్ణయంబు
కార్మికు లకిఁటమం గళమేది..విశ్వాన..?
    రహదారివాసమే మహదుపకృతి ??
పాలకవర్గాలు పనులనులాక్కొని
    వీథిలోపడవైచి వేడ్కఁజూడ
దయగలమేధావిదళమప్డు ముదమార
     ప్రతిభను గుర్తించి రాజుఁజేసె
గీ.
--
బాలతరుణవృద్ధజనులు చాల గలరు
కార్మికులుగ లోకమ్మున పేర్మిలేక
కొంతవిశ్రాంతి నిడవలె కూర్మిఁబంచి
వారినెల్లరు కనవలె భూరిమతిని !!! "
__(())--
సీస పద్యము ...
కంటిలో వెలుగులు కలకాల ముండును
కనతకు నెప్పియు కాన రాదు
కంటినీరు నిలవ కదలియు హృద్యమ్మ
చేరియు బాధయు జాడ్య మవ్వు
కన్ను రెపరెపలు కలకాల ముండియు
కన్నులు రక్షణ కామ్య తగును
కంటి పాపయు సర్వమును చూసి గ్రహించి
మనిషికి నడవడి  మౌన మవ్వు
తేటగీత
కనుల నల్లకలువరెప్ప కాపు కాసి
కంటి నీరుయు ఉడికిన కాటుకాపు
కల్ల చూపుల కలువలు కామితార్ధ
మిచ్చి ఆకర్ష మిచ్చియు ప్రేమచూపు
--(())---
సీస పద్యము ...
కామము మనసుకు గరళము లాంటిది  
గమ్యపు గోచరం క్రోధ మవ్వు
ఆవేశము కలిగి  ఆదుర్ద పెరిగేను  
మనసులోభ మోహమ్ము మనుగడవ్వు  
మదమువిజ్రుంభించి మాత్సర్యము మరచి
శకునిలా బుధ్ధికి శాప మొవ్వు  
పట్టిప పట్టుగ మనసుకు వీరంగ
మంతయు చూపుట  ప్రేమ కొరకు
తేటగీతి
సంయమనము పాటించి న సుఖముండు
వినయము వినమ్రత కలిగి ఓర్పు చూపు
సహజ ఓదార్పు చూపిన సౌమ్య మవ్వు
మనిషి బాగుంటె నడకకు ప్రేమ పుట్టు
**(())**
ప్రాఃజలి ప్రభ.... అంతర్జాల పత్రిక
సీస పద్యము .. ..
విశ్రాంతి సమయమే వీలుగ తల్లీతండ్రి
మనసు ప్రశాంతత పొందు చుండె   
ధీమాగ హాయిగ దర్జాగ ఉండేది
సుఖమును పంచేది స్నేహ మొకటి
రాజసం కలిగించి రమ్యత చెందును   
ఆలోచనల నిద్ర  హాయి గుండు
వచ్చిన బిడ్డలూ వారికి మర్యాద
అలసటల ను తీర్చి హాయి గుండు
తేటగీతి
అమ్మ విశ్రాంతి పొందాక  అలుపు తగ్గు
నాన్న ఆదమరిచి కలలు నడుమ నుండు
గురువు విద్యను బోదించి గుర్తు గుండు  
అందరూ శాంతి కొరకునే అరుగు దెంచు  
**(())**
సీస పద్యము .. ..
రచయత మల్లాప్రగడ శ్రీదేవి రామకృష్ణ
విశ్రాంతి సమయమే వీలుగ తల్లీతండ్రి
మనసు ప్రశాంతత పొందు చుండె   
ధీమాగ హాయిగ దర్జాగ ఉండేది
సుఖమును పంచేది స్నేహ మొకటి
రాజసం కలిగించి రమ్యత చెందును   
ఆలోచనల నిద్ర  హాయి గుండు
వచ్చిన బిడ్డలూ వారికి మర్యాద
అలసటల ను తీర్చి హాయి గుండు
తేటగీతి
అమ్మ విశ్రాంతి పొందాక  అలుపు తగ్గు
నాన్న ఆదమరిచి కలలు నడుమ నుండు
గురువు విద్యను బోదించి గుర్తు గుండు  
అందరూ శాంతి కొరకునే అరుగు దెంచు  
**(())**
సీసపద్యములు
విశ్వాస మనునట్టి విజయమ్ము ఖచ్చితం     
చేరితే  రహస్యము జాగు గుండు        
స్నేహమ నేదియు  సేతులాగను ఉండు    
మంచి తనము తోను  పలుకు సాగు   
వినయ మనునదియే  విజయమ్ము ఖచ్చితం   
సుఖముగా బ్రతకుతూ  శాంతి గుండు           
విజయము కలిగేటి వైనపు ఓర్పుయు
ఓదార్పు కృషితోను  ఒడిసి పట్టు      
తేటగీతి
దయతొ సమసమాజ మనేటి  తలుపు తట్టు        
నిష్క కపటంతొ ఆత్మీయ నీడగుండు  
తల్లి తండ్రుల శ్రేయస్సు తీపి గుండు   
ప్రేమ పంచియు పొందేటి బ్రతుకు మాయ
--(())--       
సీస పద్యము
జనని గా సార్ధక జన్మను అందించి   
బిడ్డల మనసంత  నుండ గలుగు
జననిగా ధర్మాన్ని జాతికి అందించి   
క్రమ శిక్షణగపెంచు గమ్య మొవ్వు
జననిగా భర్తకు  చేదోడు వాదిగా  
కష్టములను తెల్ప కుంచ గలుగు
జననిగా భయమును తరిమేటి  ధైర్యము
ప్రేమతో శాంతిని పంచ గలుగు
తేటగీతి
సర్వ రక్షిత జననియే సహజ మవ్వు  
ధైర్య మిచ్చియు జననిగా ధర్మమవ్వు
మర్మ.మన్నది లేనిప్రే మలను నివ్వు
ధర్మ మార్గము బిడ్డల్ని త్రాసు గుంచు
***(())**